بررسی دلایل عدم توسعه تولید چادر مشکی در ایران

ناصررمضانی:چادر مشکی، از نمونه محصولات و به تعبیری کالاهایی به شمار می‌رود که در زیر گروه صنعت نساجی از تقاضای نسبتاً قابل توجهی برخوردار است.

با در نظر گرفتن جمعیت ۸۰ میلیون نفری ایران و قائل بودن به این واقعیت که نزدیک به ۴۰ میلیون نفر از این جمعیت از زنان و بانوانِ جامعه تشکیل شده به روشنی می توان به‌صورت نسبی به تقاضای قابل توجه خرید چادر مشکی در ایران پی بُرد.

همواره از چادر مشکی به عنوان حجاب برتر یاد می‌شود و قطعا در جامعه ای همچون ایران که به صورتی بسیار هدفمند در معرض هجمه‌های فرهنگی قرار گرفته، قطعا چادر مشکی از سیبل‌هایی به شمار می رود که دشمنان این کشور و نظام نسبت به هدف قراردادن آن، برنامه ریزی کرده‌اند، ادعایی که با رصد فعالیت های رسانه ای معاندان، جنگ های فرهنگی و تبلیغاتی و سِیر تجربه شده در ۴۰ سال اخیر این کشور و حتی دهه های پیش از آن، ملموس و قابل تأمل خواهد بود.

بنابراین در چنین بستر و شرایطی، تسهیل و افزایش تأمین این محصول خاص با تکیه به توان داخلی، ضرورتی اجتناب ناپذیر است که باید در راستای تحقق و حصول هر چه مطلوب تر آن تلاش فزاینده تری لحاظ شود.

در کنار ابعاد و الزامات اقتصادی تولید این محصول، اقتضائات فرهنگی حاکم بر جامعه و لزوم حفظ ارزش‌های ایرانی و اسلامی ایجاب می‌کند که سیکل و روند تولید و تامین چادر مشکی تسهیل و تقویت شود.

آنچه در این گزارش مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد به ابعاد اقتصادی چادر مشکی و تولید و عرضه آن معطوف می‌شود و با توجه به موضوعیت اقتصادی این گزارش، ابعاد فرهنگی و اجتماعی آن مورد ارزیابی قرار نمی‌گیرد که البته طرح این موضوع ناظر بر بی اهمیت بودن زوایای اجتماعی و فرهنگی این محصول نیست و باید به این واقعیت اذعان کرد که شاید ابعاد فرهنگی این کالای خاص به مراتب از زوایای اقتصادی آن مهم‌تر باشد که به نظر می رسد می باید سرویس ها و گروه های فرهنگی و اجتماعی خبرگزاری ها، مطبوعات و جراید با حجم و دقت نظر هر چه بیشتری به تحلیل، بررسی و تنظیم گزارش‌ها، مصاحبه ها و اخبار مربوطه در این خصوص مبادرت ورزند.

وقتی بُنیه تولید داخلی چادر مشکی، پاسخگوی تقاضای موجود نیست

در ارتباط با میزان تقاضا و مصرف و خرید چادر مشکی، آمار دقیقی وجود ندارد اما با در نظر گرفتن جمعیت بیش از ۴۰ میلیون نفری جامعه زنان در ایران، این واقعیت محرز می شود که ضریب تقاضا و خرید برای این محصول چقدر است و به هر ترتیب حتی افراد و گروه هایی که پوشش و حجاب آنها با اولویت چادر مشکی محقق نمی شود نیز حداقل نسبت به خرید یک دست چادر مشکی برای استفاده از آن در برخی مراسم خاص، مبادرت می ورزند.

با این اوصاف و با طرح این مقدمه، می توان به عمق ضرورت تولید این محصول در کشور آگاه شد، در چنین بستر و شرایطی، تمرکز بر تولید چادر مشکی علاوه بر اشتغالزایی و گردش مالی مطلوب باعث تقویت بنیه داخلی کشور نیز خواهد شد.

علی رغم این ضروریات، اخبار، شواهد و گزارش‌های موجود موید این واقعیت تلخ است که چرخ تولید چادر مشکی در ایران لَنگ می زند.

حمید قبادی، مدیرگروه ساماندهی مد و لباس، در خصوص میزان ظرفیت تولید چادر مشکی در کشور اظهار کرد: در بهترین شرایط ممکن، باید حداقل ۸۵ درصد از نیاز داخلی کشور را به واسطه تولید داخلی مهیا و تامین کرد که متاسفانه این میزان در حال حاضر با فعالیت یک کارخانه تولید چادر مشکی ۱۰ درصد برآورد می‌شود و در صورت فعالیت کارخانه دوم نیز ۱۰ تا ۱۵ درصد دیگر از این نیاز مهیا می شود و قاعدتا تا زمانی که بنیه داخلی تولید، تقویت و ارتقا پیدا نکند، (با توجه به تقاضای موجود) واردات چادر مشکیِ خارجی اجتناب ناپذیر خواهد بود.

به زعم وی حصول این امر(تامین حداکثری تقاضای داخلی برای چادر مشکی با اتکای به تولید داخلی) تلاش و هم افزایی همه جانبه دستگاه های ذی ربط را می طلبد تا به واسطه آن،کارخانه های فعال موجود، حمایت شوند تا در سایه پشتیبانی هر چه بیشتر، ضریب تولید خود را افزون‌تر کنند.

اعداد و ارقامی تامل برانگیز از واردات چادر مشکی به کشور

بدون تردید، حمایت از تولید داخلی  یک اصل و ضرورت استراتژیک اقتصادی برای کشور به شمار می رود و در خصوص اقلامی همچون چادر مشکی که از بار ارزشی و فرهنگی خاص به خود برخوردار هستند، این الزام ده چندان می شود، صریح و بی پرده باید گفت زیبنده یک کشور و جامعه اسلامی همچون ایران نیست که برای تامین چادر مشکی زنان و بانوان خود دست نیاز به کارخانجات خارجی دراز کند و باید در این خصوص چاره اندیشیِ اساسی شود.

در شرایطی که اکثریت قریب به اتفاق چادرهای مشکی عرضه شده در بازارِ کشور از محل تولیدات خارجی تامین می شوند، قطعا خروج ارز برای خرید چنین محصولاتی، تعجب برانگیز نیست اما آنچه تامل برانگیز به نظر می‌رسد ناظر بر این واقعیت تلخ است که پس از گذشت سال‌ها و دهه‌ها، همچنان برای این ضرورت (افزایش فزاینده تولید داخلی چادر مشکی)، چاره اندیشی نشده است.

در حال حاضر یکی از قطب ها و کانون های اصلی تولید چادر مشکی در ایران، به منطقه شهرکرد معطوف می‌شود.

محمد تقی دانایی هوشیار، مدیر عامل شرکت تولید چادر مشکی،  در خصوص تولید چادر مشکی در ایران اظهار کرد: در سالیان گذشته، چندین مرکز و کارخانه تولیدِ این محصول در کشور راه اندازی شده، اما بنا به دلیل متعدد در استمرار فعالیت توفیق نداشته‌اند.

وی می‌گوید: در حال حاضر، تنها کارخانه تولید چادر مشکی در شهرکرد با ظرفیت تولید ۱۰ میلیون متر مشغول به فعالیت است که البته همچنان به ظرفیت هدفگذاری شده نرسیده و هر ساله در تلاش هستیم نسبت به افزایش و ارتقای ضریب تولید مبادرت ورزیم.

دانایی هوشیار در ادامه به اعداد و ارقام تامل برانگیزی اشاره می‌کند که واکاوی، تبیین و ریشه یابی هر چه دقیق تری را می‌طلبد.

این مدیر کارخانه فعال در حوزه چادر مشکی می‌افزاید: در سال ۹۴ از حیث وزنی، میزان واردات چادر مشکی ۱۴ هزار و ۳۵۰ تن بوده و این در شرایطی رقم خورده که در سال بعد، ( ۱۳۹۵) خط تولید چادر مشکی در شهرکرد با حضور معاون اول رئیس جمهور و وزیر صنعت، معدن و تجارت وقت، راه اندازی می شود و در همین سال میزان واردات به ۱۸ هزار تن افزایش پیدا می‌کند، مگر در سال اشاره شده(۹۵ )جمعیت کشور به یکباره ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است.

(در این مجال،نیت ما تحلیل و گمانه زنی بی قاعده و بی اساس نیست، اما انتظار می‌رود دستگاه هایِ متولی نسبت به پیگیری این موضوع و ریشه یابی دلایل این رخداد،تلاش افزون تری را لحاظ نمایند که شاید زدوده شدن غبار از این امر، پاسخگوی بسیاری از نارسایی های اقتصادی کشور باشد…)

دانایی، در تشریح علل و دلایل عدم موفقیت کارخانجات تولید چادر مشکی در کشور، می‌گوید: عدم برخورداری از دانش فنی تولید، فقدان ماشین آلات و تجهیزات مناسب از مولفه های بسیار تاثیرگذار در عدم توفیق وافی و کافیِ ایران در عرصه تولید چادر مشکی محسوب می شود.

قیمت چادر مشکی تعدیل شود/ برخی از متقاضیان به دلیل توان پایین خرید، از خرید چنین محصولاتی اجتناب می‌کنند

یکی دیگر از ضروریات چادر مشکی به قیمت گذاری‌های آن معطوف می شود که متاسفانه قیمت های بالا در این خصوص، بعضا باعث دفع و گریز مشتریان و متقاضیان چادر مشکی می‌شود.

مهدی رضوی صولت، یکی از توزیع کنندگان چادر مشکی در استان البرز  در این خصوص اظهار کرد: متاسفانه قیمت چادر مشکی بسیار بالا است و همین موضوع،امکان خرید آن توسط اقشار و دهک های ضعیف جامعه را سخت و دشوار نموده است.

وی افزود: تاکید و اشاره به حجاب برتر با شعار و سخن سرایی میسر نمی‌شود و حصول این امر مستلزم تامین ضرورت ها و پیش نیازهایی در عرصه های فرهنگی و اقتصادی است و می باید در این خصوص تدابیر و تصمیمات حکیمانه تری اتخاذ شود.

رضوی صولت می‌گوید: در حال حاضر قیمت چادر مشکی از بسیاری پوشش های دیگر سنگین تر است و باید تمهیداتی پیش بینی شود تا به واسطه آن، جامعه متقاضی محصولات و پوشش های اینچنینی، از توان لازم برای خرید آن برخوردار شوند.

این توزیع کننده عمده چادر مشکی تاکید کرد: بدون تردید، برخی از مشکلات موجود،ریشه در اقتصاد کلان ما دارد، اما می‌توان به‌صورت موضوعی با اتخاذ برخی تدابیر، روند کاهش قیمت ها را کلید زد و این قاعده در خصوص چادر مشکی با اختصاص دادن برخی سوبسیدها و غیره امکان پذیر است.

وی افزود: در ماه‌های گذشته متاسفانه قیمت ها با افزایش هر چه بیشتری همراه شده و با عنایت به وارداتی بودن اکثریت قریب به اتفاق چادر‌های مشکی، نوسانات قیمتی بیش از پیش ظهور و بروز پیدا کرده است.

صولت رضوی افزود: بدون تردید درصورت تقویت تولید داخلی و تلاش برای راه اندازی هر چه بیشتر کارخانجات ایرانی،کنترل قیمت‌ها با سهولت هر چه بیشتری امکان پذیر خواهد شد.

امید آن می رود با یک برنامه ریزی دقیق،اصولی،کارآمد و تخصصی نسبت به خرید فناوری روز، تجهیزات مربوطه و تقویت بنیه داخلی کشور (در حوزه تولید چادر مشکی) تلاش شود که البته در گذشته، تلاش‌هایی در این خصوص عملیاتی شده و بسیاری از این تلاش ها با شکست مواجه شده به تبع در چنین شرایطی آسیب شناسی دلایل شکست و هزینه کرد در راستای ارتقای تولید داخلی، امری بسیار حائز اهمیت محسوب می شود و انتظار می رود به نقطه و جایگاهی نائل شویم که نه تنها نیاز داخلی را با تکیه بر تولید ملی تامین کنیم، بلکه ایران اسلامی به قطب و کانونی در توسعه چادر مشکی در جهان اسلام مبدل شود.