بر اساس آمار موجود ۲ هزار گونه گیاهی دارویی کشور در حال انقراض است.
به گزارش اقتصاد گستر شمال ،به نقل از ایرنا،تنوع کلیماتیک(شرایط اقلیمی) و اکولوژیک(بوم شناسی) جغرافیایی، وجود میکروکلیماهای متعدد در پهنه جغرافیایی، کشورمان را تبدیل به گنجینه‌ای از گیاهان دارویی با حداکثر مواد موثره نموده است که برغم اقدامات انجام شده در این زمینه که قانع کننده نیست به معنای واقعی نتوانستیم برای این محصول اقتصادی نقشه راه علمی تولید را متناسب با جغرافیای استان های کشور تهیه و تدوین کنیم.
بسیاری از گیاهان دارویی ایران از لحاظ کیفیت، شهرت جهانی دارد، کشورمان به دلیل قرار گرفتن در پهنه ای از جهان که در بر گیرنده پنج ناحیه رویشی ارسباران، ایران تورانی، هیرکانی، زاگرسی، خلیج فارس- عمانی، تنوع ژنتیکی قابل توجهی دارد و دارای ۱۱ اقلیم از ۱۳ اقلیم شناخته شده جهانی است.
به طوری که گونه های شناخته شده در آن هشت هزار و ۴۲۳ گونه گیاهی است که بیش از دو سوم قاره اروپاست، تحقیقات نشان داده که بیش از۲ هزار و ۳۰۰ گونه از گیاهان کشور دارای خواص دارویی، صنعتی، خوراکی، عطری، ادویه‌ای و آرایشی- بهداشتی هستند و از این تعداد یکهزار و ۷۲۸ گونه منحصر به فرد و در سرزمین ایران رویش دارد و به عنوان یک ظرفیت انحصاری در کشور محسوب می‌شوند که می توانند به عنوان یک ظرفیت بالقوه، در راستای ساماندهی بهره برداران و کاهش دام موجود در عرصه های منابع طبیعی، جایگزین بسیار مناسبی برای فعالیت های دامداری در مراتع باشند و با ایجاد پوشش گیاهی، بهره وری چندین برابر دام، ارزش خواهد داشت و یکی از منابع مهم صادرات غیرنفتی و تامین ارز و ایجاد زیرساخت های علم و فنآوری کشور، با رعایت اصول بهره برداری بهینه نقش آفرینی کنند.
در حال حاضر که سهم ایران در بازار جهانی گیاهان دارویی ۲ درصد است، مازندران با استفاده از ظرفیت دانش بنیان و افزایش سطح زیر کشت این گیاهان به همراه رونق صنعت بسته بندی و فرآوری به دنبال افزایش سهم ایران در بازارهای جهانی به ۱۰ درصد است.
مازندران با توجه به موقعیت مکانی و شرایط آب و هوایی منشاء بسیاری از گیاهان دارویی است که در دشت ها و مناطق کوهستانی این استان از گلوگاه تا رامسر به صورت خودرو رشد می کنند. از طرف دیگر دولت سیزدهم با حمایت از صنعت فراوری و بسته بندی گیاهان دارویی از یک طرف و از طرف دیگر حمایت برای افزایش سطح زیر کشت گیاهان دارویی درصدد افزایش سهم ایران در صادرات به کشورهای آسیایی و اروپایی است.
هر چند در ۲ سال اخیر فرآورده های گیاهان دارویی از مازندران به برخی از کشورهای منطقه و اروپا رسیده است اما سهم ۲ درصدی ایران با توجه به ظرفیت های موجود اغنا کننده نیست و مدیران ارشد هدف گذاری ۱۰ درصدی سهم جهانی را نشانه گرفتند که با توجه به شرایط موجود این آمار دست یافتنی است.
در ۲ سال اخیر برای رونق صادرات با توجه به حساسیت های بهداشتی کشورهای وارد کننده صنعت بسته بندی و تبدیلی و فرآوری گیاهان دارویی در مازندران رونق گرفته است. یکی از محصولاتی که در جهان اقبال خوبی دارد فرآورده های گیاهان دارویی است.
استان مازندران دارای یک هزار و ۳۰۰ هکتار زیر کشت گیاهان دارویی می باشد که از این میزان ۴۰۰ نوع گیاهان دارویی خودرو و پرورشی زیر کشت است.
با برنامه ریزی های دولت سیزدهم ۳۰۰ هکتار دیگر در قالب طرح توسعه ای در استان مازندران ۳۰۰ هکتار دیگر به زیر کشت این گیاه دارویی خواهد رفت.
با توجه به اینکه روستا یکی از مکان های اصلی تولید و پرورش گیاهان دارویی می باشد، دولت مصمم است در قالب طرح توانمندی ۵۰۰ روستای مازندران جهت اشتغال پایدار و رونق اقتصادی کشت و پرورش گیاهان دارویی را رونق دهد. همچنین دولت با استفاده از جوانان تحصیل کرده روستا و ظرفیت دانش بنیان بدنبال کیفی کردن فرآورده ها و افزایش تولید است. یکی از راههای رونق کشت گیاهان دارویی فعال شدن واحدهای فرآوری این محصول است.
استاندار مازندران در جهت رونق صنعت بسته بندی و فرآورده های گیاهان دارویی خواستار افزایش واحدهای فرآوری گیاهان دارویی در سراسر استان به خصوص مناطقی هست که این گیاهان کشت می شود.
در حال حاضر یک واحد فرآوری در بابلسر فعال است که این گروه صنایع غذایی که در حوزه های مختلف صنایع غذایی فعالیت می کند یکی از شاخه های مهم فعالیت آن فرآورده های گیاهان دارویی مازندران است.
این واحد تولیدی ۴۰ نوع دمنوش را به ۶ کشور جهان از جمله آلمان صادر می کند که با شرکت در نمایشگاههای مختلف در اروپا مقدمات صادرات به برخی دیگر از کشورهای اروپایی در حال فراهم شدن است.
همچنین کشورهایی اعم از تاجیکستان، قزاقستان، روسیه، عراق و ترکمنستان از دیگر کشورهایی هستند که صادرات فرآورده های گیاهان دارویی در این کشورها انجام می شود.
آن چیزی که در مازندران هدف گذاری شده است گسترش این شعبه در سراسر مازندران می باشد که این امر سهم ایران را در تصاحب بازار جهانی گیاهان دارویی بر مدار افزایش قرار می دهد.
بهره مندی از ظرفیت دانش بنیان
در این پیونداستاندار مازندران بیان کرد: روستاهای مازندران کانون اصلی تولید گیاهان دارویی است که با بهره گیری از جوانان تحصیل کرده روستاها و ظرفیت دانش بنیان صادرات گیاهان دارویی را کیقی سازی و افزایش می دهیم و با گسترش شعبه های واحد تولیدی و فرآوری اقتصاد روستاهای مازندران متحول خواهد شد.
سید محمود حسینی پور افزود: بسیاری از مناطق خشک، کوهستانی و جنگلی مازندران سرشار از گیاهان دارویی می باشد که باید این گیاهان ساماندهی و به فرآورده های مختلفی تبدیل شود.
وی اظهار داشت: در حال حاضر ایران ۲ درصد گیاهان دارویی جهان را تامین می کند که با برنامه ریزی های انجام شده این آمار باید به ۱۰ درصد افزایش یابد.
این مقام مسوول با اشاره به اینکه حمایت های لازم را جهت گسترش شعبه های واحد تولیدی فرآوری گیاهان دارویی را در مناطق روستایی افزایش می دهیم، بیان داشت: این واحدها در مناطق محروم که سرشار از گیاهان دارویی می تباشد، ایجاد انگیزه خواهد کرد و رونق اقتصادی روستا به ارمغان می آورد.
استاندار مازندران بیان کرد: آن چیزی که به عنوان یک دغدغه جدی مطرح است باید تمامی کالاهای صادراتی از این استان از گمرک مازندران انجام شود.
حسینی پور اضافه کرد: هر چند برخی از کالاهای مازندران برای صادرات به اروپا باید به بنادر جنوب منتقل شوند اما گمرک های مازندران نباید از این مهم نادیده گرفته شود و باید خروجی صادرات از گمرک مازندران باشد.
وی اظهار داشت که یکی از برنامه های مهم در مازندران این است که با ایجاد یک سامانه جامع نیاز گیاهان دارویی واحدهای تولیدی شناسایی و همه درخواست ها با استفاده از ظرفیت های داخلی تامین شود.
روند افزایشی کشت گیاهان دارویی
رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران نیز بیان داشت: برای دل گرم شدن کشاورزان ضرورت دارد کشت قرار دادی گیاهان دارویی را گسترش دهیم.
حسن عنایتی افزود: این واحد تولیدی تحت هیچ شرایطی مشکل بازار فروش ندارد و با گسترش واحد تولیدی خود می تواند صادرات را چند برابر افزایش دهد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر یک هزار و ۳۰۰ هکتار در مازندران زیر کشت گیاهان دارویی است، اظهار داشت: در قالب طرح توسعه ۳۰۰ هکتار دیگر به این مجموعه اضافه خواهد شد.
وی گفت: با حمایت دولت سیزدهم در طرح توانمند سازی ۵۰۰ روستای مازندران سرمایه گذاری و کشت گیاهان دارویی از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد.
مازندران ۱۰ درصد محصولات کشاورزی کشور را تولید می کند و این موضوع نشان دهنده قابلیت مازندران در صادرات این محصولات است. در سبد تولید محصولات کشاورزی استان، محصولاتی همچون برنج، مرکبات و محصولات تازه کشاورزی در زمره کالاهای پرطرفدار در آن سوی مرزها محسوب می شود و در این میان، مصنوعات ساخته دست هنرمندان مازنی مانند فرش دستباف و صنایع دستی فاخر با توجه به اصالت در رنگ و نقش آنها و همچنین محصولات دانش بنیان استان در حوزه برق و الکترونیک و گیاهان دارویی و دیگر موارد مشتریان ویژه ای در آن سوی مرزها دارد.
