چرا محسن چاوشی خواننده خیلی خوبی نیست؟

هر دو محسن کارشان را با هم آغاز کردند اما چاوشی از همان اول هم فاز متفاوت بودن در موسیقی را برداشته بود، این را می شد از انتخاب شعرهای آلبوم اول و دومش که سراغ آثار حمید مصدق رفته بود هم فهمید. البته تفاوت اصلی ترین شاخصه کار هر دوی آنها بود که تا امروز توانستند در مارکت موسیقی حرفی برای گفتن داشته باشند، اما به طور کلی جنس نگاه این دو به موسیقی کاملا قرینه هم است و شاید به همین خاطر هم بود که در اواسط فعالیت حرفه ای شان متوجه این نکته شدند و هر دو در مسیری جدا پا گذاشتند.

اگر به کارهای گذشته تا امروز محسن یگانه گوش کنید حتما متوجه پیشرفتش خواهید شد. یعنی این طور بود که در اوایل دوران کاری اش با شلوار راحتی جلوی پنجره گیتار می زد و فالش می خواند و فایل تصویری اش هم بیرون می آمد، اما امروز می بینید که ترانه هایش را خودش می گوید (و دایره واژگان وسیعی هم دارد)، خودش آهنگ سازی می کند، تنظیم کارهایش هم به عهده می گیرد و با نرم افزارهای حرفه ای موسیقی (که یادگیری اش در حد یک خدمت اجباری سخت است) در حد یک تنظیم کننده حرفه ای کار می کند، خودش می خواند و میکس و مستر قطعاتش هم باز خودش انجام می دهد.

یعنی شما اگر تا چندوقت دیگر کامیون پخش محصولات فرهنگی را دیدید که راننده اش شبیه محسن یگانه بود شک نکنید خودش بوده که در حال پخش مویرگی آلبومش به سراسر نقاط ایران است. او تا این حد روی صفر تا صد آلبوم هایش از تولید تا رسیدن به دست شنونده ها تعصب و البته کنترل دارد.

اما چاوشی داستانش فرق می کند، او تبحر زیادی در چیدن درست اجزای تشکیل دهنده یک اثر صوتی دارد، فقط برخلاف یگانه که تفاوت را در روح و حس یک قطعه موسیقی می داند، چاوشی فکر می کند که کانسپت یا مفهوم اثر است که حرف برای گفتن دارد. بیراه هم نیست، اما دقیقا تفاوت او با یگانه همین جاست که آشکار می شود. آن هم به این صورت که چاوشی کارش بیرون می آید، همهمه ایجاد می کند، همه می گوییم: وای دیدی چی گفت؟ اما یک ماه بعد توی ماشین مان محسن یگانه پلی می کنیم. چون اساسا حال نمی دهد که یک نفر شبیه معلم ها با شعرهای مولانا و وحشی بافقی و حسین صفا هی به ما درس بدهد!

اصلا شما بر فرض محال هم که شده فکرش را بکنید، یک روز حسین صفا از خواب بیدار شود و دیگر دلش نخواهد با چاوشی کار کند، یا مثلا روح مولانا بالاخره بعد از این که می بیند همه کارهایش توسط چاوشی خوانده شده به ستوه بیاید و از طریق روح شمس تبریزی که وکیل تام الاختیار مولانا در این موارد هم هست، به تبعیت از اردلان سرفراز، شکایت خود را به دستگاه قضایی ببرد. آن وقت چاوشی چکار کند؟

البته که چاوشی هم تنظیم می کند و ترانه و ملودی بعضی از کارهایش هم خودش می نویسد، اما با یک نگاه دقیق تر حتما متوجه می شوید که عمده کارهایی که پروداکت و تولید خودش بوده از لحاظ موسیقایی آثاری ساده محسوب می شوند و شاید تنها به این خاطر خاص به نظر می آید که چاوشی پشت میکروفنش بوده. نمونه اش همین قطعه «رفیقم کجایی» که از لحاظ تنظیم و ترانه و ملودی کاملا ابتدایی (اگرچه حتی زیبا) است. در مقابلش هم قطعه «بهت قول می دم» محسن یگانه که هم فرم ملودی و تنظیم و هم تکنیک هایش در خواندن این اثر به ظاهر ساده به نظر می رسد اما در اصل این طور نیست.

موضوع قابل بحث بعدی اجرای زنده است، محسن یگانه از روزی که مجوزش را گرفت مثل هر خواننده حرفه ای دیگری می آید روی استیج، قطعاتش را دقیقا شبیه همان ضبط استودیویی اش می خواند، پولش را هم می گیرد و می رود و دستش هم درد نکند اما محسن چاوشی هنوز برای مخاطبانش شکل یک هندوانه دربسته می ماند. با اینکه سال هاست سر اینکه می تواند همان صدایی که از او در کارهایش می شنویم را در لایوش بشنویم یا نه بحث و گفت و گو می شود، او همچنان اعتقاد دارد که نه من از اجرای زنده خجالت می کشم و کنسرت نمی گذارم.

همه منتقدان چاوشی می گویند که او نمی تواند همان صدای خش دارش را در استیج زنده تحویل مخاطب بدهد. بیایید قبول کنیم که می تواند همان صدا را به مخاطب تحویل دهد اما نکته اینجاست که چاوشی هنگام خواندن عضلات گلویش را به شدت درگیر می کند و این شاید بتواند کانسپت مورد نظرش را در یک قطعه استودیویی ایجاد کند اما در یک اجرای زنده قطعا مشکل ساز خواهدشد، چرا که این کار در خوانندگی کار استیبل و پایداری نیست.