اسکار و ستاره خوش چهره

سرویس فرهنگی اقتصاد شمال ،یاسین محمدی ،غافل از این‌که پل نیومن، این سوپراستار خوش‌چهره که با موی سفید هم همچنان به دل بردن از مخاطبان مشغول بود، قصد بازنشستگی نداشت و درست سال بعد از آن اسکار افتخاری، با بازی درخشانش در رنگ پول اسکورسیزی، در هشتمین نامزدی به این جایزه رسید. البته این پایان کار نبود و دو بار دیگر هم در سال‌های ۱۹۹۵ و ۲۰۰۳ نامزد این جایزه شد تا تعداد نامزدی‌هایش دورقمی شود.

و تمام این‌ها بخشی از افتخارات پل لئونارد نیومن است که ۹۳ سال پیش با پدر و مادری که از شرق اروپا به ایالات‌متحده مهاجرت کرده بودند، در اوهایو به‌دنیا آمد. او برنده‌ شش جایزه‌ و نامزد هشت جایزه‌ دیگر گلدن‌گلوب، برنده‌ یک جایزه و نامزد سه جایزه‌ دیگر امی، برنده‌ یک جایزه و نامزد چهار جایزه‌ دیگر بفتا، برنده‌ خرس نقره‌ای بازیگری جشنواره‌ برلین، و برنده‌ جایزه‌ بهترین بازیگر مرد و نامزد دو نخل طلای جشنواره‌ کن (در مقام کارگردان) و ده‌ها جایزه و نامزدی دیگر است.

نیومن بعد از جنگ جهانی دوم و پایان سربازی‌اش در نیروی دریایی امریکا، درسش را در رشته‌ تئاتر به پایان رساند و کارش را با گروه‌های سیار تئاتر آغاز کرد. بعدها به نیویورک رفت تا تحت نظر لی استراسبرگ در اکتورز استودیو تحصیل کند. خیلی زود توانست در تئاترهای برادوی جایی برای خودش پیدا کند و از آنجا هم به تلویزیون راه یابد.

در سال ۱۹۵۴ با جیمز دین برای فیلم شرق بهشت تست بازیگری دادند تا در نقش دو برادر فیلم بازی کنند. جیمز دین در این مصاحبه پذیرفته شد و نیومن نقش را به ریچارد داوالوس باخت. بعدها اما پس از مرگ ناگهانی جیمز دین در تصادف اتومبیل، نقش اصلی دو فیلمی که او قرار بود بازی کند به پل نیومن واگذار شد. در همان سال او در فیلم جام نقره بازی کرد که اگرچه فیلم در گیشه شکست خورد، نیومن به‌خاطر بازی در آن جایزه‌ گلدن‌گلوب بهترین بازیگر تازه‌کار را گرفت.

اما بازی در برابر الیزابت تیلور در اقتباس سینمایی گربه روی شیروانی داغ (۱۹۵۸) با کارگردانی ریچارد بروکس، شهرت و نخستین نامزدی اسکار نیومن را تضمین کرد. او این نخستین نامزدی را به دیوید نیوِن بازیگر فیلم میزهای تک‌نفره باخت. در همان سال هم بازی در فیلم تابستان گرم و طولانی، هم او را با همسر آینده‌اش جوآن وودوارد بیشتر آشنا کرد و هم به جایزه‌ بازیگری جشنواره‌ کن رساند.

چهار فیلم برتر این بازیگر بزرگ تاریخ سینما را که در سال ۲۰۰۸ درگذشت با هم مرور می‌کنیم:

حکم (The Verdict) (۱۹۸۲)   

پل نیومن در این درام دادگاهی به‌کارگردانی سیدنی لومت در نقش «فرنک گلوین» وکیلی شکست‌خورده و روبه‌زوال را بازی می‌کند که یکی از دوستانش به او وکالت یک پرونده‌ی قصور پزشکی را پیشنهاد می‌کند تا او بتواند با موفقیت در این پرونده به روزهای اوجش بازگردد.

فیلمنامه‌ی این فیلم را دیوید ممت از رمانی به همین نام اقتباس کرد. انستیتو فیلم امریکا در سال ۲۰۰۸ این فیلم را به‌عنوان چهارمین درام دادگاهی تاریخ سینما انتخاب کرد. فیلم هم در گیشه موفق بود و هم توانست نظر مثبت منتقدان را به خود جلب کند؛ در اسکار و گلدن‌گلوب هم به‌طور مشابه نامزد پنج جایزه‌ اصلی شد: بهترین فیلم، بازیگر اصلی مرد (نیومن)، بازیگر مکمل مرد (جیمز میسون)، کارگردان و فیلمنامه‌ اقتباسی. نیومن هر دوی این جوایز را به مهم‌ترین بازی بن کینگزلی در فیلم گاندی واگذار کرد. این همان هفتمین نامزدی ناموفق نیومن در اسکار است…

رنگ پول (The Color of Money) (۱۹۸۶)حاصل همکاری پل نیومن با مارتین اسکورسیزی در این درام ورزشی، همان تک‌اسکاری است که نیومن بالاخره گرفت. پل نیومن که در سال ۱۹۶۱ در فیلم «بیلیاردباز» در نقش «ادی» بازی کرده بود،‌ پس از ۲۵ سال به این نقش بازگشت تا در قامت بیلیاردبازی بازنشسته، در مقابل تازه از راه رسیده‌ای به‌نام «وینست» (با بازی تام کروز جوان) قرار بگیرد و او دوستش «کارمن» (با بازی مری الیزابت ماسترانتونیو) را قانع کند که با هم به سفری پردرآمد بروند. شاید نصیحت اسکورسیزی به نیومن در این فیلم باعث شد که او به موفقیت برسد.

او به نیومن گفت: «سعی کن بامزه نباشی!» بااین‌همه نیومن انگار که مطمئن بود جایزه را به او نمی‌دهند به مراسم نرفت و اسکارش را رابرت وایز از طرف او دریافت کرد. او با این نامزدی پس از آل پاچینو چهارمین بازیگری شد که برای ایفای نقش یک شخصیت در دو فیلم دو بار نامزد اسکار می‌شود و البته اولین بازیگری شد که در این شرایط به جایزه رسید. نامزدی او برای «بیلیاردباز» دومین نامزدی اسکارش بود که آن را به ماکسیمیلیان شل بازیگر «محاکمه در نورنبرگ» باخته بود. «رنگ پول» در سه رشته‌ دیگر ازجمله بازیگر مکمل زن و فیلمنامه‌ اقتباسی نامزد اسکار شد.

با تمام تمجیدهایی که از این فیلم و بازی نیومن در آن شد، باز هم او در چهارمین نامزدی‌اش به اسکار بازیگری نرسید و جایزه را به راد استایگر بازیگر نقش «رئیس پلیس» در فیلم «در گرمای شب» دادند که شاید در خود پیامی پنهان داشت. بااین‌حال جورج کندی بازیگر دیگر «لوک خوش‌دست» توانست تنها اسکار این فیلم را در رشته‌ نقش مکمل مرد کسب کند. نیومن یک بار هم پیش از این برای فیل «هاد» (۱۹۶۳) نامزد اسکار شده بود که آن جایزه را هم به سیدنی پوآتیه بازیگر «زنبق‌های مزرعه» واگذار کرد تا پوآتیه اولین بازیگر سیاه‌پوستی باشد که اسکار می‌گیرد.

بیلیاردباز (The Hustler) (۱۹۶۱)«ادی» بیلیاردباز جوانی که از پیر شدنش در «رنگ پول» گفتیم، در آغاز راه است و در سرش هوس ورود به «لیگ اصلی» بیلیارد حرفه‌ای را می‌پروراند؛ از این رو تصمیم می‌گیرد بهترین بازیکن کشور ملقب به «بشکه‌ مینه‌سوتا» را شکست بدهد. نیومن بازی در این فیلم را مدیون زنجیره‌ای از اتفاقات حول محور الیزابت تیلور است.

ماجرا از این قرار است که نیومن باید در فیلم «الاکلنگ دونفره» در برابر تیلور بازی می‌کرد و به همین دلیل کارگزار نیومن پیشنهاد بازی در بیلیاردباز را رد کرد. وقتی تیلور مجبور شد «الاکلنگ دونفره» را کنار بگذارد تا در «کلئوپاترا» بازی کند، نیومن آزاد شد و نقش را پذیرفت. رابرت وایز هم ناچار شد از شرلی مک‌لین و رابرت میچام در «الاکلنگ دونفره» بازی بگیرد. «بیلیاردباز» در ۹ رشته نامزد اسکار شد که فقط در دو رشته‌ فنی جایزه گرفت.