شاید کسی فکرش را هم نمی‌کرد که نگرانی مردم از گرانی‌های شب عید با ترس از کرونا همراه شود.
ترسی که به دنبال آن فروشگاه‌های زنجیره‌ای و مراکز عرضه مواد غذایی به صورت عمده با هجوم ناگهانی مشتری روبه‌رو شدند. شیوع ویروس کرونا در کشور تا آنجا پیش رفته که برخی از کارشناسان از ضرورت قرنطینه مرزی و تعطیلی برخی کارخانجات و واحدهای تولیدی خبر می‌دهند. حتی برگزاری نمایشگاه‌های بهاره که قرار بود در آن کالاهای اساسی با قیمت‌های مصوب عرضه شود، لغو شد. از این رو با توجه به اینکه مشخص نیست ذخیره کالاهای اساسی و مواد غذایی در کشور تا چه زمانی پاسخگوی نیازهای مصرف‌کنندگان باشد، مردم طی روزهای اخیر به مراکز خرید هجوم برده‌اند و حتی بیش از نیاز یک ماه خود کالا خریداری می‌کنند همان‌طور که در سال گذشته نیز با اجرایی شدن سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی در بازار و افزایش نرخ ارز شاهد احتکار کالا از سوی مردم بودیم.
در حال حاضر نیز با توجه به شیوع کرونا در کشور و ترس مردم از ابتلا به این ویروس، شاهد کمبود و افزایش قیمت قابل توجه برخی اقلام در بازار هستیم. این روزها حتی اگر حاضر باشید برای خرید ماسک و ژل ضدعفونی مبالغ زیادی را نیز پرداخت کنید، به راحتی این اقلام را پیدا نخواهید کرد. اقلامی همچون زنجبیل، سیر و لیموترش نیز از دیگر کالاهایی هستند که با افزایش قیمت قابل توجهی روبه‌رو شده‌اند. گشت و گذاری در بازار نشان می‌دهد که زنجبیل تازه در خرده‌فروشی‌ها کیلویی ۱۲۰ هزارتومان و لیموترش و سیر نیز کیلویی ۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. از طرفی در دیگر بازارها نیز شاهد موج جدید افزایش قیمت هستیم که بخشی از آن به دلیل سودجویی و بخشی دیگر به دلیل نگرانی از آینده است. اما آنچه در شرایط فعلی اهمیت دارد، کمبود برخی اقلام بهداشتی و درمانی از جمله ماسک و مواد ضدعفونی است که می‌تواند در گسترش ویروس کرونا تاثیرگذار باشد.
کمبود ماسک در کشور در حالی است که ایران چندی پیش سه میلیون ماسک بهداشتی را در پی شیوع کرونا به چین اهدا کرد. بی‌تدبیری مسوولان کشور در رابطه با کرونا در حالی بود که حالا شاهد کمبود این کالا در کشور هستیم. از این رو حالا پای واردات ماسک به میان آمده است. بر همین اساس وزیر صمت در نشستی که در راستای اعلام اقدامات دولت و وزارت صمت برای مقابله با شیوع ویروس کرونا برگزار شد، گفت: مجوز واردات ماسک صادر شده و هماهنگی‌های لازم با بانک مرکزی نیز برای تامین ارز مورد نیاز آن انجام شده است. رضا رحمانی همچنین اعلام کرد تولید در حوزه شوینده‌ها شبانه‌روزی و سه‌شیفته شده است و جای نگرانی از بابت تامین این کالاها وجود ندارد. از طرفی طرح ویژه نظارت و بازرسی ایام پایانی سال و ماه رمضان به منظور کنترل و نظارت بر بازار در ایام نوروز، شب عید و ماه رمضان آغاز شد که به دنبال آن قرار است با کم‌‌فروشان، محتکران و گران‌فروشان که از موقعیت بحرانی فعلی در پی شیوع کرونا سوءاستفاده می‌کنند، برخورد شود.
افزایش ۲۰ درصدی تولید مواد غذایی
براساس آنچه مسوولان می‌گویند، ذخیره کالاهای اساسی و مواد غذایی در کشور به اندازه‌ای زیادی است که تا سال آینده از بابت کمبود این کالاها هیچ‌گونه نگرانی‌ای وجود ندارد. از این‌رو مردم نباید از آینده خود نگران باشند و بیش از حد نیاز کالا خریداری کنند. برای حل مشکل کمبود ماسک نیز قرار است واردات انجام شود. در همین خصوص وزیر صنعت، معدن و تجارت در نشست هماهنگی طرح نظارت و بازرسی ویژه نوروز و ماه رمضان با بیان اینکه ظرفیت‌‌های تولیدی مناسبی در حوزه صنایع غذایی وجود دارد، از افزایش ۲۰ درصدی تولید مواد غذایی در ۱۰ ماهه امسال خبر داد و اظهار کرد: بخشی از کالاهای اساسی وارداتی نیز بیشتر از سال‌های قبل وارد شده است.
به گفته رضا رحمانی، تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا و فضاسازی‌های رسانه‌ای، قیمت برخی کالاها افزایش یافته است. از طرف دیگر مصرف برخی اقلام بهداشتی نیز به شدت افزایش یافته که طبیعی است.
رحمانی ادامه داد: شیوع ویروس کرونا برای برخی این فرصت‌طلبی را ایجاد کرد که بازار را به هم بریزند. البته برخی از فروشندگان نیز از این موضوع به عنوان یک فرصت استفاده کردند به طوری که به احتکار یا گرانفروشی کالا اقدام کردند. وی گفت: تلاش داریم بتوانیم تولید اقلام بهداشتی را که این روزها بیشتر مورد توجه و نیاز مردم است، افزایش دهیم.
رحمانی در ادامه با تاکید بر اینکه کمبودی در زمینه شکر وجود ندارد، تصریح کرد: اگر عرضه با وقفه ایجاد شود، برخی به سمت احتکار حرکت می‌کنند. البته شکر به اندازه کافی در کشور وجود دارد و حتی ما متهم به این بودیم که چرا اینقدر شکر ذخیره‌سازی شده است.
مشکلی برای کالارسانی نداریم
وزیر صمت از فعالیت ۱۴ واحد فعال بزرگ در بخش مواد ضدعفونی‌کننده خبر داد و گفت: اکنون نمایندگان وزارت صمت در این کارخانه‌ها مستقر شده‌اند تا مشکلات‌شان را رفع کنند بنابراین مشکلی برای کالارسانی در بازار نداریم.
وی همچنین از هماهنگی با وزارت بهداشت برای صدور مجوزهای کوتاه‌مدت به برخی واحدهای تولیدی برای تغییر خط تولیدی خبر داد تا آنها بتوانند محصولات مورد نیاز پزشکی را تولید کنند.
به گفته این مقام مسوول، در حال حاضر ۷۰ واحد تولیدی مواد شوینده در کشور فعال است که ۲۵۰ هزار تن ظرفیت تولید دارند. مواد اولیه این محصولات نیز داخلی است و سال گذشته تنها نیمی از آن مصرف شده است.
رحمانی در ادامه با بیان اینکه وزارت بهداشت تدبیر کرده که ماسک در اختیار مراکز بهداشتی و درمانگاه‌ها قرار گیرد تا به صورت رایگان توزیع شود، تصریح کرد: کسانی که مواد شوینده، بهداشتی و ماسک احتکار می‌کنند، در حق مردم خیانت می‌کنند که با برخوردهای سخت تعزیرات، دادستانی و قوه قضاییه مواجه خواهند شد.
صدور مجوز واردات ماسک
وی همچنین از مردم تقاضا کرد که با توجه به «وفور کالا» به مرور تقاضای خود را تامین کنند و گفت: مجوز واردات ماسک نیز صادر شده و هماهنگی‌های لازم با بانک مرکزی برای تامین ارز مورد نیاز آن انجام شده است. از این رو به بانک مرکزی ابلاغ کردیم که واردات ماسک اولویت اول دریافت ارز است. ضمن اینکه در واحدهای بزرگ نیز بازرس مقیم مستقر شده است.
رحمانی با بیان اینکه ذخایر کافی برای شب عید و ماه رمضان انجام شده و جای هیچ‌گونه نگرانی نیست، اظهار کرد: تلاش بانک مرکزی این است که قیمت ارز کاهش یابد. این در حالی است که اتفاقات اخیر سبب شده قیمت ارز بالا رود اما در ماه‌های آینده تلاش بر این است که قیمت کنترل شود بنابراین اگر نرخ ارز پایین نیاید، سازمان حمایت اثر واقعی قیمت ارز را بر قیمت کالاها خواهد پذیرفت.
اشد مجازات در انتظار محتکران
معاون دادستان کل کشور نیز در این نشست با بیان اینکه هیچ‌گونه اغماضی با محتکران کالاهای بهداشتی و ماسک نخواهیم داشت، گفت: اشد مجازات را برای افرادی که از عرضه کالا امتناع یا گرانفروشی کرده‌اند، اعمال می‌کنیم. سعید عمرانی افزود: دستگاه‌های نظارتی امیدوارند که کار بازرسی و نظارت را در ایام پایانی سال به نحو خوبی پیش ببرند البته در شرایط کنونی که موضوع کرونا پیش آمده، همه امکانات بسیج خواهند شد به نحوی که این مقطع هم همانند سایر مقاطعی که مشکلاتی بروز کرده، با سربلندی سپری خواهد شد اگرچه بخشی از مساله شیوع ویروس کرونا و ایجاد نگرانی‌های ناشی از آن، سیاسی است.
مردم و اصناف به هم رحم کنند
قائم‌مقام وزیر صمت نیز از آمادگی برای توزیع بی‌وقفه کالاهای اساسی مورد نیاز مردم همزمان با شیوع ویروس کرونا خبر داد و گفت: مردم و اصناف به هم رحم کنند. حسین مدرس‌خیابانی اظهار کرد: مجموعه تنظیم بازار و دستگاه‌های نظارتی در برهه‌های مختلف امسال از جمله مقاطع همراه با شوک‌های تورمی، افزایش قیمت بنزین و شیوع ویروس کرونا، امتحان خود را به خوبی پس داده‌اند اما تکمیل‌کننده همه این اقدامات، تنظیم بازار شب عید است که باید تلاش شود مایحتاج مورد نیاز مردم به موقع تامین شود.
قائم‌مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه ذخایر کالایی در سطح قابل قبولی قرار دارد، افزود: در حال حاضر، یکی از مسائل و مشکلات پیش روی ستاد تنظیم بازار، دپو و رسوب بیش از حد کالاهای اساسی در بنادر جنوبی و شمالی کشور است که قرار است در راستای تسهیل برای کاهش رسوب کالا اقداماتی انجام گیرد.
مدرس‌خیابانی در خصوص رفتارهای هیجانی مردم در روزهای گذشته در پی شیوع ویروس کرونا گفت: تدارک خوبی برای این افزایش تقاضا دیده شده و هیچ‌گونه جای نگرانی در بازار برای تامین نیاز مردم وجود ندارد. این در حالی است که افزایش تقاضای ایام پایانی سال را پیش‌بینی کرده بودیم چراکه هر سال به طور طبیعی، مردم بعد از دریافت عیدی و پاداش سالانه خود، اقدام به خرید مایحتاج خود تا نیمه‌های فروردین و به میزان دو برابر نیاز عادی خود می‌کنند به هر حال مردم نیز باید بدانند که در فروشگاه‌های زنجیره‌ای، می‌توانند به حد نیاز خود و به وفور، کالا را تهیه کنند.
دستور لغو برگزاری نمایشگاه‌های بهاره
مدرس‌خیابانی با اشاره به دستور وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای لغو برگزاری نمایشگاه‌های بهاره در سراسر کشور، افزود: مجموعه کالاهایی که برای برگزاری نمایشگاه‌های بهاره تدارک دیده شده بود به مرور توزیع می‌شود. اما به هر حال باید توجه داشت که شرایط کنونی بازار، دارای یک فضای هیجانی است.وی با اشاره به وارد شدن تقاضای مضاعف مردم برای خرید کالاهای اساسی به بازار به دلیل نگرانی از شیوع ویروس کرونا گفت: بخشی از این نگرانی باعث هجوم مردم به فروشگاه‌ها برای خرید کالاهای اساسی شده و به این منظور، مردم باید بدانند که کالا به وفور در بازار وجود دارد و اگر بیش از حد خرید کنند، ممکن است که بخشی از سرمایه و نقدینگی خود را حبس کنند چراکه بخشی از کالاها قابل نگهداری نیست. در واقع مواد غذایی و فاسدشدنی است و تاریخ مصرف آن می‌گذرد.
وی افزود: وزارت صنعت به اصناف، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، میادین میوه‌و‌تره‌بار و واحدهای صنفی ابلاغ کرده که توزیع کالاها را بدون وقفه و بدون محدودیت کالا توزیع کنند.
مدرس‌خیابانی پیش‌بینی کرد که رفتار هیجانی حداکثر تا دو هفته آینده همراه بازار باشد و گفت: سازمان میادین میوه و تره‌بار، فروشگاه‌های زنجیره‌ای و همه مجموعه اصناف آمادگی دارند که مثل سال‌های قبل، پاسخگو باشند این در حالی است که بخش عمده‌ای از کالاها ذخیره‌سازی مطلوبی دارند و بیش از دو برابر نیاز کشور موجودی وجود دارد پس این کالاها بدون محدودیت به استان‌ها و شبکه‌های توزیع مطمئن، ارائه خواهند شد.
افزایش تقاضا برای خرید لیموترش و سیر
وی اظهار کرد: آنچه که امروز ما را گرد هم آورده است، از جنس حلقه سوم یعنی کنترل و تشدید نظارت است، پس باید درست روی مراکز نگهداری کالا متمرکز شد و به تخلفات احتکار و امتناع از عرضه به سرعت رسیدگی شود. البته ما موجودی کالا را در سامانه انبارها تحت نظر داریم و حاشیه امنی برای انبارها نیست ضمن اینکه لیست کالاهایی که ارز ۴۲۰۰ تومانی گرفته‌اند، به سازمان‌های نظارتی از جمله دادستانی و وزارت اطلاعات و مراجع ذی‌ربط ارائه شده است.
مدرس‌خیابانی گفت: همه کالاها تحت رصد و کنترل سازمان حمایت است و بازرسان اتاق اصناف ایران و تهران نیز بازار را کنترل می‌کنند و در عین حال، سازمان تعزیرات حکومتی نیز همچون سال ۹۸ که همکاری بسیار خوبی را شکل داده بود، همکاری را ادامه خواهند داد.
وی افزود: هیچ اتفاق جدیدی در بازار نیست، ولی به بهانه کرونا بخشی از کالاهای خاص خریداری می‌شود. این در حالی است که در مورد لیموترش و سیر، اگرچه به گفته معاون وزیر بهداشت خیلی تاثیری در پیشگیری از این بیماری ندارند، اما به هر حال کالاها به اندازه کافی در تدارک قرار دارد و بخشی از این افزایش خرید، به رونق و اشتغال مجموعه‌های صنفی کمک می‌کند پس ما نگران نیستیم و بیش از حد تصور مردم، ذخیره‌سازی صورت گرفته است.
رصد بازار برای مبارزه با کم‌فروشی
همچنین رییس سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان از رصد بازار برای مبارزه با احتکار و کم‌فروشی اقلام بهداشتی خبر داد و اعلام کرد که از این به بعد کالاهای مشمول نظارت از طریق سازمان غذا و دارو نیز در سامانه جامع انبارها و سامانه اعلام موجودی ثبت خواهند شد.عباس تابش اظهار کرد: طرح ویژه نظارت بر بازار ایام پایانی سال، نوروز و ماه رمضان به منظور رصد بازار و به ویژه مبارزه با احتکار و کم‌فروشی اقلام بهداشتی، صورت می‌گیرد و در قالب آن، ۵۰ خودروی متحدالشکل سازمان حمایت در سطح بازار و ۵۰ گشت ویژه سازمان تعزیرات در سطح شهر تهران همزمان با سراسر کشور، کار نظارت و رصد بازار را از تولید تا عرضه برعهده خواهند داشت.
تابش درباره افزایش قیمت اخیر خودرو در حاشیه بازار نیز اظهار کرد: این روزها تولید خودرو دو برابر افزایش داشته بدون اینکه هیچ‌گونه افزایش قیمتی در کارخانه‌ها صورت گرفته باشد. بنابراین اگر اتفاقی در کف بازار می‌افتد مربوط به سایت‌ها و شبکه‌های مجازی است که موجب شده قیمت‌ها از این شبکه‌ها و سایت‌ها حذف شود.
وی افزود: تا زمانی که مطمئن شویم قیمت‌ها و تقاضاها واقعی است این سایت‌ها و شبکه‌ها مجاز به درج قیمت نخواهند بود مگر اینکه افراد مشخصات خود را در سامانه ثبت کنند و صحت‌سنجی شوند.
گفتنی است تاکنون سه میلیون ماسک احتکار شده در تهران کشف شده است. بر همین اساس سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی گفت: برخورد با محتکران و گران‌فروشان ماسک در حال انجام است و تاکنون ۱۸ داروخانه در سراسر کشور پلمب شده‌اند. به گفته یاسر رایگانی، گشت‌های مشترک ویژه کنترل و برخورد با احتکار و گرانفروشی ماسک و مایع ضدعفونی‌کننده در سراسر کشور انجام می‌شود.
مدیرکل تعزیرات تهران نیز با بیان اینکه در حوزه مقابله با احتکار، اقدامات خوبی انجام شده گفت: دو روز قبل نیز گشت تعزیرات انباری را با ۵۰۰ هزار ماسک احتکار شده کشف کرد که این ماسک‌ها در میان مردم توزیع شد.
محمدعلی اسفنانی افزود: اگرچه امروز طرح ویژه گشت مشترک نوروزی و ماه مبارک رمضان آغاز شده و بازار هدف ما نیز اقلام مورد نیاز مردم در شب عید است، اما به علت شیوع ویروس کرونا بیشتر توان ما در بحث مبارزه با احتکار، گرانفروشی و تقلب در کالاهای مورد نیاز بر بحث بهداشت و سلامت متمرکز شده است. بر این اساس مردم در صورت مشاهده تخلف در موضوع احتکار و یا گرانفروشی اقلام بهداشتی می‌توانند با سامانه ۱۳۵ تماس بگیرند.
جهان صنعت
