مرکز اسناد انقلاب اسلامی نوشت: روح الله حسینیان معتقد است: محمدرضا پهلوی توقع داشت آمریکا به این مسافرت جنبه نیمه‌رسمی بدهد، امّا آمریکاییان نپذیرفتند و معتقد بودند که شاه برای ورود به آمریکا فرودگاه دورافتاده‌ای را انتخاب کند و حتی‌المقدور در ساعات شب وارد آمریکا شود.
به‌مناسبت ۲۶ دی سالروز فرار محمدرضا پهلوی شاه مخلوع از کشور در سال ۱۳۵۶، حجت‌الاسلام روح‌الله حسینیان طی مطلبی به واکاوی زمینه‌های خروج وی، تکاپوی فرماندهان نیروهای نظامی برای جلوگیری از فرار او و تشکیل شورای سلطنت پرداخت. متن این یادداشت به این شرح است:
شدت ناآرامی‌ها و اعتراضات مردم در سال ۵۷ سرانجام آمریکا، کارگزاران رژیم پهلوی و شخص محمدرضا پهلوی را به این نتیجه رساند که تنها راه فائق آمدن بر بحران، رفتن شاه از کشور است. «شعارهای مرگ بر شاه که آسمان سراسر کشور را پوشانده بود. از شاه در آخرین روزهای اقامتش در کشور آدمی دیگر ساخته بود که بهترین وضعیت را برای خودش آن می‌دید که هر چه زودتر از این غوغاها دور شود».
* شاه برای خروج از کشور روزشماری می‌کرد
شاه که به گمان خودش انتظار چنین روزهایی را نمی‌کشید، حال به جایی رسیده بود که «برای ترک کشور روزشماری می‌کرد». او حتی از رستم امیربختیاری از رؤسای تشریفات دربار هر روز در رابطه با آماده بودن گذرنامه‌اش سؤال می‌کرد. وی به بختیار نیز گفته بود: «من تحمل این را ندارم که بر دیوارها درباره من حرف‌های رکیک نوشته شود». بنابر اوضاع به گونه‌ای رقم خورد که امریکا خروج شاه از ایران را در دستور کار خود قرار داد.
متعاقب شدت گرفتن مبارزات مردم علیه رژیم پهلوی، آمریکاییان به این نتیجه رسیدند که تنها راه نجات رژیم و حفظ منافع آمریکا در ایران موفقیت بختیار است و از آن‌جایی که بختیار با بودن شخص محمدرضا پهلوی در کشور شانسی برای موفقیت ندارد، باید مقدمات خروج وی از کشور را بچینند. در همین زمان خبرگزاری یونایتدپرس گزارش داد آمریکا با تغییر بزرگی در سیاست خود نسبت به محمدرضا اعلام کرده «شاه ایران هر چه زودتر کشور را ترک کند تا به حکومت غیرنظامی شانس پایان دادن بحران داده شود».
سایروس ونس وزیر امورخارجه آمریکا تصمیم برمسافرت شاه را یک «تصمیم عاقلانه» نامید. وی افزود: «با بودن شاه در ایران امیدی به‌پایان ناآرامی‌ها وجود ندارد». ونس معتقد بود که با حضور شاه بختیار نمی‌تواند «مخالفان را قانع کند که شاه اختیارات خود را به او تفویض کرده و دست او را درحکومت باز گذاشته»؛ بنابراین تأخیر او در خروج از کشور می‌توانست عواقب وخیم و مصیبت‌باری برای حکومت بختیار به وجود آورد.
بختیار نیز مانند آمریکاییان معتقد بود با رفتن محمدرضا پهلوی بحران فروکش می‌کند. و در مصاحبه‌ای با روزنامه نیویورک تایمز گفت: «به محض رفتن شاه مخالفت حضرت آیت‌الله خمینی کاهش خواهد یافت».
روز چهارم ژانویه (۱۴ دی ماه) جلسه‌ای با حضور کارتر در کاخ سفید تشکیل گردید و تصمیم گرفته شد که به محمدرضا پهلوی اعلام کنند «پرزیدنت کارتر تصمیم شاه را برای خروج از ایران و تشکیل یک شورای سلطنتی تأیید می‌کند و از مسافرت وی به آمریکا استقبال می‌نماید». سولیوان این پیام کارتر را دریافت و به محمدرضا پهلوی ابلاغ کرد.
منبع:خبرآنلاین
