هرچند مالیات بهترین جایگزین نفت در شرایط کنونی اقتصاد ایران است با این حال ایران یکی از بالاترین نسبت‌های فرار مالیاتی را در جهان داراست به طوری که نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در ایران حدود ۵/۷ درصد است در حالی که این نسبت باید بر اساس توجیهات اقتصادی حدودا ۲۰ درصد باشد.
مهدی پازوکی*– بر اساس قانون برنامه ششم توسعه نیز باید بودجه جاری کشور از محل درآمدهای مالیاتی تامین شود. اما عملکرد سال گذشته دولت نشان می‌دهد که تنها ۶۵ درصد بودجه جاری از محل مالیات‌ها تامین شده و مابقی آن از محل درآمدهای نفتی تامین شده است. این در حالی است که دولت باید پول نفت را صرف بودجه‌های عمرانی کشور کند.
اما در شرایط کنونی اقتصاد ایران نیز افزایش نرخ مالیات گزینه مناسب دولت برای این جایگزینی نیست. بر این اساس لازم است دولت به جای آنکه به افزایش نرخ مالیات متوسل شود، با به صفر رساندن معافیت‌های مالیاتی و مقابله جدی با فرار مالیاتی، گستره مالیاتی‌اش را افزایش دهد.
بنابراین با به صفر رساندن معافیت‌های مالیاتی کشور، راه‌اندازی یک سیستم کارای مالیاتی می‌تواند بهترین منبع درآمدی برای دولت باشد. این مهم نیز زمانی امکان‌پذیر است که سیستم بانکی کشور به سمت شفافیت میل کند، مبارزه با پولشویی در دستور کار ویژه بانک مرکزی قرار داشته باشد، ارتباط ایران با جامعه جهانی بیشتر شود، مقررات FATF پذیرفته شود تا امکان همکاری با سیستم بانکی دنیا فراهم شود و در نهایت تلاش لازم برای بازگرداندن شفافیت به اقتصاد ایران توشه راه کشور قرار گیرد.
بنابراین چنانچه ایران در چارچوب منافع ملی عمل کند، عقلانیت بر نظام تصمیم‌گیری کشور حاکم باشد و کشور تحت تاثیر تندروهای داخلی قرار نگیرد، می‌توان به نتایج دلخواه دست یافت.
*اقتصاددان
