همه ساله در دوازدهم اردیبهشت ماه از تقویم شمسی سه روز مانده به نیمه اردیبهشت که مصادف با سالروز شهادت استاد شهید مرتضی مطهری است به نام روزی برای پاسداشت مقام معلم نامیده می شود.
مریم کاظمی:تخیه سیاه رنگ و رو رفته کلاس هنوز هم حکایت فداکاری معلم جغرافیای مدرسه فردوسی را به یاد دارد که در گیرو دار موشک بارانهای صدام بر خاک مقدس میهن چه غریبانه هنوز بر دیوارهای آوار شده برجای مانده بودند و آقای شهروندی از غصه این که کلاسش دیگر ویران شده بود طاقت نیاورد و برای جنگیدن با متجاوزان عراقی به خط مقدم رفت آن وقت ها هنوز تصور از جبهه جنگ، خط مقدم و خاکریز آنقدر در ذهن دانش آموزان مدرسه فردوسی گنگ بود که جوابی برای سوالهای مجهول مانده خود پیدا نمی کردند .حالا بعد از گذشتن سالها مدرسه فردوسی به نام همان معلم جغرافیا نامگذاری شده و بر روی تابلوی نصب شده بر درب بزرگ مدرسه نام شهید شهروندی به چشم می خورد .او که رفت در خاطره های جامانده از خود در ذهن بچه های کلاس هنوز جمله «دشمن آمد تا استقلال را از ما بگیرد » را به یادگارگذشته است هر چند دشمن هرگز نتوانست به رویاهای تو خالی خود دست یابد اما جای خالی آقای شهروندی همیشه احساس می شود .همه ساله در دوازدهم اردیبهشت ماه از تقویم شمسی سه روز مانده به نیمه اردیبهشت که مصادف با سالروز شهادت استاد شهید مرتضی مطهری است به نام روزی برای پاسداشت مقام معلم نامیده می شود ؛ تا در این روز که آغازگر هفته ای به همین نام است با برگزاری برنامه های مختلف فرهنگی و تجلیل از مقام والای معلمان بار دیگر عطر دانایی در جامعه پراکنده شود و ارزش اندیشه با پاسداشت و تجلیل از پیام آوران آگاهی دوباره در فضای جامعه زنده گردد و یاد آوری شود ؛ و معلمان این قشر پر تلاش که روشنگران چراغ پر فروغ دانایی هستند دگر باره به ذهن ها سفر کنند و به احترام سالها تلاش در عرصه علم و دانش گرامی داشته شوند .به مناسبت نواختن زنگ سپاس در مدارس استانهای شمالی به یکی از مدارس شهرستان بهشهر رفتیم تا در این مراسم شرکت کنیم .وارد مدرسه که شدیم صدای شادی پسران مدرسه ای از سالن ورزشی به گوش می رسید .دانش آموزانی با لباس های فرم مدرسه روی صندلی ها نشسته بودند و معلمان خود را تشویق می کردند .پس از نواختن زنگ سپاس در دبیرستان شاهد پسرانه متوسطه اول در بهشهر به سراغ دو تن از دانش آموزان حاضر در مراسم رفتم تا از آنان در خصوص نقش معلم و روز پاسداشت این مقام سوالاتی بپرسم.حمزه علی حسنی دانش آموز کلاس نهم این مدرسه است ؛ او که در این مراسم به دلیل احترام به روزهای ولادت ماه شعبان مدیحه سرایی هم کرده بود در جواب سوالاتم گفت: « شغل معلمی را دوست دارم زیرا این شغل را به شغل انبیا تشبیه می کنند و این نشانگر اهمیت شغل معلمی است .ما در مدرسه معلمهای خوبی داریم و من همه آنها را دوست دارم ».حمزه علی که با لباس فرم مدرسه به سوالاتم با دقت گوش می کرد؛ ادامه داد:« اگر معلم بودم با بچه ها خوشرفتاری می کردم و آنها را دوست می داشتم و برایشان احترام قائل می شدم ».از او خواستم که از بهترین معلمش برایمان بگوید و او گفت:« بهترین معلم دوران تحصیلم آقای وفایی معلم ریاضی پایه نهم است که من خیلی ایشان را دوست دارم و برایشان احترام زیادی قائلم».مداح نوجوان که روزهای معمول دوران تحصیلش را می گذارند در خصوص خاطره اش از دوران تحصیلی گفت:« کلاس اول دبستان در درس املاء ضعیف بودم و چون نمی توانستم خوب بنویسم معلم اول دبستان با کمربندش مرا تنبیه کرد این خاطره ای است که از یکی از معلمان دوران تحصیلم در ذهنم مانده است». اگر چه حمزه علی مداح نوجوان که با صدای رسای خود مراسم روز معلم مدرسه خود را پر شور کرده بود از این خاطره به عنوان تنها خاطره ای که در ذهنش مانده بود یاد می کرد و در هنگام بیان آن لبخند می زد اما احساس متضادی ذهنم را فرا گرفت .حمزه علی نوجوانی که با تضاد بیان شده در کلامش مفهوم خاصی را در بیانش انتقال داده بود سخنش را تمام کردو سید محمد ابراهیم نژاد نوجوان دیگر مشغول به تحصیل در دبیرستان شاهد به سوالات دیگر ما پاسخ داد:« ۱۵ سالم است؛ کلاس نهم هستم و به معلمهایم احترام می گذارم به نظر من ما در دین اسلام در هر زمینه ای دارای الگو هستیم و در زمینه معلمی و انتقال آگاهی نیز پیامبر ما هم معلم بودند و جامعه زمان خود را راهنمایی می کردند ».
سید محمد که چشمان آبی اش در نور تند حیاط مدرسه کم رنگ تر می نمود ؛ادامه داد:« معلم الگو یی برای دانش آموز است به عنوان مثال اگر معلم ریاضی و یا علوم در خصوص احکام دینی و اثرات انجام واجبات با دانش آموزان صحبت کند می تواند تاثیر گذاری بیشتری برای آنان داشته باشد ؛ زیرا دانش آموز با رفتار خوب معلم او را الگوی خود قرار می دهد».
سید محمد ؛ با لبخندی که روی لبانش نقش بسته بود به حرفهایش ادامه داد و افزود:« اگر معلم بودم درک می کردم که دانش آموز جامعه بزرگتری دارد و از آن جامعه به مدرسه وارد شده است و نباید کلاس را محیط بسته ای نگه داشت و همچنین درک می کردم که دانش آموز از شخصیت بیرونی هم برخوردار است و او را فردی اجتماعی به حساب می آوردم ».
پسر چشم آبی دبیرستان شاهد متوسطه اول از بهترین خاطراتش گفت و یاد آور شد:«کلاس ششم به مناسبت هفته معلم برای معلم خود هدیه خریدیم تا به او تقدیم کنیم ؛ اما با کمال تعجب دیدم که معلم ما در روزی که به نام او بود به من عطری که دوست داشتم را هدیه داد و خیلی خوشحالم کرد می توانم به طور حتم بگویم بهترین معلمم آقای شیری معلم پایه ششم مان بود ».
هر چند این دو نوجوان دبیرستانی خیلی بیشتر از سنشان می فهمیدند و به خوبی حرف می زدند اما هنوز پاکی و سادگی نوجوانی بر چهره آنان مهمان بود .
در گوشه دیگر سالن ورزشی که برنامه روز معلم در آن برپا بود با آقای کمالی که اصالتا اهل بندر عباس و بزرگ شده شهرستان لامرد از استان فارس است آشنا شدم وی معاون پرورشی مدرسه بود که برنامه های تربیتی و پرورشی دبیرستان را برعهده داشت و بر نحوه اجرای مراسم مدیریت می کرد . کمالی که سی سال سابقه کار در آموزش و پرورش را دارد و کارش را در سال ۶۶ از شهرستان لامرد آغاز کرده است ؛ می گوید:« خداوند معلم اول است و پیامبر نیز معلم بوده است و معلمی شغل پر اهمیتی است من از اینکه دانش آموزانی را تربیت کردم که در حال حاضر در جامعه فرد مفیدی هستند احساس غرور می کنم و خوشحالم دانش آموزانم که من آنها را بعد از سالها نمی شناسم اما آنان هنوز مرا به یاد دارند ».
بعد از آشنایی با آقای کمالی با حسن سعیدی مدیر دبیرستان پسرانه شاهد به گفتگو نشستم و او در خصوص مقام والای معلمان به ما گفت:« معلم چه در دوران قبل اسلام و بعد از آن نقش مهمی در تعلیم و تربیت ایفا می کند و نقش پررنگی دارد ؛همان گونه که در سند تحول از معلم به عنوان قلب آموزش یاد شده است و او می تواند تغییر و تحول را در دانش آموز ایجاد کند و در یادگیری موثر باشد ؛باید بگویم که معلم از عوامل مهم در تعلیم و تربیت نسل آینده جامعه است ».
وی که ۱۸ سال سابقه کار دارد و دو سالی است که مدیریت دبیرستان شاهد را برعهده گرفته است ؛ می افزاید:« مدیران و معاونان به عنوان هماهنگ کننده و تسهیل کننده کار معلم در ستاد هستند و معلمان با نقش مهم تربیتی خود در کلاس معماران فرهنگی هستند که با رعایت فضایل اخلاقی می توانند الگوی مناسبی برای تربیت دانش آموزان باشند ».
سعیدی به خاطره ای از دوران فعالیتش اشاره کردو ادامه داد:« زمانی که در مدرسه شبانه روزی هزار جریب مشغول کار بودم
یکی از دانش آموزان کار بدی انجام داد و من با شناختی که از او و خانواده مذهبی اش داشتم با تشخیص خود تصمیم گرفتم از کار بد او گذشت کنم و آن دانش آموز بعد از مدتی به عنوان همیار من در مدرسه با من همکاری می کرد و رفتارش بسیار خوب بود و حالا بعد از گذشت سالها هنوز از طریق تلفن وشبکه های اجتماعی با من در ارتباط است و همواره از من به خاطر درسی که با گذشتم به او دادم تشکر می کند .نبایدفراموش کنیم که معلم می تواند با فضایل اخلاقی و عملکرد خود در تعلیم و تربیت بسیار اثر گذار باشد».
بیژن محمدی یکی دیگر از معلمان دبیرستان شاهد پسرانه بود که تشویق مداوم دانش آموزان در زمان اهدای جوایز محبوبیت وی را نزد آنان آشکار می ساخت به این بهانه به سراغش رفتیم تا دلیل این محبوبیت را بدانیم .«دلیل خاصی را نمی توانم بیان کنم جز خوش شانسی و اینکه دانش آموزان به جزئیات رفتاری معلمان توجه می کنند و به واسطه آن رفتار می کنند؛ من هم سعی کردم در کلاس محیط امنی را برای دانش آموز فراهم سازم و کلاس ما بر محور فرآیند رشد و یادگیری باشد و دانش آموز استرس نمره نداشته باشد تا یادگیری به طور صحیح اتفاق بیفتد».
وی که یازده سال از شروع کارش در آموزش و پرورش می گذرد و مدرک کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی را داراست ؛ ادامه می دهد:« فرهنگ نقش اساسی در توسعه اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی کشور دارد و اساس توسعه نظام اجتماعی پیش رو مبتنی بر آموزش صحیح می باشد و معلم تسهیل کننده امر یادگیری است.»
از او می پرسم بزرگترین آرزوی یک معلم چیست؟و او می گوید:« دانش آموزان به عنوان سرمایه اجتماعی که در اختیار ما قرار دارند منبعی پویا و سرزنده هستند که باید این امانت را بر اساس ارزش های نظام مقدس جمهوری اسلامی و باورهای اعتقادی و نیاز جامعه تربیت کنیم تا در جامعه به عنوان نسل آینده مفید باشند ».
در روزهایی که به نام معلمان این سفیران فرهنگی نامگذاری شده است آنچه که نباید در هیاهوی این تقدیر ها فراموش شود رسیدگی به وضعیت معیشتی معلمان است در همه کشورهای جهان معلمان از شرایط خوب اقتصادی برخوردارند و با این شغل می توانند آینده ارزشمندی را برای فرزندان خود بسازند اما در کنار اهمیت این شغل پر ارزش رسیدگی به وضعیت اقتصادی این قشر زحمتکش نکته ای است که نباید ؛ فراموش شود ویا از قلم بیفتد.
