اواخر آذرماه سال ۱۳۹۸ روحانی و ظریف و واعظی در توکیو مقابل آبه شینزو نشستند و رسانه‌های جریان غرب‌زده داخلی نیز با اشتیاق از احتمال توافق دولت با واسطه ترامپ نوشتند.
ثمانه اکوان: جشن شکوفه‌های گیلاس آبه شینزو، نخست‌وزیر پیشین ژاپن کار دستش داد و او که چند ماه پیش از سمت خود استعفا کرده بود تا از شر دادگاه‌ها در این باره رهایی یابد، حالا در مقابل دادستان‌های توکیو نشسته تا نخستین جلسه بازجویی او به اتهام فساد اقتصادی برگزار شود. مراسم جشن شکوفه‌های گیلاس معمولا هر سال توسط نخست‌وزیر ژاپن برگزار می‌شود اما مراسم سال ۲۰۲۰ آبه، به قدری بر هزینه‌های این جشن افزود که مردم این کشور و رسانه‌ها بشدت از آبه و عملکرد مالی‌اش انتقاد کردند. گفته شده در سال آخر دوران نخست‌وزیری او، از تمام هم‌حزبی‌های آبه تقدیر شده و هر کدام با هدایای گرانقیمتی جشن شکوفه‌های گیلاس را ترک کرده‌اند. در نهایت اما برای خاموش شدن سر و صداهای ناشی از این میهمانی تجملی، تمام اسناد مربوط به آن از بین رفت. با این حال از بین بردن اسناد منجر به تبرئه آبه از اقدامات و اتهامات فساد مالی‌اش نشده و او حالا قرار است برای اقداماتش پاسخگو باشد. آبه مردادماه سال جاری مسائل مرتبط با سلامتی‌اش را بهانه کرد تا از سمت خود استعفا کند.
بازرسان قضایی اما تهدید کردند در صورتی که او برای توضیح درباره منابع کمپین‌های انتخاباتی و مراسم جشن شکوفه‌های گیلاس توضیحی ندهد، پرونده‌ای قضایی علیه یکی از وزرای او به راه می‌اندازند تا در این باره توضیح دهد. گفته می‌شود علت اصلی پیگیری‌ها درباره مراسم جشن شکوفه‌های گیلاس این است که این مراسم با هزینه یکی از شرکت‌هایی برگزار شده که از حامیان مالی آبه در زمان انتخابات بوده است. دولت آبه و وزرای او نتوانستند فهرست تمام هزینه‌های انجام شده برای این مراسم را به مسؤولان قضایی بدهند و در گزارش سالانه مالی حزب نیز به این هزینه‌ها اشاره‌ای نکردند؛ این مساله دقیقا خلاف قوانین و مقررات مالی مرتبط با چهره‌های سیاسی و کمک‌های سیاسی به شخصیت‌های مختلف این کشور است. آنطور که آساهی شیمبون نوشته است، کسانی که به دعوت آبه از غرب ژاپن به توکیو سفر کرده بودند، در هتل‌های گرانقیمتی اسکان داده شده بودند و با آنکه گفته شده بود آنها خودشان هزینه سفر را پرداخت کرده‌اند اما مشخص شده است هر کدام تنها ۳۶ دلار (۵ هزار ین)، برای اقامت در هتل‌های گران‌قیمت و صرف شام و شرکت در مراسم جشن شکوفه‌های گیلاس پرداخته‌اند.
این در حالی است که رسید‌های هتل نشان می‌دهد هزینه کامل غذاهای این ۲ هتل لوکس در طول ۵ سال گذشته برای چنین جمعیتی حدود ۲۳ میلیون ین می‌شده است. گروه حامی مالی آبه که توسط یکی از وزرای او اداره می‌شده، متهم است در طول این ۵ سال، حدود ۱۶/۹ میلیون ین از این هزینه‌ها را پرداخت کرده است و این مساله از نظر قوانین مالی ژاپن کاملا غیرقانونی است. بازرسان قضایی در ژاپن روز گذشته اعلام کردند سوالاتی را درباره هزینه‌های این میهمانی بزرگ از آبه پرسیده‌اند. اما نکته مهم‌تر که نگرانی زیادی را در میان هم‌حزبی‌های آبه ایجاد کرده، مساله میراث آبه در ژاپن است. او که به دلیل رابطه خوبش با ترامپ، به آوردن رونق اقتصادی به ژاپن شهره شده است، حالا در شرایطی مورد بازخواست قرار گرفته که احتمال می‌رود جانشین او، یوشیهیده سوگا نیز از عواقب و تبعات این پرونده فساد مالی دور نماند. سوگا که حالا نخست‌وزیر ژاپن است، در طول ۸ سال دوران کاری سیاسی آبه، سخنگوی او بوده است و زمانی که آبه استعفای خود را تقدیم کرد، شخصا اشاره کرده بود بهتر است حزب از او برای نخست‌وزیری حمایت کند. در عین حال سوگا نیز زمانی که این اتهامات مطرح شده بود، با قدرت تمام از آبه حمایت کرد. اکنون آبه تحت فشار است تا در جلسه استماع کمیته بودجه پارلمان ژاپن حاضر شود و درباره اتهاماتش توضیح دهد. نمایندگان مخالف او معتقدند نخست‌وزیر پیشین ژاپن باید توضیح دهد این میزان حمایت مالی از کجا آمده و این در شرایطی است که حزب آبه تاکنون هرگونه کمک گرفتن از شرکت‌ها و گروه‌های سیاسی و انتخاباتی را تکذیب کرده است. بر اساس گزارش خبرگزاری کیودو، ۵۳ درصد رای‌دهندگان به حزب آبه، معتقدند او باید در پارلمان حاضر شده و به سوالات در این باره پاسخ گوید. این اتفاق اما در یکی از حساس‌ترین زمان‌ها برای سوگا، نخست‌وزیر فعلی ژاپن رخ داده است زیرا او ماه سپتامبر سال آینده میلادی رقابت برای ریاست حزب را در پیش دارد و انتخابات مجلس نیز در ماه میلادی بعد آن برگزار خواهد شد. محبوبیت سوگا به دلیل نوع برخوردش با بحران کرونا دستخوش تغییرات منفی زیادی در طی ماه‌های گذشته شده است.
مخالفت او با برداشته شدن یارانه‌های سفر در ژاپن که تا همین ماه پیش نیز ادامه داشت، باعث گسترش کرونا در ژاپن شد و میزان محبوبیت دولت او از ۵۶ درصد به ۳۹ درصد سقوط کرد. انتقادات به سوگا اما از زمانی که خود او بارها در مراسم‌های شام با مجامع سیاسی و اجتماعی دیده شده بالا رفته است، زیرا او بارها خواستار لغو هرگونه مراسم شام و خوراکی خوردن گروهی در ژاپن شده و هشدار داده بود مراسم‌های خانوادگی و اداری باعث پر شدن بیمارستان‌های ژاپن از بیماران کرونایی شده است. * دیگر اتهامات آبه همان‌طور که «وطن امروز» شهریورماه سال جاری نیز گزارش داد، مسأله پرونده‌هایی که نام آبه را با خود یدک می‌کشند همین‌جا پایان نمی‌یابد. ماه ژوئن سال جاری میلادی کاتسویوکی کاوایی، وزیر دادگستری ژاپن ـ که از نزدیکان آبه نیز هست ـ به همراه همسرش که عضو مجلس اعلای ژاپن است، متهم شدند در جریان انتخابات مجلس، اقدام به خرید رأی کرده‌اند و در عین‌حال حزب لیبرال- دموکرات (حزب آبه) نیز ۱۵۰ میلیون ین (معادل ۴/۱ میلیون دلار) به این فرد پرداخت کرده است. البته آبه شینزو در این پرونده نیز اعلام کرد نقشی در این ماجرا نداشته است و آقا و خانم کاوایی نیز بعد از مدتی از اتهامات تبرئه شدند. در ۲ پرونده دیگر نیز آبه متهم شده بود امکانات و زمین‌های دولتی را به صورت غیرقانونی در اختیار دوستان یا همفکران سیاسی‌اش قرار داده است و در یک مورد زمینی را به یکی از دوستانش برای احداث مدرسه داده که از قضا، همسر آبه نیز در آن پروژه سهم داشته است.
****** محاکمه آبه، تذکر به روحانی
علی هدایتی: بازجویی از آبه شینزو در ژاپن آغاز شده است. همین چند ماه قبل بود که خبر استعفای آبه به دلیل آنچه «کسالت» عنوان شد، دستاویزی شد برای یک جریان داخلی تا به زعم خود و بر اساس سرشت خودباختگی، به تمجید از مسؤولیت‌پذیری آبه و تقبیح مسؤولان جمهوری اسلامی بپردازند. همان زمان «وطن امروز» در گزارشی با عنوان «رسوایی یا بیماری» ماجرای استعفای آبه را بررسی و به موضوع پرونده‌های فساد مالی او اشاره کرد؛ فسادی که اکنون تحت عنوان هزینه‌های هنگفت جشن‌ها و میهمانی‌های نخست‌وزیر مطرح است اما در اصل پای مناسبات مالی پنهان و هنگفت آبه با اسپانسرهای مالی‌اش در میان است. اکنون مشخص شده است نخست‌وزیر سابق ژاپن نه به خاطر کسالت و نه از سر مسؤولیت‌پذیری، بلکه به خاطر فساد مالی و فشار جریان‌های رقیب، از قدرت کناره‌گیری کرده است. به عبارتی از شینزو، آبی برای جریان خودباخته داخلی در ایران گرم نشد. اما موضوع این یادداشت نکته دیگری است؛ درباره اینکه سرگذشت آبه شینزو می‌تواند نشانگر میزان انحراف جریان غرب‌گرا و همین‌طور درس عبرتی باشد برای شناخت بیشتر از تصورات و راهبردهای تخیلی در حوزه سیاست خارجی و امور بین‌الملل. دولت حسن روحانی طی دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، بارها خواستار مذاکره با او بوده است. کما اینکه حامیان دولت در مقطعی، فشار بی‌سابقه‌ای به نظام وارد کردند تا مجوز مذاکرات روحانی و ظریف با ترامپ و پمپئو صادر شود. آنها حتی موضوع حمله نظامی ترامپ به ایران را مطرح کردند تا با ترساندن مردم، نظام را تحت فشار بیشتری قرار دهند.
در همین راستا، از اردیبهشت سال گذشته موضوع میانجیگری آبه شینزو برای ایجاد یک دیالوگ و مذاکره میان دولت آمریکا و دولت ایران مطرح شد. ترامپ سفری به ژاپن داشت و بعد از آن آبه شینزو که مانند یک مهره در دستان ترامپ بود، عازم ایران شد تا پیام و نامه ترامپ به رهبر انقلاب را به ایشان تحویل دهد. ماجرای دیدار نخست‌وزیر سابق ژاپن با رهبر انقلاب را به یاد داریم؛ یک دیدار درس‌آموز و عبرت‌انگیز. رهبر انقلاب در آن دیدار صراحتا اعلام کردند ترامپ را حتی در اندازه و سطح رد و بدل کردن پیام هم نمی‌دانند. این موضع رهبر انقلاب آب سردی بود بر پیکر جریان غرب‌زده داخلی. بعدها «جان بولتون» در کتاب خاطراتش مطالبی درباره این دیدار نوشت و مدعی شد حسن روحانی دنبال آبه شینزو رفت و مطالبی را درباره برخی اقدامات که نشان دهنده حسن‌ظن ترامپ به ایران باشد، توصیه کرد. احتمالا منظور بولتون این بوده که روحانی از آبه خواسته ترامپ چند اقدام را داوطلبانه انجام دهد تا آنها در ایران شرایط را برای مذاکره با ترامپ فراهم کنند. با این حال ترامپ و ترامپ‌دوستان در ایران با موضع محکم آیت‌الله خامنه‌ای برخوردند اما دولت روحانی به‌گونه‌ای رفتار کرد و این انگاره را برجسته کرد که آنها همچنان چشم به واسطه ترامپ یعنی آبه شینزو دارند.
اواخر آذرماه سال ۱۳۹۸ روحانی و ظریف و واعظی در توکیو مقابل آبه شینزو نشستند و رسانه‌های جریان غرب‌زده داخلی نیز با اشتیاق از احتمال توافق دولت با واسطه ترامپ نوشتند. ۳۰ آذر ۱۳۹۸ «وطن امروز» گزارشی نوشت و تشریح کرد تنزل دیپلماسی به دلالی و واسطه‌گری برای ایران، نتیجه‌ای در بر نخواهد اشت. آن گزارش که با عنوان «خربزه آبه» منتشر شد، مورد توجه افکار عمومی قرار گرفت اما در کمال حیرت، در حالی که این تیتر تنها یادآوری یک ضرب‌المثل معروف در فرهنگ ایرانی بود، دولت روحانی به «وطن امروز» تذکر داد و رسانه‌های وابسته به دولت هم «وطن امروز» را به اخلال در مناسبات دیپلماتیک میان ایران و ژاپن متهم کردند. خبر محاکمه و بازجویی از آبه شینزو دقیقا در یک سالگی این گزارش «وطن امروز»، یعنی یک سالگی انتشار تیتر «خربزه آبه» منتشر شده است؛ زمانی که ترامپ هم روزهای آخرش در کاخ سفید را سپری می‌کند. این یکی از صدها موضوع عبرت‌آموز درباره اشتباهات راهبردی و برآوردهای ناقص از مسائل دنیا در دولت حسن روحانی است. یک سال قبل در این روزها دولت روحانی با آبه یعنی واسطه ترامپ وارد مذاکره شد. جریان غرب‌زده دنبال تعامل و بستن با ترامپ بود. تصور کنید آن زمان اگر آن نگاه حکیمانه مانع تصورات و برآوردهای اشتباه این جماعت نمی‌شد، اکنون چه چشم‌اندازی پیش روی ما بود. اگر به واسطه آبه، با ترامپ وارد مذاکره می‌شدند و امتیاز می‌دادند، اکنون با شکست ترامپ در آمریکا و بازجویی از آبه در ژاپن، چه هزینه‌های هنگفتی به کشور تحمیل می‌شد و بدتر از آن، چه ضربه بزرگی به حیثیت و آبرو و اعتبار نظام اسلامی و مردم ایران در دنیا وارد می‌شد! نکته بسیار جالب این است که آبه شینزو، یعنی واسطه ترامپ اکنون در حالی بازجویی می‌شود که روحانی و ظریف در ایران با امید به بایدن، در حال حمله به منتقدان خود هستند و… گویا آقایان یادشان رفته است قرار بود در سطح یک واسطه به نام آبه شینزو وارد مذاکره با ترامپ، یعنی رقیب جو بایدن شوند! اکنون مشخص شده است در جریان سفر حسن روحانی به ژاپن و عنوانی که «وطن امروز» برای آن دیدار انتخاب کرده بود (خربزه آبه)، آنکه باید تذکر می‌گرفت و باید تذکر بگیرد حسن روحانی و محمدجواد ظریف هستند نه «وطن امروز»!
