مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان اعلام کرد: گمانه زنی های باستان شناسی در مسجد صفی رشت منجر به کشف شواهد نویافته از آثار سده های اولیه اسلامی شد.
سرویس فرهنگی اقتصاد شمال شهرود امیرانتخابی افزود: گمانه زنی های اخیر باستان‌شناسی در مسجد صفی شهر رشت، منجر به کشف شواهدی از اواخر دوره سلجوقی و اوایل دوره ایلخانی تا دوره قاجار شده است.
وی اظهار داشت: با گمانه زنی های باستان‌شناسی در بخش میانی دیوار شمالی شبستان این مسجد تا عمق ۳۴۵ سانتی‌متری، مشخص شد که احتمالاً این مسجد در قرون ۶ تا ۷ ه.ق. مصادف با اواخر دوره سلجوقی و اوایل دوره ایلخانی، بنا شده و در طول دوره‌های بعد ضمن گسترش، بخش‌هایی از آن، مورد مرمت قرار گرفته است.
وی ادامه داد: دیوار شمالی مسجد که به نظر می‌رسد در دوره تیموری و یا صفوی به منظور گسترش اصل بنا اجرا شده باشد به عرض ۱۳۰ سانتی‌متر تا عمق ۲۲۰ سانتی‌متری نسبت به کف فعلی مسجد، ثبت و ضبط شد که با آجرهایی به ابعاد ۵×۲۰×۲۰ سانتی‌متر و با ملات شفته آهک ساخته شده و شالوده این دیوار بر اساس مطالعات اولیه بر روی بقایای استقراری مربوط به اوایل اسلام بنا شده است.
امیرانتخابی بیان کرد: بنا بر یافته‌های اخیر، کف بنا آجر فرش بوده و برای تزئینات آن نیز از کاشی‌های چندرنگ استفاده شده که در سایه تعمیر و گسترش بنا در ادوار مختلف تخریب شده و به جای آن در دوره قاجار و پهلوی تزئینات گچبری به کار رفته است؛ بقایای این تزئینات کاشی کاری، در بخشی از قسمت فوقانی این دیوار به صورت برجا به دست آمده است.
وی اظهار داشت: پیش از این، هیچ گمانه زنی باستان‌شناختی در محدوده شهرستان رشت و به ویژه شهر رشت انجام نشده و عمده‌ترین اطلاعات تاریخی مربوط به این شهر محدود به اسناد مکتوب بوده است.
امیرانتخابی درباره اقدامات لازم‌الاجرا در این مسجد اذعان داشت که بنا بر تصمیمات اتخاذ شده، این بنای با ارزش که به عنوان قدیمی‌ترین بنای برجای شهر رشت محسوب می‌شود به همت بنیاد مسکن گیلان مورد بازسازی و مرمت قرار خواهد گرفت و در راستای کشف هویت اصیل این بنا، از مطالعات باستان‌شناسی اخیر و نیز کاوش‌های بعدی در این بنا، استفاده خواهد شد.
قدیمی‌ترین منبعی که از شهر رشت به عنوان یک شهر آباد سخن به میان آورده، کتاب حدودالعالم است که توسط مؤلفی ناشناس، در سال ۳۷۲ ه.ق. نگاشته شده است.
قدیمی‌ترین اثر برجای و شناخته شده این شهر نیز، مسجد صفی است که بنابر اسناد، به سال‌های آغازین حکومت صفویان یعنی قرن ۱۰ ه.ق. نسبت داده می‌شد. قتل و دفن امانی صفی‌میرزا، فرزند شاه عباس یکم صفوی در محدوده این مسجد، از جمله مهم‌ترین وقایع تاریخی مرتبط با این مکان است که گفته می‌شود این مسجد نام خود را از این واقعه تاریخی وام گرفته است.
گیلان دارای یک هزار و ۷۰ اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی است.
ایرنا
