باجو، مارادونا، مالدینی و یار دوازدهم، از جمله کسانی بودهاند که پیراهنشان توسط باشگاههای آنها برای همیشه کنار گذاشته شده تا فقط به اسم خودشان در یادها باقی بماند.
سرویس ورزشی اقتصاد شمال:روزنامهی گاردین با انتشار مطلبی در این مورد این سوال را مطرح کرده که یک باشگاه چه زمانی باید پیراهن یکی از ستارههایش را برای همیشه کنار بگذارد تا نام او در تاریخ باشگاه ثبت شود؟ نویسندهی این مطلب ریکی پاتس میگوید چندی پیش با چند نفر از هواداران ناپولی راجع به لورنزو اینسینیه صحبت میکردم. کسی که در ناپل به دنیا آمده، در ۱۵سالگی به ناپولی پیوسته و حدود یک دهه است با پیراهن این تیم در استادیوم سن پائولو به میدان میرود. من به آنها گفتم که اینسینیه اگر امسال به ناپولی کمک کند تا نتیجهای بهتر از فصل پیش یعنی نایبقهرمانی سری آ بدست بیاورد و سومین قهرمانی تاریخ خود در لیگ ایتالیا را جشن بگیرد شاید بهتر باشد اگر باشگاه پیراهنش را برای همیشه به نام او بازنشسته کند و شمارهی جدیدی در اختیار لورنزو قرار دهد. ناپولی وقتی دیهگه مارادونا این تیم را در سالهای ۱۹۸۷ و ۱۹۹۰ دو بار قهرمان لیگ ایتالیا کرد پیراهن شمارهی ۱۰ خود را بازنشسته کرد تا برای ابد به نام ماردونا ثبت شود. ولی آیا اینسینیه شایستگی این را دارد که پیراهن شمارهی ۱۰ ناپولی را از بازنشستگی در بیاورد؟
نویسندهی گاردین میگوید هواداران ناپولی یکصدا به سوال من جواب محکمی دادند: نه. آنها گفتند نمیخواهند من موضعشان را مخالفت با اینسینیه تعبیر کنم بلکه مقصودشان این است که هیچکس تا ابد لیاقت پوشیدن پیراهن شمارهی ۱۰ ناپولی را نخواهد داشت چرا که تا ابد هیچکس نمیتواند مارادونا باشد و اینسینیه باید به پیراهن شمارهی ۲۴ که به خاطر تاریخ تولد همسرش به تن میکند، راضی باشد.
اختصاص دادن پیراهنهای ستارههای بزرگ یک باشگاه به اسطورههایش اولین بار از آمریکا و از فوتبال آمریکایی آغاز میشود و تا همین اواخر در دنیای فوتبال چندان نمونهای نداشته. جالب اینجا است که تا سالها فوتبالیستها اصلاً شمارهی پیراهن ثابت نداشتند و در هر بازی از شمارهی ۱ تا ۱۱ را به صورت تصادفی به تن میکردند تا در میدان به راحتی قابل تشخیص باشند. از اوایل دههی ۹۰ بود که نام بازیکنان هم بر پشت پیراهنهایشان درج شد و از آن موقع بود که به تن کردن شمارههای ثابت توسط بازیکنان همهگیر شد و باشگاههای فوتبال کم کم به فکر بازنشسته کردن بعضی از شمارههایشان به نام اسطورههایی شدند که میخواستند در تاریخ باشگاه ماندگار شود.
یکی از جالبترین داستانهای پیراهنهای بازنشسته شده، ماجرای پیراهن شمارهی ۳ پائولو مالدینی در تیم میلان است. زمانی که مالدینی در سال ۲۰۰۹ از فوتبال خداحافظی کرد، پیراهن شمارهی ۳ این باشگاه، پیراهنی که مالدینی تقریباً در تمام طول دوران بازیاش به تن کرده بود به صورت کامل بازنشسته نشد بلکه توسط باشگاه نگه داشته شد تا زمانی که پسران مالدینی، دنیل یا کریستین در سیستم جوانان باشگاه میلان پرورش یافته و به تیم اول باشگاه راه یابند، پیراهن افسانهای پدرشان به آنها تعلق بگیرد تا پیراهن شمارهی ۳ میلان بار دیگر با نام مالدینی در میادین دیده شود.
روبرتو باجو و پیراهنش یکی دیگر از عجیبترین و جالبترین داستانهای یک ستاره با پیراهنی است که در سراسر دنیا به آن شناخته میشود. ستارهی محبوب ایتالیایی در سراسر دنیا با پیراهن شمارهی ۱۰ لاجوردی تیم ملی ایتالیا شناخته میشد و در زمان اوج او صدها میلیون نفر در دنیا پیراهنهای لاجوردی ایتالیا را به تن میکردند که بر پشتشان شمارهی ۱۰ و نام باجو حک شده بود، اما تیم لاجوردی هرگز پیراهن شمارهی ۱۰ خود را به نام باجو بازنشسته نکرد تا به عقیدهی خیل هواداران این اسطورهی محبوب ایتالیایی، در حق او جفا کرده باشند. جالب اینجا است که حتی یوونتوس، تیمی که باجو با پیراهن شمارهی دهش توپ طلا و اسکودتو را فتح کرده بود هم پیراهن باجو را بازنشسته نکرد و میلان هم که باجو به آن کمک کرده بود دومین قهرمانیاش در سری آ را جشن بگیرد هم از اختصاص دادن این افتخار به باجو سر باز زد. در عوض پیراهن شمارهی ۱۰ با نام باجو توسط برشا، آخرین باشگاه آقای اسطوره بازنشسته شد.
واقعیت این است که موفقترین باشگاههای اروپایی مایلند این تصویر را از خود به نمایش بگذارند که در مسیر تلاش برای رسیدن به کمال، دائماً در حال نو شدن و پوست انداختن هستند. به همین خاطر است که بعید به نظر میرسد منچستریونایتد قصدی برای بازنشسته کردن پیراهن شمارهی ۷ خود داشته باشد یا یوونتوس پیراهن شماره دهش را بازنشسته کند. هر دو باشگاه به لیست بلندبالای ستارههای بزرگی که این دو پیراهن را به تن کردهاند افتخار میکنند تا تلویحاً این ایده را منتقل کنند که این دو پیراهن در آینده هم باز توسط ابرستارههایی بزرگ پوشیده خواهد شد. همچنین، زمانی که لیونل مسی و کریستیانو رونالدو به عنوان فوتبالیست با دنیای فوتبال خداحافظی کنند بسیار عجیب خواهد بود اگر باشگاههای بارسلونا یا یوونتوس پیراهنهایشان را به نام آنها بازنشسته کنند. این دو باشگاه هم به احتمال بسیار زیاد مثل منچستریونایتد یا دیگر بزرگان اروپا مایلند این فرصت را به ابرستارههای آینده بدهند تا با به تن کردن این پیراهنها، پیراهنهای باشگاه را به اسطورههایی بینالمللی تبدیل کنند.
اما حسی که هواداران ناپولی نسبت به مارادونا دارند دقیقاً در نقطهی متضاد این رویکرد قرار دارد. دیهگوی بزرگ در شهر ناپل همچون یک قدیس پرستش میشود و تصاویر او در گوشه گوشهی شهر بر روی دیوارها به چشم میخورد. هواداران ناپولی مارادونا را بدون جایگزین میدانند و دستاوردها و موفقیتهایش در ناپولی را چیزی شبیه معجزه به حساب میآورند. اما واقعیت این است که هواداران ناپولی با مرتبط کردن تنها دوران موفقیت باشگاهشان با یک مرد، به صورت ناخودآگاه به این ترس در درون خود دامن میزنند که دیگر هرگز نخواهند توانست به قهرمانی در لیگ ایتالیا برسند. ناپولی اگر میخواهد برای سومین بار اسکودتو را فتح کند باید بر این ناخودآگاه جمعی غلبه کرده و ذهنیتی همچون رقیب بزرگش یوونتوس پیدا کند، تیمی که موفقیت را نه یک معجزه بلکه یک حق و یک تعهد میداند.
منبع: گاردین
ترجمه: آرش جلال منش