باید پذیرفت که در حال حاضر بحث ارزندگی در بازار ما خیلی هم ملاک عمل نیست.
علیرضا کدیور*عملکرد بازار سرمایه در مدت اخیر نشان می‌دهد که شاخص کل یا شاخص ۳۰ شرکت بزرگ بازار، بازدهی بیشتری نسبت به شاخص هم‌وزن داشته است. این اتفاق ناشی از رشد بالای سهم‌های بزرگ بازار به ویژه طی چند ماه گذشته بوده است. همچنین باید افت سهم‌های کوچک بازار در همین مدت را نیز بر آن افزود. در ماه‌های اخیر سهم‌های کوچک بازار در معاملات روزانه یا معمولا با افت مواجه بوده‌اند یا لااقل از رشد کمتری نسبت به سهم‌های بزرگ برخوردار شده‌اند. در نهایت، بررسی شاخص‌های بازار سرمایه در این مدت نشان می‌دهد که شرکت‌های بزرگ نسبت به شرکت‌های کوچک رشد بیشتری داشته‌اند یا شرکت‌های کوچک نسبت به شرکت‌های بزرگ بیشتر افت کرده‌اند.
باید پذیرفت که در حال حاضر بحث ارزندگی در بازار ما خیلی هم ملاک عمل نیست یعنی شرایط کنونی بازار فقط یک موج نقدینگی است که ممکن است یک زمان به سمت یکسری صنایع یا شرکت‌ها برود و بعد تغییر جهت دهد و به سمت یکسری صنایع یا شرکت‌های دیگر روانه شود. به گمان من همین اتفاق به تدریج در بازار ما خواهد افتاد به این معنا که احتمالا ما در روزهای آینده شاهد آن خواهیم بود که سهم‌های بزرگ درجا می‌زنند یا حتی افت می‌کنند اما در مقابل، ممکن است این بار سهم‌های کوچک رشد کنند. در روزهای گذشته به دلایلی تحلیل بازار این بود که سهم‌هایی که قرار است در سبد بعدی دارایی‌های دولت باشد رشد می‌کنند.
همچنین این نگاه وجود داشت که به واسطه رشد نرخ ارز طی روزهای گذشته این شرکت‌ها می‌توانند سودآوری خود را افزایش دهند. در نتیجه این دو تحلیل، نقدینگی به سمت این سهم‌های بزرگ سوق پیدا کرد. با این حال اکنون شرایط بازار به گونه‌ای رقم خورده که این روند نقدینگی طی هفته جاری یا هفته‌های آینده می‌تواند مقداری از سهم‌های بزرگ خارج شود و به سمت سهم‌های کوچک برود. در هفته‌های اخیر همچنین شاهد عقبگرد صندوق دارایکم دولت نیز بوده‌ایم. در روزهای آغازین معاملات دارایکم، سهام این صندوق خیلی بالاتر از NAV آن معامله و خرید و فروش می‌شد و این روند نیز مجددا ناشی از هیجانات و عدم توجه به ارزندگی سهام بود. ولی پس از آن، به دلیل هشدارهای سازمان بورس مبنی بر اینکه صندوق دارایکم بسیار بالاتر از NAV آن در حال معامله شدن است و همچنین وضع یکسری محدودیت‌ها روی نوسان قیمت صندوق‌های ETF هیجان معاملات دارایکم تخلیه شد.
در این میان انتقال معاملات این صندوق دولتی به ساعت بعد از معاملات بازار کمک کرد که هیجان موجود در معاملات آن فروکش کند به نحوی که در حال حاضر شاهد هستیم این صندوق دولتی در حال معامله شدن زیر حد NAV آن است. می‌توان گفت دارایکم صندوقی است که در شرایط فعلی نسبت به NAV آن ارزنده است اما در قیمت‌هایی بسیار پایین‌تر از NAV آن معامله می‌شود. به باور من مشکلی که در بازار معاملات دارایکم وجود دارد این است که این صندوق از بازارگردان بی‌بهره است. این شرایط باعث می‌شود در معاملات این صندوق رفتارهای هیجانی رخ دهد. در حالی که اگر صندوق دارایکم یک بازارگردان داشته باشد می‌تواند این روند و رفتارهای هیجانی را تا حد زیادی کنترل کند تا انحراف این صندوق از NAV آن به حداقل برسد. با این حال مشخص نیست که این نقص در صندوق‌های دوم و سوم پوشش داده می‌شود یا خیر.
* تحلیلگر بازار سرمایه
