با آغاز فصل چین بهاره برگ سبز چای در اردیبهشت ماه و به دنبال آن انجام فرایند عمل آوری چای خشک از مزرعه تا کارخانه، این محصول داخلی و با کیفیت، تولید و در خردادماه وارد بازار شده است؛ محصولی که از نظر کیفیت و طبیعی بودن، جایگاه بالاتری در مقایسه با نمونه‌های خارجی دارد و هر سال نسبت به سال قبل، مشتریان آن بیشتر می‌شوند.
پیشتر یکی از عمده ترین نگرانی‌های چایکاران و صاحبان کارخانه‌های عمل آوری چای خشک، نبود تقاضای کافی برای خرید چای تولید داخلی بود که به تدریج با آگاه سازی های عمومی از کیفیت این محصول و البته در کنار آن افزایش قیمت چای وارداتی، هم اکنون مشکلی در خرید چای داخلی وجود ندارد و تاکنون پس از گذشت نزدیک به یک ماه از آغاز برداشت برگ سبز چای، محصول داخلی شمال کشور به خوبی به فروش می‌رسد.
تداوم حمایت‌های پایدار از صنعت چای، زمینه ساز ارتقای کیفی محصول
گودرز خردادپور معاون بازرگانی و تنظیم بازار سازمان چای کشور در گفت وگو با ایرنا بیان داشت: رطوبت برگ سبز در چین بهاره که ضریب تبدیل چای خشک را پایین‌تر می‌آورد و متعاقب آن مرغوبیت محصول استحصالی را نسبت به چین‌های تابستانه و پاییزه افزایش می‌دهد؛ هر ساله عامل بالاتر رفتن قیمت تمام شده چای بهاره در مقایسه با چین‌های بعدی بوده که در سال جاری شیب بیشتری داشته است.
وی ادامه داد: سالم، طبیعی و عاری بودن چای ایرانی از سموم شیمیایی، گرایش مصرف کننده و کشش بازار را بالاتر برده است.
وی افزایش قیمت چای خشک طی سال جاری را با توجه به افزایش نرخ تورم سالانه و متعاقب آن افزایش قیمت همه کالاهای اساسی ذکر کرد و با یادآوری حمایت‌های دولت تدبیر و امید از کالای ایرانی در جهت رونق تولید محصول چای ادامه داد: به منظور افزایش ضریب خوداتکایی و کاهش وابستگی به واردات و در نتیجه کاهش خروج ارز از کشور، باید حمایت‌های مستمر و پایدارتری از این محصول راهبردی انجام شود تا این امر علاوه بر افزایش انگیزه چایکاران زحمتکش استان‌های گیلان و مازندران، ارتقا کیفی تولید محصول چای را به همراه داشته باشد.
محبوبیت چای چین بهاره
چای خشک بر اساس فرآوری کارخانه‌های داخلی به رقم‌های ممتاز، شکسته، قلم، باروتی و خاک فرآوری و با طعم‌ها و کیفیت‌های متفاوت در چهار چین از اردیبهشت ماه تا مهرماه تولید و عرضه می‌شود که در این میان؛ چین بهاره از کیفیت و مرغوبیت بالاتریبرخودار است. چای ممتاز بهاره که حدود هشت درصد کل چای خشک یک واحد تولیدی را در بر می‌گیرد، مرغوبترین چای تولیدی داخلی به شمار می‌رود و با توجه به عطر و طعم این نوع چای، تقاضای مصرف کنندگان برای خرید آن بالا بوده و با توجه به تولید محدود و تقاضای زیاد، ارزش آن از ارقام دیگر چای بیشتر است.
کارشناسان سازمان چای بر این باورند که افزایش قیمت چای بهاره با توجه به کشش بازار، سیر صعودی متغیری دارد و در سال جاری با توجه به افزایش بهای ماده اولیه، دستمزد نیروی انسانی و حامل‌های انرژی حداقل به میزان ۳۰ تا ۳۵ درصد در فله فروشی افزایش قیمت صورت گرفته اما با احتساب هزینه‌های بسته بندی، حمل و نقل، توزیع و خرده فروشی افزایش قیمت به میزان ۸۰ درصد نیز رسیده است.
آنان می‌گویند: ساز و کار قیمت گذاری روی محصولات، تابع هزینه‌های تولید و میزان عرضه محصول از نظر کمی و کیفی است ولی توجه داشته باشیم که چای داخلی از نظر شاخص‌های سلامت و عدم استفاده از سموم شیمیایی، معیارهای کیفی بالایی دارد.
یکی از فعالان عرصه چای در لاهیجان به خبرنگار ایرنا گفت: چای زرین و یا وزین، اعلاترین چای محسوب می‌شود که کارخانه‌ها تولید می‌کنند و هر کیلوگرم آن بین ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان به فروش می‌رسد و همچنین چای خشک ممتاز و ممتاز شکسته نوعی دیگر از چای باکیفیت داخلی است که ۷۰ درصد مردم آن را مصرف می‌کنند و در حال حاضر دو رقم ممتاز و شکسته ممتاز کیلویی بین ۳۰ تا ۵۰ هزار تومان خرید و فروش می‌شود.
وی افزود: چای قلم نوعی چای با قیمت پایین است که اقبال زیادی از آن شده و این رقم که سال گذشته هر کیلوگرم زیر ۲۰ هزار تومان بود، قیمت آن امسال به ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان رسیده است.
اهتمام سازمان چای به سهولت دسترسی مصرف کنندگان به محصول داخلی
رئیس سازمان چای کشور در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: اگرچه با توجه به شرایط حاضر نمی‌توان قیمت قطعی را اعلام کرد، اما قیمت واقعی چای مصرفی (داخلی و خارجی) می‌بایست متناسب با بهای تمام شده به اضافه میزان سود منصفانه به گونه‌ای که رضایت مصرف کنندگان را تأمین کند، باشد.
حبیب جهانساز افزود: بطور معمول مصرف کنندگان اغلب طرفداران چای ممتاز هستند و در استان‌های دیگر از ارقام شکسته و قلم متناسب با شرایط درآمدی خود بهره مند می‌شود که این ارقام با توجه به نوع ذائقه در استان‌های مختلف، متفاوت است.
وی شاخص‌های بارز و مهم محصول چای ایرانی را نسبت به چای وارداتی، سالم و طبیعی بودن و نداشتن سموم شیمیایی ذکر و خاطرنشان کرد: با توجه به افزایش تمایل مصرف کننده داخلی به مصرف چای ایرانی و در راستای حمایت از کالای بومی، استقبال مردم استان‌های دیگر نیز در سال‌های اخیر بویژه امسال از چای ایرانی افزایش یافته و به مصرف چای داخلی روی آورده‌اند.
به گفته جهانساز، باید تمامی نظارت‌ها از سوی تنها نهاد متولی چای کشور یعنی سازمان چای صورت گیرد زیرا یکی از وظایف سهگانه این سازمان طبق اساسنامه ساماندهی و نظارت بر واردات و صادرات چای و تنظیم بازار چای کشور است و سپس از نهادهایی همچون تعزیرات حکومتی برای بازرسی مستمر و رصد قیمت‌ها در بازار کمک گرفته می‌شود تا محصول به راحتی و با کمترین هزینه به مصرف کننده برسد.
مصرف سالانه چای خشک در کشور بین ۱۱۰ تا ۱۲۰ هزار تن برآورد شده که تولید داخلی ۳۰ هزار تن آن را تشکیل می‌دهد. حدود ۵۰ هزار خانوار کشاورز چایکار در تولید برگ سبز فعالیت دارند و یکصد هزار خانوار زندگی و درآمدشان از راه چایکاری تأمین می‌شود.
در استان‌های گیلان و مازندران ۲۵ تا ۲۸ هزار هکتار باغ چای وجود دارد که ۹۰ درصد این باغ‌ها در گیلان واقع است. برداشت برگ سبز چای هر ساله در سه چین بهاره، تابستانه و پاییزه صورت می‌گیرد که چین بهاره از اوایل اردیبهشت ماه، تابستانه از نیمه دوم خردادماه و چین پاییزه در شهریور و مهرماه انجام می‌شود.
لاهیجان در ۴۰ کیلومتری شرق مرکز استان گیلان واقع شده است و سازمان چای کشور و پژوهشکده چای در این شهرستا. استقرار دارند.
