یک سال پس از خروج غیرقانونی و یکجانبه امریکا از برجام و وقت‌کشی اتحادیه اروپا در عمل به تعهدات برجامی، جمهوری اسلامی ایران با تعیین ضرب‌الاجل به طرف‌های غربی تأکید کرده است.
سرویس سیاست اقتصادشمال : یک سال پس از خروج غیرقانونی و یکجانبه امریکا از برجام و وقت‌کشی اتحادیه اروپا در عمل به تعهدات برجامی، جمهوری اسلامی ایران با تعیین ضرب‌الاجل به طرف‌های غربی تأکید کرده است: «در مرحله فعلی دیگر خود را متعهد به رعایتِ محدویت‌های مربوط به نگهداری ذخائر اورانیوم غنی شده و ذخائر آب سنگین نمی‌داند. به کشور‌های باقی مانده در برجام ۶۰ روز فرصت داده می‌شود تا تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی را عملیاتی نمایند. چنانچه در این مهلت کشور‌های مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تأمین کنند، در مرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیت‌های مربوط به سطح غنی‌سازی اورانیوم، و اقدامات مربوط به مدرن سازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد. در هر زمان که خواسته‌های ما تأمین شوند، ما نیز به همان میزان اجرای مجدد تعهدات متوقف‌شده را از سر خواهیم گرفت، اما در غیراین صورت، جمهوری اسلامی ایران مرحله به مرحله اجرای تعهدات دیگر را متوقف خواهد کرد.»
به گزارش ایرنا، در بیانیه شورای عالی امنیت ملی کشورمان که طی نامه‌های جداگانه نیز از سوی دکتر روحانی، رئیس جمهور و رئیس شورای عالی امنیت ملی به سران کشور‌های عضو برجام اعلام شده؛ آمده است: شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اِعمالِ حقوق جمهوری اسلامی ایران مندرج در بند‌های ۲۶ و ۳۶ برجام، امروز ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ دستور توقف برخی اقدامات ایران در توافق برجام را صادر نمود. این تصمیم طی نامه مهمی از سوی دکتر روحانی، رئیس جمهور و رئیس شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به سران کشور‌های عضو برجام شامل آلمان، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه اعلام شده است.
اکنون یک سال از خروج غیرقانونی ایالات متحده امریکا از توافق برجام و نقض مصوبات شورای امنیت سازمان ملل متحد توسط امریکا می‌گذرد و آن کشور با قلدری تمام و برخلاف تمامی اصول شناخته شده بین‌المللی تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی خود را مجدداً اعمال کرده است. این زورگویی آشکار امریکا متأسفانه با هیچ اقدام درخور و متناسب از سوی شورای امنیت و یا اعضای باقی مانده در برجام مواجه نشده است.
جمهوری اسلامی ایران در طول یک سال گذشته نهایت خویشتن داری را از خود نشان داده و به درخواست دیگر اعضای برجام فرصت قابل توجهی در اختیار آن‌ها قرار داده است تا اثرات و تبعات خروج امریکا از برجام را جبران نمایند. در این مدت «کمیسیون مشترک برجام» دو بار در سطح معاونان و دو بار در سطح وزرای امور خارجه تشکیل گردید و کشور‌های باقی مانده در برجام در این جلسات به صراحت اذعان نمودند که رفع تحریم‌ها و برخورداری ایران از منافع اقتصادی حاصله، بخش حیاتی از برجام است. آن‌ها متعهد شدند که برای تحقق این هدف «راه حل‌های عملی» به منظور عادی سازی و حتی ارتقای همکاری‌های اقتصادی با ایران طراحی کنند.
متأسفانه این حسن نیت و خویشتن داری هوشمندانه مردم ایران بی پاسخ مانده و غیراز صدور بیانیه‌های سیاسی، هنوز هیچ ساز و کار عملیاتی برای جبران تحریم‌های امریکا مستقر نشده است. بنابراین، جمهوری اسلامی ایران برای تأمین حقوق خود و بازگرداندن توازن به مطالبات طرفین در این توافق، گزینه‌ای غیراز «کاهش تعهدات» ندارد.
از این جهت، اعلام می‌نماید که جمهوری اسلامی ایران در مرحله فعلی دیگر خود را متعهد به رعایتِ محدودیت‌های مربوط به نگهداری ذخائر اورانیوم غنی شده و ذخائر آب سنگین نمی‌داند. به کشور‌های باقی مانده در برجام ۶۰ روز فرصت داده می‌شود تا تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی را عملیاتی نمایند. چنانچه در این مهلت کشور‌های مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تأمین کنند، در مرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیت‌های مربوط به سطح غنی‌سازی اورانیوم، و اقدامات مربوط به مدرن سازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد. در هر زمان که خواسته‌های ما تأمین شوند، ما نیز به همان میزان اجرای مجدد تعهدات متوقف‌شده را از سر خواهیم گرفت، اما در غیراین صورت، جمهوری اسلامی ایران مرحله به مرحله اجرای تعهدات دیگر را متوقف خواهد کرد.
جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد به مشورت‌های خود با اعضای باقی مانده برجام در تمامی سطوح ادامه دهد، اما نسبت به هر اقدام غیرمسئولانه، از جمله ارجاع موضوع به شورای امنیت ملل متحد یا اِعمال تحریم‌های بیشتر، عکس‌العمل قاطع و سریع نشان خواهد داد. رئیس جمهوری اسلامی ایران در نامه خود به سران کشور‌های برجام به صراحت نوع واکنش جمهوری اسلامی ایران را خاطرنشان کرده است. اکنون جمهوری اسلامی ایران حجت را بر کشور‌های عضو برجام و بر جامعه بین‌الملل تمام کرده است. ما با حسن نیت وارد مذاکرات هسته‌ای شدیم، با حسن نیت توافق کردیم، با حسن نیت توافق را اجرا کردیم، و پس از خروج امریکا با حسن نیت زمان کافی در اختیار دیگر اعضای برجام قرار دادیم. حال نوبت کشور‌های باقی مانده در برجام است که حسن نیت خود را ثابت کرده و قدم‌های جدی و عملی برای حفظ برجام بردارند. پنجره‌ای که اکنون در برابر دیپلماسی قرار دارد مدت زیادی باز نخواهد بود، و مسئولیت شکست برجام و هرگونه تبعات احتمالی آن به طور کامل بر عهده امریکا و اعضای باقی مانده در برجام قرار خواهد داشت.»
گام جدید در برجام در چارچوب برجام
روحانی، اما به این بیانیه اکتفا نکرد و در جلسه هیئت دولت نیز بخش اعظم سخنان خود را به تشریح بیانیه اختصاص داد. رئیس جمهور گفت: «طبق تصمیم شورای عالی امنیت ملی، امروز از طرف من پنج نامه به سران پنج کشور باقی‌مانده در برجام ارسال شد. در این نامه‌ها ما به طرف‌هایمان اعلام کردیم که یک سال به توصیه‌های شما ما صبر کردیم و این صبر ما یک قدرت بزرگ ملی و روحی در تاریخ است، همان‌طور که مقاومت ما تاریخی است و همان‌گونه که دیپلماسی ما تاریخی است، صبر ما هم استراتژیک است، ما یک سال حوصله کردیم و صبر کردیم و به تمام تعهدات خود پایبند بودیم.»
رئیس جمهور در ادامه گفت: امروز ما نمی‌خواهیم از برجام خارج شویم؛ همه مردم ما و جهان بدانند که امروز پایان برجام نیست بلکه امروز روز گام جدید در برجام و طبق برجام و در چارچوب برجام است. «برجام در بند‌های ۲۴ و ۲۶ و ۳۶ به ما حق داده است که اگر طرف مقابل ما تعهد خود را نقض کند ما آن را در کمیسیون مشترک مطرح کنیم و یک زمانبندی پیش‌بینی کرده‌ایم که از آن هم ما عبور کردیم.»
روحانی افزود: هم در سطح معاونان و هم در سطح وزرا آن کمیسیون مشترک تشکیل شد و متأسفانه با وجود آنکه اروپاییان و دوستانمان بار‌ها و بار‌ها تأکید کردند که ما خروج امریکا را به نحوی جبران می‌کنیم و به تعهدات خود عمل می‌کنیم، اما در مقام عمل شاهد آن نبودیم.
توقف فروش مازاد مواد غنی شده و آب سنگین
وی ادامه داد: امروز ما به سران پنج کشور اعلام کردیم از دو اقدامی که تاکنون انجام می‌دادیم صرف‌نظر خواهیم کرد؛ این دو اقدام در واقع به یک بیان ساده دو فروش بوده است، یعنی ما هر وقت مواد غنی شده‌مان به ۳۰۰ کیلوگرم می‌رسید اضافه بر آن را به کشوری می‌فروختیم و در عوض آن کیک زرد می‌گرفتیم. امروز این فروش متوقف می‌شود؛ فروش دوم فروش آب سنگین است که هر وقت از ۱۳۰ تن تجاوز می‌کرد ما آن مقدار اضافی را به کشوری می‌فروختیم؛ امروز این فروش را هم متوقف می‌کنیم، پس کل اقدام امروز جمهوری اسلامی ایران توقف دو اقدام است و به یک معنا دو فروش را انجام نمی‌دهیم؛ نه اورانیوم غنی شده را از امروز می‌فروشیم، نه آب سنگین‌مان را. وی اضافه کرد: البته این اعلام ما برای ۶۰ روز است؛ به طرف مقابل اعلام کردیم که ظرف ۶۰ روز اگر آن‌ها یعنی پنج کشور پای میز مذاکره آمدند و با آن‌ها صحبت کردیم و به نتیجه رسیدیم و منافع اصلی‌مان به ویژه نفت و بانک به عنوان دو مورد از منابع مهم اگر به آن‌ها دست یافتیم به نقطه اول برمی‌گردیم.
غنی‌سازی فراتر از ۶۷ /۳ درصد و نوسازی رآکتور اراک در گام دوم
روحانی گفت: اگر آن‌ها جبران کردند ما به شرایط دیروز بازمی‌گردیم یعنی شرایط ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۷، ولی اگر در پایان ۶۰ روز ما به نتیجه نرسیدیم، دو اقدام دیگر را آغاز خواهیم کرد و آن دو اقدام این است که ما در برجام توافق‌مان بر این بود که غنی‌سازی را در سطح ۶۷ /۳ درصد نگه داریم؛ از این اقدام خودداری می‌کنیم یعنی دیگر سطحی برای ما مطرح نیست و دوم اینکه رآکتور آب سنگین اراک که بنا بود با مشارکت کشور‌های ۱+ ۵ در برجام نوسازی شود و در مسیر نهایی شدن بود، بعد از ۶۰ روز نسبت به اراک هم تصمیم خواهیم گرفت که برنامه قبل از توافق برجام‌مان را ادامه دهیم. وی با اشاره به اینکه در مرحله دوم هم ۶۰ روز فرصت داده می‌شود، اظهار داشت: اگر به نتیجه نرسیدیم اقدام بعدی موردنظر ما است.
رئیس جمهور گفت: البته در این پیامی که به پنج کشور دادیم به صراحت گفته‌ایم که اگر بخواهند از این اقدام ما بهانه‌جویی کنند و پرونده ایران را به شورای امنیت برگردانند با یک اقدام بسیار قاطعی روبه‌رو خواهند شد و این اقدام قاطع را هم من در این نامه برای این پنج کشور توضیح دادم. وی با تأکید بر اینکه راه جمهوری اسلامی ایران کاملاً مشخص است، گفت: مردم ما بدانند که ما از برجام خارج نشدیم؛ فکر نکنند که برجام نیست، برجام هست، برجام پابرجاست، اما آن روی سکه برجام را ما امروز نشان می‌دهیم؛ همان برجامی را که در بند‌های ۲۶ و ۳۶ به ما می‌گوید که در صورت تخلف طرف مقابل، شما هم می‌توانید تعهدات خود را در هر سطحی بکاهید و ما امروز کاهش آن را اعلام می‌کنیم نه خروج از برجام را.
جراحی برای نجات برجام
روحانی در ادامه سخنان خود در تشریح اقدام تقابلی جمهوری اسلامی ایران درقبال برجام گفت: به یک زبان ساده‌تر، ما احساس کردیم که برجام نیاز به یک جراحی دارد و قرص‌های مُسکن یک‌ساله کافی نبوده است؛ این جراحی برای نجات برجام است نه برای نابودی آن و معتقدیم اگر ملت و نظام ما یکپارچه در این مسیر حرکت کنند دنیا پیام ملت ایران را به خوبی دریافت می‌کند. وی تصریح کرد: ما همچنان مرد صلح هستیم، ما همچنان مرد اعتدال هستیم، ما آغازگر نقض تعهدات نبودیم، ما آغازگر هیچ جنگی نخواهیم بود، اما هیچ‌گاه تسلیم قلدری نشدیم و نخواهیم شد و در برابر هر متجاوزی پاسخ قاطع خواهیم داد، این فرهنگ ما ایرانیان است، این راه پیامبر و ائمه ما است و راه شهیدان ما است.
رئیس جمهور تصریح کرد: من در اینجا به کشور‌های دوست‌مان و به پنج کشور باقی‌مانده اعلام می‌کنم که ما آماده مذاکره در چارچوب برجام، نه یک کلمه کم و نه یک کلمه اضافه هستیم؛ برجام همان برجام است، تغییر نمی‌کند. اما اگر برای اجرای تعهدات، پای میز مذاکره بنشینیم، ما میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم و شما مرتب گفتید که ما میز را ترک نمی‌کنیم. آن قلدری که میز را به هم بزند، تا امروز ناموفق است.
همکاری‌های امنیتی ایران تعطیل می‌شود، اگر…
روحانی افزود: قاعدتاً همه شما به نقش ایران در امنیت منطقه از خلیج فارس تا مدیترانه، از دریای خزر تا دریای سرخ، مطلع هستید و می‌دانید که نقش ایران در مبارزه با تروریسم در منطقه تا چه حد بوده و اگر نقش ما نبود، تروریسم‌ها در پایتخت‌های کشور‌های اروپایی جولان می‌دادند. وی افزود: شما می‌دانید به جای آنکه نقش سیل مهاجران از اینجا به سمت اروپا باشد، ما پذیرای میلیون‌ها مهاجر هستیم.
رئیس جمهور تصریح کرد: ما بزرگ‌ترین سنگر مبارزه با مواد مخدر به واسطه فداکاری و ایثار ۴هزار شهید در مرز‌ها هستیم تا این مقدار مواد مخدر از مرز‌ها عبور نکند و به کشور‌های شما نرسد. وی ادامه داد: شما می‌دانید انجام این اقدامات میلیارد‌ها دلار مخارج دارد و با شرایطی که امریکا به وجود آورده است، قادر به پرداخت این شرایط نیستیم.
روحانی اظهار کرد: نمی‌توانیم هزینه برجام را ما پرداخت کنیم. برجام برای امنیت جهان و منطقه و صلح و توسعه منطقه است و همه باید بهایش را پرداخت کنند. شما می‌خواهید زیر سایه برجام باشید؛ درحالی که همه کار درختی که می‌خواهید زیر سایه‌اش باشید، برعهده ماست. شما هم برای حفظ امنیت خود و جوانان تان در برابر مواد مخدر، سیل مهاجرت و همکاری‌های دیگری که ایران تا کنون داشته است، وظیفه دارید. اگر این روند ادامه داشته باشد، همکاری‌ها تعطیل می‌شود.
توصیه روحانی به اروپایی‌ها
روحانی اظهار کرد: امروز از هر روز دیگر مجلس، قوه قضائیه، نیرو‌های مسلح، ملت و دولت تحت هدایت‌های مقام معظم رهبری است و همه باید یک صدا، متحد و منسجم باشیم. راهی را که ما امروز انتخاب کردیم، راه جنگ نیست بلکه راه دیپلماسی است. وی بیان کرد: راه امروز ما درگیری با دنیا و راه جنگ با دنیا نیست بلکه راه دیپلماسی با زبان و منطق جدید است. ما با منطق و قانون حرف می‌زنیم. از روز اول گفته‌ام و مجدداً تأکید می‌کنم که برجام توافق برد ـ. برد است و ما اجازه نمی‌دهیم امریکا این توافق را به برد باخت تبدیل کند. برجام یا برد ـ. برد می‌شود یا باخت ـ. باخت.
روحانی ادامه داد: امریکا نباید سرتان را کلاه بگذارد. راه ما و مسیر ما مشخص است. ما امروز در چارچوب برجام از حق قانونی مان برای یک مرحله ضمن استفاده از ۶۰ روز مهلت دادیم که امیدواریم بتوانیم با مذاکره سازنده به نقطه مطلوب برسیم.
جوان آنلاین
