معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان اعلام کرد: بیش از ۴۰۰ اثر تاریخی در منطقه دیلمان شناسایی شده که ۵۰ اثر آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
ولی جهانی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: این آثار تاریخی شامل قلعه‌ها، غارها، محوطه، گورستان‌ها و دهکده‌های تاریخی و اماکن زیرزمینی است که نتایج این بررسی‌ها منجر به تدوین پنج جلد گزارش و ۶ جلد کتاب تحت عنوان باستان‌شناسی دیلمان و کاوش های انجام شده در محوطه های باستانی در دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامی شده است.
وی اظهار داشت: منطقه دیلمان از دیدگاه باستان‌شناسی یکی از مناطق بسیار غنی بوده و شهرستان سیاهکل نیز شهرت تاریخی خود را مدیون این منطقه است.
وی ادامه داد: دیلمان در گذشته تمام بخش‌های کوهستانی ولایت گیلان حدفاصل سفیدرود تا قلمرو طبرستان و جلگه گیلان شرقی تا حوزه قزوین را شامل می‌شده و در ایران پس از اسلام نیز نامی پرآوازه بوده است.
وی عنوان کرد : این منطقه پس از فتوحات دیلمیان قلمرو بیشتری را نیز در بر می‌گرفت. سرزمین دیلم یا دیلمستان مسقط‌الرأس آل‌بویه یکی از سلسله‌های ایرانی است که در تاریخ ایران بعد از اسلام به نام زادگاه خود (دیالمه) آل‌بویه مشهور شدند.
جهانی اضافه کرد: این قوم در تاریخ و ادبیات به سلحشوری و چالاکی و مهارت در زوبین‌اندازی و سوارکاری مشهور بودند چنانکه در آثار شعرا و ادیبانی نظیر خاقانی شروانی، فخرالدین اسعدگرگانی، عسجدی، ناصرخسرو، مسعود سعدسلمان، مقدسی، استخری، یاقوت حموی، زرین‌کوب و دکتر منوچهر ستوده اشاراتی به نام دیلم و دیلمان شده است.
معاون میراث فرهنگی گیلان در بخش دیگری از سخنانش به افزایش موزه های زیر نظر اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اشاره کرد و افزود: موزه های زیر نظر این اداره کل از پنج مورد به هشت موزه افزایش یافته و در روزهای اخیر دو مورد دیگر نیز به موزه های زیر نظر دیگر ادارات دولتی استان افزوده شده است.
جهانی افزود: موزه سنجش (ابزار اوزان) رشت، موزه رودبار و موزه شهرک تاریخی ماسوله به موزه های تحت پوشش اداره کل میراث فرهنگی و دو موزه خانه میرزا کوچک خان جنگلی و پست موزه مدرسه به موزه های زیر نظر دیگر ارگان های دولتی گیلان افزوده شده است.
وی اضافه کرد: مدت زمان انجام پروژه موزه خانه میرزا نزدیک به هشت ماه طول کشید و برای مرمت و تجهیز وسایل در این موزه بیش از ۱۰ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری شده است؛ همه اسناد، ابزار و تصاویر مربوط به میرزا کوچک خان جنگلی و نهضت جنگل در این موزه به نمایش گذاشته شده است.
وی ادامه داد: دو موزه عشایر و تاریخ جنگ جهانی دوم مربوط به بخش خصوصی نیز مراحل پایانی را طی می کند.
جهانی تصریح کرد: در زمان حاضر ۱۹ موزه در گیلان زیرنظر اداره کل میراث فرهنگی، بخش خصوصی و دیگر نهاد های دولتی وجود دارد.
وی افتتاح موزه های مشارکتی را یکی از راه های حفظ بناهای تاریخی و افزایش جذب گردشگر در استان دانست و افزود: شاید در سال هایی نه چندان دور، گردشگری تنها در دریا و جنگل این سرزمین خلاصه می شد اما امروز در راستای توسعه و رونق صنعت گردشگری توانمندی های بسیاری در این حوزه برای استان تعریف شده که برای دوران پسا کرونا موزه ها می تواند بُعدی از آن باشد.
یک هزار و ۲۰۰ اثر تاریخی از گیلان در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
