کرونا تهدیدی گسترده و همهگیر است که آسیبهای آن برای هر کشوری فراتر از تحریمهای تجاری و اقتصادی است.
علیاصغر بهبود*- با این فرضیه میتوان گفت که کشور ما از مدتها قبل درگیر کرونا شده و تنها در شرایط فعلی شرایط به نسبت گذشته سختتر شده است. تبعات ناشی از شیوع این ویروس در دنیا نه تنها بشریت را مورد تهدید قرار داده بلکه میتواند اقتصاد جهانی و زیرساختهای اجتماعی را نیز دچار مشکل کند. آنچه مسلم است این است که کرونا همچون تحریمها تجارت بین کشورها را تحت تاثیر قرار میدهد و در نهایت باعث میشود امکان حفظ خطوط تجاری برای کشوری مثل ایران که در سایه تحریمها قرار دارد، وجود نداشته باشد.
اگرچه در حال حاضر نمیتوان تبعات ناشی از همهگیر شدن کرونا در کشور را برآورد کرد اما طبیعی است که تمام کشورهای درگیر با این ویروس، دچار لطمههای قابل توجهی در زیرساختهای اجتماعی و اقتصادی خواهند شد به طوری که حتی پس از دوره گذار از بحران نیز مدتها زمان لازم است تا آسیبهای ناشی از شیوع این ویروس ترمیم شود. در مورد ایران اما داستان فرق میکند. کشور ما از مدتها قبل تحتتاثیر تحریمهای آمریکا قرار گرفته و تبعات ناشی از ویروس کرونا میتواند ایران را بیشتر از گذشته دچار محاصره اقتصادی کند.
البته با توجه به اینکه محدودیتهای تجاری ایران پیش از شیوع کرونا آغاز شده بود، مبادلات تجاری کشور ما چند وقتی میشود که به حداقل رسیده و حتی روابط بانکی با جهان نیز تحتتاثیر ورود ایران به لیست سیاه FATF به کلی قطع شده است.با این حال از آنجایی که تجارت ایران بعد از تشدید تحریمها به کشورهای دوست و همسایه محدود شده، نمیتوان تحولات جدید ناشی از شیوع کرونا در کشور را نادیده گرفت. در واقع بسته شدن مرزهای کشورهایی همچون عراق و ترکیه میتواند کاهش صادرات ایران را به دنبال داشته باشد و فعالان اقتصادی را با ضررهای زیادی روبهرو کند. علاوه بر این، بازخوردهای اجتماعی ناشی از شیوع این ویروس در کشور نیز قابل تامل است. از جمله صفهای طولانی برای خرید اجناس و همچنین جو ملتهبی که در بازارهای مختلف به وجود آمده است.
کرونا بیش از آنکه اقتصاد کشور را تحتتاثیر قرار داده، مردم را با آسیبهای روحی و انگیزشی روبهرو کرده است به طوری که حتی در شرایط فعلی برخی از مردم از ترس این ویروس در خانهها ماندهاند و بیرون نمیآیند.
حال زمان آن رسیده که مسوولان به وظیفه طبیعی خود در قبال مردم عمل کنند. برای مقابله با ویروس کرونا علاوه بر اینکه مردم باید دست به دست هم دهند، مسوولان نیز باید این بار از خود تدبیر نشان دهند. البته دولتمردان در این زمینه مکلف هستند که اقدامات مورد نیاز را انجام دهند اما اگر در خدمت به مردم کمکاری کنند، به طور حتم هیچ گاه بخشیده نخواهند شد. در حال حاضر باید با هر آنکه قصد دارد از این بازار آشفته سوءاستفاده کند، برخورد شود. در این میان مردم نیز باید هوشیارتر باشند تا نقشه افرادی که نگاه ابزاری به بحران فعلی دارند خنثی شود.
با توجه به اینکه شیوع ویروس کرونا مختص ایران نیست و از چین نشات گرفته و به کشورهای دیگر نیز در حال انتقال است، این امید وجود دارد که با همکاری تمام این کشورها راه درمان قطعی برای آن یافت شود. به طور کلی کرونا نیز مانند بسیاری از بیماریها و بلایایی که در گذشته به وجود آمده، مهار خواهد شد، چرا که بسیاری از کشورها در شرایط فعلی درگیر این معضل هستند و به طور حتم برای مقابله با آن با کمک گرفتن از تمام ابزارهای موجود وارد عمل خواهند شد.
در عین حال در این شرایط بحرانی فرصت مناسبی است که شرکتهای دانشبنیان و صاحب نوآوری که بر پایه کشف فرمولها و ابداعات فعالیت میکنند، وارد عمل شوند و در این نهضت انساندوستانه شرکت کنند. در واقع فرقی نمیکند که راهحل مقابله با این بیماری از سوی چه کشوری کشف شود بلکه مهم آن است که این راهحل در اختیار دیگر کشورهای درگیر نیز قرار داده شود. به طور کلی امید میرود این مشکل به سرعت حل شود و از ایجاد هزینههای مخرب بیشتر به کشور جلوگیری کند.
* نایبرییس اتاق بازرگانی ایران و گرجستان