در دوران دفاع مقدس حداکثر ۵ درصد مردم ما در جبهه علیه دشمنان شرکت کردند اما شهید حاج قاسم سلیمانی میفرمود که من آمار دارم ۸ درصد از مردم ما طالب حضور در میدان نبرد سوریه و دفاع از حرم هستند.
سیدمحمدکاظم مدرسی یزدی
«یکی از ویژگیهای حکومتی مقام معظم رهبری این است که سعی داشتند تمام مفاهیم مورد نیاز جامعه اسلامی و حکمرانی اسلامی را که در مسیر تمدنسازی اسلامی قرار میگیرد مطرح کنند و از جمله مفاهیمی که ایشان اخیرا مطرح کردند، جهاد تبیین بود.منتهی جهاد تبیین را ایشان به عنوان یک فریضه قطعی، فوری و برهر کسی که توانایی دارد لازم دانستهاند و این چهار ویژگی را برای قائل شدند که نخستین مورد آن فریضه بودن است و بر این اساس جهاد تبیین به عنوان یک واجب برای افرادی که مشمول آن میشوند معین شده است.دومین ویژگی جهاد تبیین قطعی بودن است به این معنی که جهاد تبیین یک واجب بدون هیچ شک و شبههای است و نمیتواند در وظیفهای که بر دوش افراد قرار گرفته هیچ گونه تشکیکی داشت چرا که مقام معظم رهبری به عنوان مرجع تقلید، زمامدار و رصدکننده دنیای بشریت و بخصوص دنیای اسلام نظرشان بر این است که جهاد تبیین واجب بدون تردید است.در برخی واجبات انسان شک میکند که آیا تکلیف بر دوش وی قرار گرفته یا خیر اما در ارتباط با جهاد تبیین به هیچ عنوان چنین نیست و به فرمایش رهبر معظم انقلاب، به طور قطع بر دوش همه هست.فوری بودن سومین ویژگی بسیار مهم جهاد تبیین است؛ واجب فوری عبارت است از واجبی که به لحاظ انجامش نباید تردید داشت و شاید بتوان گفت در بعضی موارد واجب تبیین نسبت به تکالیف دیگر ارجع است و رجحان بیشتری دارد و شاید حتی بتوان از این واجب به عنوان یک واجب مضیق یا همان واجبی که وقت آن تنگ شده یاد کرد و هیچ فرصت درنگ کردن برای آن وجود ندارد.یکی از مهمترین نکاتی که در ارتباط با جهاد تبیین از فرمایشات مقام معظم رهبری استنباط میشود این است که ایشان جهاد تبیین را به عنوان یک واجب کفایی نمیدانند بلکه به طور قطع جهاد تبیین یک واجب عینی است به معنای آنکه جهاد تبیین بر دوش همگان قرار گرفته است.
طبیعی است که شرط انجام تکلیف در فرهنگ اسلامی عبارت از قدرت است و مقام معظم رهبری هم تصریح میکنند که این واجب فوری و مضیق و قطعی بر دوش کسانی است که توان دارند اما در اینکه چه کسانی توانایی دارند مشخص است که در نوک پیکان این جریان رسانههایی هستند که باید در این جهاد احساس مسئولیت کنند.
از رسانهها، کسانی که تریبون در اختیار دارند، از روحانیون، مداحان، هیئتها، وعاظ، صدا و سیما، هنرمندان و همه افرادی که به نوعی میتوانند با مردم ارتباط بگیرند درخواست داریم که به این نکته توجه ویژه داشته باشند که ما باید به چهار سوال اساسی زیر پاسخ دهیم:
۱- چرا انقلاب کردیم؟
۲- چگونه انقلاب کردیم؟
۳- دستاوردهای انقلابمان چیست؟
۴- آینده انقلاب ما چه خواهد بود؟
اگر ما همین چهار سوال را به درستی برای مردم تبیین کنیم، بخشی از جهاد فرهنگیمان را انجام دادهایم؛ وقتی ما در باب دستاوردهای انقلاب اسلامی حساس شویم در حوزههای مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، نظامی و دفاعی، علمی، تکنولوژی و موارد مختلف دیگر را باید برای مردم به صورت کامل تبیین کنیم.
سوال ما این است که آیا درآمد ناخالص مردم در ایران و استان یزد پیش از انقلاب چقدر بوده و الان به چه میزان رسیده است؛ ثروت عمومی قبل از انقلاب استان یزد چقدر بوده و الان بعد از گذشته ۴۳ سال چقدر بوده است؛ این موارد را باید مقایسه کنیم و نتایج بررسیها را به مردم اطلاع دهیم تا مردم به خوبی واقعیتهای موجود را درک کنند.
این مقایسه را باید در ارتباط با تمامی عرصههای مرتبط با زندگی مردم انجام دهیم و به مردم اطلاعرسانی دقیقی انجام دهیم و قطعا مردم واقعیتها را اگر به درستی متوجه شوند از آن استقبال میکنند.
نکته بسیار مهمی که در ارتباط با دستاوردهای انقلاب باید به آن توجه شود این است که حتی در معیارهای دینی هم ما باید مقایسه انجام دهیم؛ با وجودی که برخی افراد بیان میکنند دینداری مردم بعد از انقلاب کمتر شده، اما قطعا شاخصهای دینداری مردم بیشتر هم شده است و مهم این است که ما دینداری را به چه چیزی تعریف کنیم؟ اگر شاخص دینمداری را زلف و فکل بدانیم یک بحث است اما اگر شاخص دینداری را روایات اهل بیت(ع) بدانیم قطعا وضعیت کشور الان بسیار بهتر از قبل انقلاب است.
پیش از انقلاب روز پدر در کشور سالروز تولد رضاخان بود اما الان روز پدر سالروز ولادت با سعادت امیرالمومنین علی(ع) است؛ پیش از انقلاب روز شاد برای مردم ما روز تولد ولی عهد که میلیاردها دلار ثروت ایران را به تاراج برد اما امروز روز شاد ما روزهای بعثت، غدیر و قربان و امثال آن است؛ قبل از انقلاب ما خیابانهایی به نامهای کثیف خاندان پهلوی داشتیم ولی الان به سمت اسامی دینی و اسلامی آمدهایم و میدانها و خیابانها و معابر ما به نام اهل بیت(ع) و شهدا نامگذاری شده است. از تمام این موارد هم بگذریم؛ حساب کنید که وقتی مرحوم شهید بهشتی زمانی که همراه با یارانشان به شهادت رسیدند چند نفر زیر تابوت این شهدای والامقام بودند و در عصر حاضر وقتی شهید حججی تشییع شد چند ده هزار نفر زیر تابوت او بودند و شهید سلیمانی هم که دهها میلیون نفر در مراسم تشییع و عزاداری وی در سراسر کشور حضور داشتند، اینها نمادهای دینی است چرا ما باید نمادهای دینی را صرفا به مباحث ظاهری که البته باید در اصلاح آنها هم بکوشیم دیده شود؛ ما نباید جامعه دیندار خود را متهم به بی دینی کنیم.
در دوران دفاع مقدس حداکثر ۵ درصد مردم ما در جبهه علیه دشمنان شرکت کردند اما شهید حاج قاسم سلیمانی میفرمود که من آمار دارم ۸ درصد از مردم ما طالب حضور در میدان نبرد سوریه و دفاع از حرم هستند؛ اینها شاخص دینداری هستند. هیئات مذهبی و گروههای جهادی هم از دیگر شاخصهای دینداری است، ما در ابتدای انقلاب به تعداد انگشتان دست گروه جهادی داشتیم ولی الان حدود ۱۲ هزار گروه جهادی داریم که هر یک از این گروهها هم تعداد زیادی از جهادگران را شامل میشوند که در هر حادثهای به سرعت اقدام به خدمترسانی به محرومان میکنند.
این که مردم در ایران و در طول ۴۳ سال گذشته با تمام سختیها پشتیبان ولایت فقیه هستند و پای ارزشهای انقلاب ایستادهاند شاخص مهمی دینداری است؛ مذهبی بودن صرفا به روسری و مدل لباس و مو نیست البته ما نمیخواهیم منکر منکرات شویم ولی باید به شاخصهای دیگر هم توجه کنیم که بسیار زیاد و گسترده هستند.
ما باید دستاوردها را برای مردم تبیین کنیم و آرمانها را به خوبی بیان نماییم؛ منتهی نکتهای که وجود دارد و باید به آن توجه کنیم وظایفی است که بر دوش حاکمان نظام قرار دارد و آن را در اولویت کاری خود قرار دهند.
نخستین وظیفه این است که حاکمان نظام باید نسبت به انقلاب، اسلام و شهدا باور داشته باشند و به با مسئولیتپذیری خود در راستای انجام وظایف حرکت کند؛ فوری بودن جهان تبیین هم موضوع دیگری است که مسئولان ما باید به آن توجه داشته باشند و در درجه سوم، مسئولان باید به تاثیرگذاری منحصر به فرد جهاد تبیین باور داشته باشند. منتهی جهاد تبیین ویژگیهایی دارد که در هنگام انجام باید به آنها به خوبی توجه داشته باشیم.
در جهاد تبیین که هم باید حالت تهاجمی و هم حالت تدافعی باید داشته باشد، مسئولان ما باید پای کار باشد و اگر ناهماهنگی وجود داشته باشد قطعا با مشکل مواجه میشویم؛ گرانیها یکی از عوامل اصلی بیتاثیرکردن جهاد تبیین است؛ مردم امروز نسبت به گرانیها و گرانفروشیها گلایهمند هستند. عدم نظارتها، عدم کنترلها و بیتوجهی به نرخهای مصوب خودش منجر به کندی جهاد تبیین میشود و لازم است که مسئولان در این زمینه نهایت تلاش خود را به کار ببندند.
* استاد سطوح عالی حوزههای علمیه