شبکه شهرهای خلاق سالها در مجامع بین المللی مطرح است و اینک در فرآیندی خودمانی از دل بحران کرونا این طرح ملی شد تا در اتفاقی که کم نصیب می‌شود، ۲ شهر بندر انزلی و فومن از استان گیلان به پشتوانه تاریخ، اصالت و عملکرد، نشان سینما و ادبیات را بر قامت پرقدمت خود ثبت کنند.
حافظه گیلانیان انباشته از مفاخریست که در کهکشان نام های ماندگار کشور درخشانند. پائیز ۹۴ بود که در جریان اجرای عمرانی طرح پیاده‌راه فرهنگی میدان تاریخی شهرداری رشت گالری میدانی از بنرهای مفاخر علم ، فرهنگ و ایثار سرزمین شالی و باران شکل گرفت و نسل نو را نسبت به هویت پُرداشته خویش به اندیشه وا داشت.
دکتر محمد معین ، اکبر رادی ، کیومرث صابری فومنی، شیون فومنی سیروس شمیسا ، ابراهیم پورداود،پروفسور سمیعی ،امیر هوشنگ ابتهاج ، شمس لنگرودی ، جعفر خمامی زاده ،کامبوزیا پرتو، مجید مجیدی ، فریدون نوزاد، کیومرث ملک مطیعی ، فریدون پوررضا ، ناصر مسعودی ، احمد عاشور پور و دیگر اهالی هنر گیلان قلل شامخ فرهنگ و دانش این سرزمین هستند که تصاویرشان عابران را ناخواسته به فخر و غروری نیک مبتلا می‌کرد و آفرین می آورد.
سال ۹۸ بود که در فراخوانی از سوی معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر اساس برنامه ششم توسعه فراخوان طرح شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر هیاهویی در کشور به راه انداخت، بطوریکه سیدمجتبی حسینی معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنانی گفت: طرح شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر کشور با پژواکی شنیدنی می‌گوید «ایران تهران نیست»، هرگوشه این مرز پرگهر، سرچشمه هنر است و فرزندان برومندش در آن ماهر و کاردان.
بر اساس گزارش دبیر برگزاری طرح شبکه شهرهای خلاق ۳۶۷ شهر بر اساس فراخوان اعلام آمادگی کردند و در همه استان ها کارگاه های برنامه ریزی فرهنگی و هنری برگزار شد و در این کارگاه ها آموزش صورت گرفت و در نهایت ۲۶۷ شهر برنامه های خود را به دبیرخانه این طرح ارسال کردند. در ادامه گروه هایی ارزیاب متشکل از ۹ تیم تشکیل شد و برنامه های ارسالی به دبیرخانه در چند مرحله مورد داوری قرار گرفت تا اینکه بر اساس داوری ها ۱۴۳ شهر به مرحله نیمه نهایی راه یافت و در داوری پایانی ۶۰ شهر به مرحله پایانی رسید و ثمره اعلام نتایج برای گیلان نقش بستن نشان سینما و ادبیات بر قامت دوشهر خلاق استان یعنی بندرانزلی و فومن شد.
شهر خلاق سینما بر پیشانی انزلی
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بندرانزلی بیان کرد: پس از دریافت فراخوانی مبنی بر انتخاب شهرهای خلاق کشور، جلساتی با مدیران انجمن های فرهنگی هنری ، مفاخر، پیشکسوتان، مدیران ادارات متعدد شهرستان بندرانزلی تشکیل شد و با توجه به داشته های غنی این شهرستان در ابعاد مختلف چون سینما ، تئاتر و موسیقی، در برآیند خردجمعی سینما به دلیل تاریخچه پربارش و بعنوان نخستین شهر گیلان که سینما در آن تاسیس شد برای طرح یاد شده معرفی شد.
فرهاد رحمانزاده بیان کرد: زیرساخت ها، ظرفیت ها و توانمندی‌های شهرستان مورد بررسی قرار گرفت، نقاط قوت و ظرفیت هایی چون ارتباط و مراوده فرهنگی با استان ها و کشورهای حاشیه دریای کاسپین نیز در قالب چشم انداز مطرح شد.
وی ادامه داد: برنامه ریزی برای رسیدن به توسعه پایدار، تقویت زیرساخت ها، کشف، جذب و پرورش هنرمندان و بویژه نوجوانان و جوانان ،حمایت از پژوهش ،تقویت پشتیبانی از هنرمندان برای تولید آثار هنری و آسان کردن دسترسی مردم به آثار تولید شده و حمایت از هنرمندان برای تولید آثار بیشتر ، ساماندهی و استفاده از ظرفیت های فرهنگی و هنری تقویت ظرفیت های بومی منطقه تبادل تجربه و دانش بومی در بین شهرها و استانهای همجوار نهایتا کشورهای همسایه بعنوان اهداف طرح یاد شده مطرح شد و برنامه هایی برای رسیدن به این اهداف تبیین شد .
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بندرانزلی گفت: فرمانداری، شهرداری، میراث فرهنگی، منطقه آزاد انزلی، آموزش و پرورش، موسسات فرهنگی، آموزشگاه‌های هنری، انجمن‌های مربوطه سمن‌ها، فرهیختگان و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی یاریگران این هم اندیشی بودند که در نهایت میان مدیران اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، انجمن سینمای جوانان دفتر بندرانزلی و شهرداری این شهرستان بعنوان همیاری، همکاری و پشتیبانی تفاهمنامه همکاری بسته شد.
فومن بر سکوی شهر خلاق ادبیات
فومن به گواه تاریخ با بیش از سه هزار سال قدمت و وجه تسمیه ای از زبان ایران باستان، با معنای پناهگاه اندیشه، زادگاه بزرگانی چون عبدالفتاح فومنی مورخ بزرگی در دوران صفویه بوده تا به امروز که آیت الله بهجت، کیومرث صابری و شیون فومنی بر تارک این شهر می درخشند.
یوسف نیک‌انجام رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی فومن در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: فومن از شهرهای تاریخی و قدیمی استان است بطوریکه پیش از رشت، فومن بعنوان «بیه‌پس» و پایتخت مرکز استان و همواره زادگاه ادیبان بزرگ بوده است، عبدالفتاح فومنی یکی از مورخان بزرگ در دوره صفویه بوده که امسال نیز همایشی در پاسداشت وی برنامه ریزی شده است.
وی ادامه داد: در دوران معاصر نیز شخصیت هایی چون آیت الله بهجت که از مراجع تقلید جهان تشیع است زاده فومن بوده اند. همچنین کیومرث صابری فومنی متخلص به «گل‌آقا» سردمدار طنز کشور و زنده یاد شیون فومنی از شاعران معاصر نیز زاده فومن هستند که هر ساله همایش های ملی در پاسداشتشان برگزار می شود.
نیک انجام ادامه داد: در پنج ساله اخیر پنج همایش ملی برای کیومرث صابری برگزار شد و همچنین جشنواره ای با عنوان طنز پهلو در بُعد ملی از سوی این اداره تعریف شده است.
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی فومن گفت: سه همایش ملی در خصوص شیون فومنی، چهار همایش ادبی در خصوص آیت الله بهجت با حضور شخصیت های کشوری از دیگر برنامه های اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی فومن در سال های اخیر بوده و امسال نیز در تدارک همایش ملی عبدالفتاح فومنی هستیم.
وی ادامه داد: در پنج سال اخیر بیش از ۲۰ همایش و جشنواره ملی و ۵۰ جشنواره استانی برگزار شده است. همچنین در حوزه کتابخوانی نیز باشگاه کتابخوانی شهرستان فومن باشگاه برگزیده کشور در بین ۱۵هزار باشگاه انتخاب و دبیرخانه ارشاد فومن دبیرخانه برتر کشوری در حوزه کتابخوانی شد.
نیک انجام ادامه داد: سابقه تاریخی بزرگان و عملکرد این اداره منجر به انتخاب فومن با عنوان شهر خلاق ادبیات شده است.
شهرهای خلاق و توسعه فرهنگی و هنری
معاون هنری و امور سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان اظهار داشت: شهرخلاق، شهری با ایده‌های نو و با هویت است و توسعه فرهنگی و هنری شهرستان و در نهایت استان، ثمره بارز اجرایی شدن طرح شبکه شهرهای خلاق خواهد بود.
سید امیر مصباح در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: اگر چه شهرهای دیگری هم از گیلان به وضوح لایق دریافت نشان شهر خلاق هستند اما بر اساس معیارهای تعریف شده دو شهر یاد شده حائز دریافت نشان شهر خلاق شدند و به حتم این تعریف هویت ، توسعه فرهنگی و هنری این شهر ها و در نهایت استان را با حضور مردم در پی خواهد داشت.
وی گفت: شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر عنوان طرحی برای شناسایی ظرفیت‌های فرهنگی و هنری در شهرها و مناطق جغرافیایی ایران با نگاه آمایش سرزمینی و ایجاد شبکه‌هایی برای تعریف همکاری‌ها و برنامه‌های مشترک میان آن‌ها است.
معاون هنری و امور سینمایی ادامه داد: دایره شمول طرح یاد شده فرهنگ و هنر در تمام رشته‌ها ، فعالیت‌های هنری از هنرهای سنتی و صنایع دستی رسانه و مطبوعات ادبیات، چاپ و بسته بندی، مد و لباس و بازی‌های رایانه‌ای است که در نهایت حوزه سینما و ادبیات شهر خلاق نصیب گیلان شد.
مصباح تاکید کرد: به حتم اجرای طرح شبکه خلاق موجب شناخت و بروز استعدادهای جوان و همچنین ایده های خلاق نوین برای توسعه اقتصاد هنر در بلند مدت خواهد بود.
معاون امور هنری و سینمایی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گیلان تأکید کرد: یکی از مهم‌ترین اهدافی که با راه اندازی شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر دنبال می‌شود تمرکز زدایی از پایتخت به این معنا که «ایران تهران نیست»، است.
مصباح برنامه‌ریزی برای توسعه پایدار، کشف، جذب و پرورش فعالیت‌ها و حمایت از پیشنهادهای نو، خلاقانه، اثربخش، و پایدار بومی، ساماندهی و بهره‌گیری از امکانات و ظرفیت‌های فرهنگی و هنری در سطح محلی و بومی مبتنی بر فرهنگ ایرانی اسلامی، تمرکززدایی در امور فرهنگی و هنری و تقویت ظرفیت‌های مردمی در فرهنگ، تبادل تجربه‌ها و دانش بومی در میان شهرهای مختلف ایران و توسعه اقتصاد فرهنگ و هنر و کمک به بهبود کسب و کارهای فرهنگی هنری و صنایع خلاق را از مهم‌ترین اهداف راه اندازی این شبکه عنوان کرد.
