محمد روشن،روشنی بخش ادبیات و زبان فارسی بار دیگر در رشت تجلیل شد و این بار نشان استاد فرض پور ماچیانی ، با حضور جمعی از مدیران ، مفاخر و پژوهشگران به این چهره برجسته ادبیات اهداء شد.
به سال ۱۳۱۲خورشیدی در رشت زاده شد؛ تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در همین شهر به پایان برد و به تحصیل در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران پرداخت.
وی دوره کارشناسی ارشد را در پژوهشکده فرهنگ ایران گذراند و از سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۸ خورشیدی به دبیری در دبیرستان‌های رشت اشتغال داشت و از سال ۱۳۵۰ به هیات علمی پژوهشکده فرهنگ ایران پیوست؛ از اسفندماه ۱۳۴۸ که به تهران منتقل شد، با بنیاد فرهنگ ایران همکاری کرد و تا انقلاب اسلامی همکاری خود را در بخش «فرهنگ تاریخی زبان فارسی» این موسسه ادامه داد.
وی به سال ۱۳۵۰ از وزارت آموزش و پرورش به فرهنگستان ادب و هنر منتقل شد و از آن پس در بیشتر فعالیت‌های فرهنگی داخلی و خارجی اعم از کنگره‌ها، سمینارها، بزرگداشت‌ها و… حضور داشته است.
وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در رشت به پایان برد و بر اثر تشویق‌های استاد پورداود به تحصیل در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران پرداخت؛ دوره کارشناسی ارشد را در پژوهشکده فرهنگ ایران گذرانید و از محضر استادانی همچون استاد پورداود و دکتر محمد معین استفاده برد.
استاد روشن، با سید محمدتقی مدرس رضوی از روزگار دانشجویی همکاری داشت؛ همکاری او پس از انتقال به تهران، از اسفند ۱۳۴۸ آغاز شد و این همکاری با بنیاد فرهنگ ایران تا انقلاب اسلامی در آن موسسه، در بخش «فرهنگ تاریخی زبان فارسی» ادامه داشت.
وی به سال ۱۳۵۰ از وزارت آموزش و پرورش به فرهنگستان ادب و هنر منتقل شد؛ از سال ۱۳۵۰ به پیشنهاد استاد شادروان مجتبی مینوی در شمارپنج تن از پژوهشگران نخستین بنیاد شاهنامه فردوسی از جمله: آقایان دکتر زریاب خویی، شفیعی کدکنی و علی رواقی برگزیده شد.
وی از نخستین دوره کنگره تحقیقات ایرانی که از سوی دانشگاه تهران به سال ۱۳۴۹ بر پا شد تا هشتمین دوره آن که هریک از سوی دانشگاه‌های فردوسی مشهد، تبریز، اصفهان، شیراز و ملی سابق (دکتر بهشتی)، بنیاد فرهنگ ایران و فرهنگستان ادب و هنر در کرمان عضویت موثر داشت چنان که پنج دفتر از خطابه‌های کنگره‌های بنیاد فرهنگ ایران و فرهنگستان ادب و هنر با نظارت و ویراستاری وی منتشر شد. او همچنین در کنگره جهانی هزارمین سال تدوین شاهنامه فردوسی که از سوی یونسکو در دانشگاه تهران به سال ۱۳۶۹ بر پا شد، عضویت داشت و برای نخستین بار خدشه‌دار بودن نسخه خطی شاهنامه فلورانس را که تاریخ مجعول ۶۱۴ دارد و خود توفیق بررسی عین نسخه را در کتابخانه ملی فلورانس یافته بود اعلام داشت.
روشن در کنگره جهانی بزرگداشت نهمین سده نظامی در دانشگاه تبریز (تیرماه ۱۳۷۰) و نیز کنگره خواجوی کرمانی در دانشگاه کرمان (مهرماه ۱۳۷۰) عضویت داشت. وی در کنگره بزرگداشت استاد دکتر معین که از سوی دانشگاه گیلان در اردیبهشت ۱۳۷۰ برگزار شد، عضو هیات اجرایی کنگره بود و نیز در کنگره گیلان‌شناسی دانشگاه گیلان، در شهریور ۱۳۷۲ مشارکت داشت.
محمد روشن از سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۸ به دبیری در دبیرستان‌های رشت اشتغال ورزید؛ از سال ۱۳۵۰ به هیات علمی پژوهشکده فرهنگ ایران پیوست و در دوره‌های کارشناسی ارشد و دکترای زبان و ادبیات فارسی و دوره کارشناسی ارشد رشته تاریخ و زبان‌شناسی تدریس کرد.
وی در گردآوری مقالات استاد پورداود افتخار همکاری با وی را داشت و در همان اوان، فهرست‌های دوازده‌گانه چهار مقاله نظامی عروضی مصحح دکتر محمد معین و «ایران از آغاز تا اسلامی» ترجمه آن روانشاد را فراهم ساخت. در تمهید مقالات «فرهنگ معین» از همکاران نخستین آن بزرگوار بود. پس از «داستان رستم و سهراب» مصحح استاد مینوی، «داستان فرود» مصحح روشن در بنیاد شاهنامه به مناسبت جشنواره طوس در ۱۳۵۴ منتشر شد. وی پس از انتقال به تهران با مجلات ادبی و تحقیقی پیوندی نزدیک تر یافت، چنان که سر دبیری سال ۱۳ مجله «راهنمای کتاب» با وی بود و نیز ستون نقد و بررسی کتاب‌ها و مجله‌های دانشگاهی در مجله سخن را نیز بر عهده داشت.
از استاد محمد روشن بیش از ۵۰ اثر ارزشمند در حوزه زبان و ادب فارسی منتشر شده که تصحیح تاریخ طبری، جامع التواریخ رشیدی، حدیقه الحقیقه سنایی، دیوان سید حسن غزنوی و منشات خاقانی از آن جمله است.
استاد محمد روشن در آبان ماه سال گذشته در گیلان تجلیل شد و امروز نیز در پاسداشت تلاش های ارزنده اش برای زبان و ادبیات فارسی نشان استاد فرض پور ماچیانی را دریافت کرد.
سال گذشته نشان استاد فرض پور ماچیانی به استاد احمد پدر ویراستاری ایران اهداءشد.
استاد فرض پور ماچیانی متولد سال ۱۳۲۰، دوره شش ساله ابتدایی را در ماچیان و کلاس هفتم و هشتم را در رحیم آباد و نهم و دهم را در رودسر و یازدهم و دوازدهم (پنج و شش ادبی ) را در دبیرستان داریوش لنگرود گذراند.
در سال ۱۳۴۰ مقام نخست رشته ادبی گیلان را بین تمام دانش آموزان به دست آورد ؛ سال ۱۳۴۱ وارد دانشگاه تبریز شد و سال ۱۳۴۴ در رشته ادبیات و علوم تربیتی فارغ التحصیل شد.
در دوران دانشجویی به پیشنهاد استادان خودش سلسله مقالات ” زبان و ادبیات ماچیان ” را منتشر کرد که سهم بسزایی در معرفی ماچیان در کشور و دانشگاه های معتبر جهان داشت.
فرض پور مولف کتاب ‘ دستور زبان فارسی ‘ است که از سال ۷۶ در دانشگاه تدریس می شود و همچنین جزو هیأت مؤلفین ‘ دائره المعارف تشیع ‘ بوده و مقالاتی از ایشان در این مجموعه منتشر شده است.
استاد فرض پور مقالات متعددی در زمینه ادبی، زبان شناسی ،فرهنگی و اجتماعی و دینی در روزنامه ها و مجلاتی چون آزادی، عصر تبریز، طلوع اسلام، اطلاعات، کادح (نشریه استانی)،گیلان نامه و نشر دانش منتشر کرده است.
همچنین ویژه نامه های گنجینه گیلان شناسی، شمال شناسی، نوروز باستانی، مونوگرافی اشکور، فرزانگان گیلان، زبان و فرهنگ ماچیان و گاهشماری در ایران از استاد فرض پور به چاپ رسیده است.
استاد فرض پور ماچیانی فروردین ماه ۹۳ پس از گذشت شش ماه بیماری، به دلیل عارضه سرطان بدرود حیات گفت و اینک نشان فرض پور ماچیانی به نشانی برای قدردانی از چهرهای فرهنگ و ادب استان تبدیل شده است.
ایرنا
