روز آتش نشانی و ایمنی یادآور حماسه آفرینی و از خودگذشتگی آتش نشانانی است که با شجاعت و ایثار به مصاف خطر می روند و به یاری همنوعان خویش می شتابند تا جامعه به همت آنها در امنیت و آرامش باقی بماند.
مصونیت در برابر هر گونه آسیب های ناشی از حوادث طبیعی و غیرطبیعی را ایمنی می گویند. سطح پیشرفت ایمنی ارتباط تنگاتنگی با توسعه دارد، به همین منظور در کشورهای پیشرفته یکی از برنامه های دولت ها، ارتقای سطح پوشش ایمنی برای دستیابی به توسعه مطلوب به شمار می رود.
سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی؛ با هدف های خاص تشکیل شده و دارای اجزا به هم پیوسته مبتنی بر نظم و انضباط است. سازمان آتش نشانی در ایران دارای وظایفی هستند که از عمده ترین آنها می توان به نجات افراد، مهار و اطفای آتش سوزی ها و ارایه آموزش های عمومی و تخصصی جهت افزایش سطح فرهنگ ایمنی شهروندان اشاره کرد.
این نهاد در دوران دفاع مقدس نیز با جانفشانی نیروهای خویش در کنار دیگر قشرهای جامعه به پاسداری از خاک وطن پرداخت و شهیدان بسیاری را به میهن اسلامی تقدیم کرد. در جریان جنگ تحمیلی نیروهای دشمن در هفتم مهر 1359 خورشیدی با حمله هوایی به پالایشگاه های آبادان تعداد زیادی از آتش نشانان را در هنگام اطفای آتش به شهادت رساندند. این مهم سبب شد تا به پیشنهاد ستاد هماهنگی امور ایمنی و آتش نشانی کشور و تصویب سالروز شهادت این دلاورمردان به عنوان «روز آتش نشانی و ایمنی» نامگذاری شود.
به مناسبت روز آتش نشانی و ایمنی به گفت وگو با «سیدجلال ملکی» سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران پرداخته است.
*** اقتصاد شمال : ضرورت نامگذاری روزی به نام روز آتش نشانی و ایمنی به چه دلیل بود؟
با توجه به اینکه ایران از جمله کشورهای حادثه خیز محسوب می شود، توجه به ایمنی و رعایت آن ضروری به نظر می رسد. در گذشته های دور آتش نشانی ها محلی برای استراحت نیروهای شهرداری و به عنوان پارکینگی برای خودروهای از رده خارج شده بود و به آن نگاه تخصصی به معنای امروزی وجود نداشت و اگر حادثه ای در نقطه ای رخ می داد به دلیل آنکه تجهیزات کافی و نیروهای کارآمد در اختیار نبود به مکان حادثه خسارت های زیادی وارد می شد اما به مرور با رشد فناوری این نهاد نیز دستخوش تغییر و تحول شد.
*** اقتصاد شمال : ضرورت بازسازی و استانداردسازی ایستگاه های آتش نشانی غیرمقاوم شهرها و منطقه های مختلف تا چه اندازه لازم است؟
** ملکی: لزوم توسعه تجهیزات امدادرسانی سازمان های آتش نشانی از مهمترین نکته هایی است که باید به آن توجه شود. فراهم آوردن امکانات، نقش موثری را در ارتقای کمی و کیفی خدمات امدادی به آسیب دیدگان در زمان وقوع حوادث ایفا می کند. آتش نشانان و نیروهای امدادی با تجهیزات مناسب می توانند سرعت حضور در صحنه و کیفیت خدمات خود را افزایش دهند. سازمان های آتش نشانی در هر نقطه از شهرهای مختلف باید به گونه‌ای آماده و مجهز باشند که مردم در هنگام وقوع حادثه بتوانند به آنان اعتماد کنند که لازمه این کار تجهیز ایستگاه های آتش نشانی به جدید‌ترین امکانات و ابزارهای مورد نیاز است.
*** اقتصاد شمال: تداوم و استمرار آموزش نیروها و ارتقای سطح علمی و فنی آتش نشانان تا چه اندازه می تواند در مواقع بحرانی اثرگذار باشد؟
** ملکی: جامعه علمی کشور باید در این زمینه گام‌های موثری بردارد. در این میان می توان با فرهنگسازی شهروندان را مسوولیت پذیر کرد تا از مسایل ایمنی گریزان نباشند. دستاوردهای علمی و تجربی یکی از این هدف ها است. تجربه های آتش نشانان باید با دستاوردهای علمی آمیخته و به همین منظور برای هم اندیشی و تبادل دانش بسترسازی‌های لازم فراهم شود. آموزش و عملیات، 2 عنصر جدانشدنی هستند و همین دانش و آگاهی های تخصصی است که میان آنها و مردم عادی تمایز ایجاد می کند. اینک در کشورهای مختلف پژوهشگران تلاش می کنند تا از تجهیزات و فناوری روز در راستای کاهش نقش انسان در ماموریت های پرخطر بهره ببرند. برای نمونه ابزارهایی که از دور کنترل شوند و بدون نگرانی از افزایش تلفات و هر مشکلی کار را با کیفیت بهتر و در زمان کمتر انجام دهند. برگزاری کلاس ها و دوره های آموزشی مستمر یک امر ضروری برای آتش نشانان به شمار می رود. در تهران بزرگترین مرکز آموزشی وجود دارد که در سطح منطقه جزو برترین ها محسوب می شود و همه ساله از کشورهایی همچون عراق، لبنان و سوریه در این دوره های آموزشی شرکت می کنند.
*** اقتصاد شمال: رسانه ها تا چه اندازه می توانند تلاش آتش نشانان را به جامعه نشان دهند و با دادن آگاهی های لازم به شهروندان در هنگام بروز حادثه از ایجاد اختلال برای کارکنان آتش نشانی در محل حادثه بکاهند؟
** ملکی: انتقال سریع اخبار وقایع، ایجاد ارتباط میان مردم و مسوولان و … از وظایف اصلی رسانه ها در این زمینه است. باید دانست برای کاهش آثار منفی حوادث، مدیریت بحران ضروت دارد. ارتقای سطح دانش و افزایش سطح اطلاعات مردم و مسوولان در ارتباط با موارد بحرانی به وسیله رسانه های جمعی می تواند تا میزان مطلوب به مدیریت کاهش اثرهای منفی حادثه کمک کند و خسارت ها و تلفات انسانی را کاهش دهد. بنابراین توجه به اطلاعات و موضوع اطلاع‌رسانی یکی از شالوده‌های اصلی در مدیریت بحران است.
وی در ادامه افزود: پیش از وقوع حادثه رسانه‌ها می توانند از طریق آموزش، برجسته ساختن نقش آتش نشانان امکان پیشگیری از بحران و رویارویی با آن را برای شهروندان فراهم کنند. همچنین در هنگام وقوع حوادث باید اطلاعات دقیق را به مردم بدهند تا بتوانند یک برنامه مدیریتی جامع و متناسب با آن بحران را داشته باشند. به عنوان نمونه حادثه آتش سوزی ساختمان پلاسکو و مدیریت بحران این واقعه نشان داد که رسانه ها نقش ویژه ای در این مهم داشتند. رسانه‌ها باید در چرخه مدیریت بحران کشور فعالانه به‌کار گرفته شوند و با آموزش‌های ضروری و مکرر به مردم به ارتقای ایمنی و افزایش فرهنگ همزیستی با حوادث و بحران‌های طبیعی کمک کنند. همچنین می‌توان با آموزش جامعه و سازماندهی آن از نیروهای مردمی به صورت داوطلبانه در کنار نیروهای آتش‌نشانی در هنگام بروز حوادث استفاده کرد. از طرفی اگر مردم شناخت کافی از خطرهای حوادث و اصول ایمنی مورد نیاز جهت کاهش حوادث داشته باشند، می‌توانند بر ایمنی و کاهش خطر در جوامع شهری و روستایی موثر باشند.
*** اقتصاد شمال : با توجه به اینکه آتش نشانی از مشاغل پرخطر و حساس است که خدمات آن جامعه را ایمن می کند و آرامش مردم را تامین می سازد، چگونه می توان به پاسداشت خدمات این قشر پرداخت؟
** ملکی: ایجاد شرایط مطلوب کاری و ارتقای امنیت شغلی از جمله حمایت هایی به شمار می رود که باید در این زمینه صورت بگیرد زیرا بیشتر مشکل های کارکنان آتش نشان از جهت معیشتی است. تمامی آتش نشانان با شور و عشق در این راه به مردم و کشور خدمت می کنند و از لحاظ روحی به دلیل حضور در حادثه های مختلف و گاهی جانکاه آسیب پذیر هستند اما باز تنها چیزی که نقطه اتکای آنها به این شغل است همان تعهد و وجدان کاری محسوب می شود. مردم نباید تنها در هنگام حوادث از این قشر یاد کنند بلکه باید با فرهنگ سازی نقش و شغل آتش نشانان همواره در ذهن همگان باشد. اتفاق هایی نظیر ترافیک، بی توجهی مردم و خودروها در هنگام بروز حادثه نباید مسایلی کوچک تلقی شود زیرا جان عده ای در گروی امدادرسانی آتش نشانان است. آماده و مهیا ساختن وسایل نجات به حمایت های گسترده نیاز دارد که هر چه این امکانات بیشتر باشد، به مراتب کارها بهتر پیش می روند. مسوولان باید پیش از هرگونه حادثه ای به پیشگیری از آن اقدام کنند. آتش نشانان سرمایه های بزرگ این کشور هستند و تجربه های آنها می تواند سبب شود تا هیچ گاه در حوادث جان انسان ها به خطر نیفتد و جامعه به همت این قشر زحمتکش در امنیت باقی بماند.
منبع:ایرنا
