حوضچه آب بنفش در گِلفشان نفتلیجه شهر مرزی گُمیشان در صورت توجه و رسیدگی بیشتر به عنوان یک رویداد نادر طبیعی و فرصتی منحصر بفرد برای جذب گردشگر و اکوتوریسم استان گلستان است.
سرویس سردبیری اقتصاد شمال:خبرگزاری ایرنا در گزارشی توجه به صنعت گردشگری را مورد تاکید قرار داده و در این خصوص نوشته ؛گِلفشان نفتلیجه و تشکیل حوضچه آب به رنگ بنفش در ۱۵ کیلومتری شهر مرزی و ترکمن نشین گُمیش تپه مرکز شهرستان گمیشان واقع در کرانه شرقی دریای خزر امکانی جدید و بدیع در گردشگری ایران است که می تواند به واسطه خاصیت درمانی، علاوه بر رونق گردشگری طبیعی پای علاقمندان به توریسم درمانی را هم به منطقه باز کند.
این روزها افرادی که به گلفشان نفتلیجه سر می زنند شاهد تغییر رنگ آب حوضچه پیرامونی آن به رنگ بنفش می شوند؛ موضوعی که فرایند اثبات وجود ید در اعماق دشت های گلستان را از آزمایشگاه های زمین شناسی و کانی شناسی خارج کرده و به دامن طبیعت کشانده است.
با چشم غیرمسلح و بدون نیاز به هیچ ابزار خاصی می شود اثبات کرد این دشت ها سرشار از کانی یُد است که قیمت هر کیلو از این ماده ارزشمند در سالهای اخیر بین ۲۵ تا ۶۵ دلار در نوسان بوده و با توجه به صادرات سالانه آن می تواند به ارز آورترین صنعت گلستان تبدیل شود.
این رویداد علمی، آشکارا اثبات می کند سرمایه های خدادادی گلستان به درختان سرخدار و جنگل های هیرکانی دامنه های جنوبی و یا ماهیان خاویاری دریای خزر و خلیج گرگان محدود نمی شود و خوان گسترده پروردگار برای گلستان نشینان در اعماق چند هزار متری این دشت های وسیع نیز پراکنده است.
گِلفشان نفتلیجه با فرمولوژی یک مخروط پهن حدود پنج متر ارتفاع و ۵۰۰ متر قطر خارجی دارد که در بالای آن دریاچه کوچکی شکل یافته و همچون آتشفشان های کوچک از دهانه آنها آب شور به همراه گِل رُس و گاز با فشار و غلظت زیاد خارج می شود هرچند فعالیت آن در ۳۶۵ روز سال متفاوت است که احتمالا با فعالیت های زیرزمینی ارتباط دارد.
گلستان دارای سه گِلفشان (محل خروج گِل همراه با گاز از زمین) با نام‌های قارنیارق در شرق گُمیشان، نفتلیجه در شمال شرق گُمیشان و اینچه در شمال استان است.
گِلفشان های گلستان پدیده‌های زنده و کمیاب زمین‌شناسی هستند که تنها نمونه مشابه داخلی آن در سواحل دریای عمان و چابهار گزارش و مشاهده شده است.
به تاکید کارشناسان، می‌توان با برنامه ریزی مدون و بهره مندی از خواص درمانی گلفشان ها، گردشگران را به سمت این جاذبه ناشناخته و منحصر بفرد استان گلستان فراخواند.
هر چند در سنوات گذشته کارشناسان به ارزش های تفریحی و تفرجی و درمانی گِلفشان های گلستان اشاره کرده اند اما نبود سرمایه‌گذاری در حوزه اکوتوریسم سبب شده تا امکان بهره کافی از این فرصت کم نظیر تحقق نیابد.
در زمان حاضر بهره برداری از گلفشان های استان گلستان محدود به ساکنان بومی می شود و آنها سالهاست از این عارضه طبیعی برای درمان بیماری هایی مانند دردهای مفاصل و ستون فقرات و سفتی مفاصل، بیماری های عصبی، مراحل اولیه تنگی عروق و انقباضات عضلانی استفاده می کنند.
معاون سرمایه گذاری و تامین منابع اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان به اهمیت این عارضه طبیعی در جذب گردشگر اشاره کرد و گفت: ساماندهی گِلفشان و آب گرم ها یکی از برنامه های جدی و محوری ستاد اقتصاد مقاومتی گلستان است اما تاکنون اقدامی برای رونق بخشی این مناطق در استان انجام نشده است.
مجید رحمانی اظهار داشت: اگر بخش خصوصی علاقمند به سرمایه گذاری در این بخش ها باشد به طور کامل از آن ها حمایت می کنیم اما تاکنون پیشنهادی برای فعالیت در این بخش توسط آنها ارائه نشده است.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گُمیشان هم در این مورد گفت: در تعطیلات نوروز امسال حدود ۲ هزار نفر از گِلفشان نفتلیجه این شهرستان دیدن کردند اما راه دسترسی نامناسب و خاکی، از موانع اصلی استقبال اندک از این جاذبه است.
بهزاد عسگریان اظهار داشت: به دلیل تعداد اندک گردشگران، سرمایه گذاری در این منطقه جزو اولویت ها نیست اما امیدواریم در آینده و با معرفی بیشتر این جاذبه و افزایش تقاضا، شاهد حضور سرمایه گذاران برای احداث زیرساخت ها و افزایش گردشگران در این گِلفشان باشیم.
وی به خاصیت درمانی گِلفشان ها اشاره کرد و گفت: این گِل ها برای درمان بیماری هایی مانند دردهای مفاصل و ستون فقرات، بیماری های عصبی، مراحل اولیه تنگی عروق و انقباضات عضلانی بسیار سودمند است.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گمیشان بیان کرد: همچنین به گفته محققان، استحمام در گِلفشانها به دلیل وجود عناصر شیمیایی خاص در ترکیبات آنها برای بدن سودمند و مفید است.
وجود یُد در دشت های شمالی گلستان از سالها قبل به اثبات رسید و استخراج و صادرات ۴۰۰ تنی آن ایران را به یکی از معدود تولیدکنندگان این کانی در جهان تبدیل کرده اما این روزها رنگ بنفش حوضچه آبی گِلفشان نفتلیجه در حوالی گمیشان رویدادی طبیعی و منحصر بفرد دیگری از جلوه ید را پدیدار کرده است.
دیگر نیازی به مطالعات زمین شناختی پرهزینه و زمان بَر اثبات غنای کانی ارزشمند یُد دراعماق دشت های شمال و شمال غربی گلستان نیست چرا که طبیعت آستین بالا زد و به همراه گازهای خروجی از اعماق زمین این ماده معدنی را به حوضچه پیرامون گِلفشان نفتلیجه گُمیشان رساند.
در جهان تعداد معدودی از کشورها و از جمله ترکمنستان، آذربایجان، آمریکا، چین، روسیه، شیلی، ژاپن و ایران (معدن گلستان) تولیدکننده یُد هستند.
هومن هادیان معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت گلستان گفت که در پهنه ای به وسعت ۳۲۰۰ کیلومترمربع عملیات اکتشاف علمی و سیستماتیک برای انجام مطالعات و ظرفیت یابی بهره برداری یُد انجام خواهد شد.
حداقل ۲۴ نوع ماده یُددار در جهان وجود دارد و این ماده معدنی در صنایع داروسازی (تیروئید)، صنایع پتروشیمی (به عنوان کاتالیزور)، ساخت داروهای ضدعفونی کننده دامی و مواد شیمیایی (کلیه ترکیبات یددار) مصرف می شود.
این ماده معدنی در ساخت اسید استیک، کائوچو، رنگدانه، مواد آلی، تولید فلزات با خلوص بالا، مکمل غذایی، لاستیک اتومبیل، صنایع هوافضا و الکترونیک نیز به کار می رود.
یکی از دانش آموختگان و کارشناسان رشته شیمی به ایرنا گفت: یُد در آب دریا و شورابه های استحصالی از اعماق زمین با ترکیبات سدیم و پتاسیم وجود دارد و در آبهای شور خروجی از چاههای نفت و نمک نیز مشاهده می شود.
علی اصغر علیزاده ادامه داد: این کانی در سال ۱۸۱۱ از نوعی سنگ رسوبی کشف شد و به حالت جامد و بلورهای خاکستری و بنفش مایل به سیاه بوده که کمی جلا و درخشندگی فلزی دارد.
این کارشناس شیمی به تغییر رنگ گلفشان نفتلیجه گمیشان اشاره کرد و گفت: با توجه با سابقه وجود ترکیبات مواد محلول در آب خروجی این اثر طبیعی و رنگ و شکل ظاهری آن، بطور قطع آب خروجی دارای ید است که در معرض هوا و در فعل و انفعالات شیمیایی با آب به رنگ بنفش درآمده است.
وجود شورابه های یُددار در گلستان انجام طرح های اکتشافی و توسعه ای در حوزه این صنعت را ضروری و به تحقق توسعه همه جانبه استان کمک خواهد کرد.
هم اینک ۵۶ معدن گلستان در حوزه کانی های مختلف در حال بهره برداری است.
گُمیشان با حدود ۸۰ هزار نفر جمعیت در شمال غربی استان گلستان و کرانه شرقی دریای خزر همجوار با کشور ترکمنستان است.
