با گذشت حدود ۲ ماه از شروع برداشت مرکبات ( پرتقال و نارنگی ) در مازندران و صادرات بیش از ۳۳ هزار تن از این محصول به خارج کشور سهم پنج گمرک این خطه شمال کشور حدود ۸ تن چیزی در حد صفر است.
علاوه بر آن با وجود این که در ۸ ماهه سال جاری حدود ۶۳ هزار تن کیوی از گمرکات کشور به خارج صادر شده است، سهم استان مازندران به عنوان تولیدکننده ۹۰ درصد از کیوی در سطح کشور کمتر از ۸ درصد بوده است به طوری که در مجموع سهم استان در این مدت ۸ هزار تن بود و اکثر این محصول از گمرکات استان های دیگر از جمله گیلان به خارج از کشور صادر شده است.
در ۸ ماهه سال جاری ارزش صادرات کیوی به خارج از کشور ۳۳ میلیون دلار بود که سهم استان مازندران کمتر از سه میلیون دلار است.
حمل و نقل متهم ردیف اول
رئیس اتاق بازرگانی مازندران دلیل اصلی صادرات کالاهای غیر نفتی استان به خصوص مرکبات را از گمرکات سایر استان های کشور بالا بودن نرح کرایه حمل استان نسبت به سایر استان های دیگر بیان کرد و گفت: بیشترین صادرات مرکبات ما به کشورهای حاشیه دریای خزر، روسیه، ترکیه و عراق است که به دلیل وجود کانتینرهای برگشتی، نرح حمل و نقل استانهای دیگر پایین تر از گمرکات استان مازندران است.
عبدالله مهاجر در نشست کارگروه توسعه صادرات مازندران افزود: این اختلاف قیمت برخی مواقع به چندین میلیون تومان می رسد که از لحاظ اقتصادی نیز برای تجار ما صدور این کالاها از گمرک استانی به صرفه نیست.
وی راهکار آن را حضور کانتینرهای برگشتی به داخل استان با حذف عوارض ورودی بیان کرد که الان با نرخ جدید حدود ۸۰ میلیون ریال می رسد.
وی نبود قرنطینه برای محصولات کشاورزی در داخل گمرک را مشکل دیگری برای صادرات غیرنفتی به خصوص مرکبات از گمرکات استان مازندران بیان کرد.
قرنطینه در پنج گمرک مازندران
مدیرکل جهادکشاورزی مازندران گفت : در شرایط فعلی مجوز قرنطینه برای محصولات کشاورزی در گمرکات این استان در کمتر از یک ساعت برای صادرکنندگان ایجاد می شود و مشکلی از لحاظ قرنطینه در استان وجود ندارد.
عزیزالله شهیدی فر اضافه کرد: با وجود استقرار قرنطینه محصولات کشاورزی در تمام گمرکات استان مازندران ، مراجعه تجار به این مراکز ناچیز است.
وی خاطرنشان کرد: تجار ما درخواست قرنطینه برای هر محصول صادراتی کشاورزی را داشته باشند در داخل گمرک در کمترین زمان ایجاد می شود و تاکنون نیز به درخواست ها پاسخ داده شد.
دور زدن شرکت های حمل و نقل
معاون حمل و نقل اداره کل راهداری و حمل و نقل مازندران با رد بالا بودن هزینه حمل کالاهای صادراتی گفت : نرخی کرایه خودروهای یخچال دار تک نرخی است و برای خودروها به یک قیمت تعیین می شود و احتمال می رود با افزایش تقاضا ۱۰ تا ۲۰ درصد این کرایه ها که به طور میانگین ۸۰ میلیون ریال است، افزایش داشته باشد.
علی نصیری افزود : در مجموع با محاسبه ۲۰ تن بار مرکبات هر کامیون یخچال دار با کرایه مصوب ۴۰ میلیون ریال در سرجمع برای هر کیلوگرم ۲ هزار ریال محاسبه می شود که در مجموع تاثیر آن چنانی در سود و زیان ندارد ضمن این که این نرخ نیز کشوری است و هر گونه اضافه کرایه می تواند با جریمه سنگین مواجه شود.
وی مشکل تجار مازنی را در این حوزه عملکرد خودسرانه و به نوعی دورزدن شرکت های بین المللی و تهیه خودرو از طریق دلالان اعلام کرد و اضافه کرد : اتاق بازرگانی به عنوان متولی صادراتی می بایست در ابتدای سال با نیازسنجی میزان صادرات کالاهای غیر نفتی ، درخواست کامیون یخچالدار و کانتینر از شرکت های بین المللی فعال استان داشته باشد و آنها نیز متناسب با نیاز این خودروها را تامین می کنند.
نصیری خاطرنشان کرد : متاسفانه تجار ما تصمیم آنی برای تهیه کامیون برای حمل کالای صادراتی می گیرند و در آن زمان احتمال این که شرکت های بین المللی خودرو در اختیار داشته باشند، بسیار پایین است و آنها مجبور می شوند نیاز خود را از طریق دلالان تامین کنند که نرخ کرایه نیز به صورت توافقی اخذ می شود.
نصیری گفت: ما در استان ۵ شرکت بین المللی حمل و نقل فعال داریم که در صورت رعایت قواعد رایج این شرکت ها از سوی تجار آنها می توانند با نرخ مصوب کانتینر تامین و بار خود را حمل کنند.
وی در مورد ورود کانتینرهای برگشتی به استان مازندران همانند آن چه که در سه سال گذشته رخ داد خاطرنشان کرد: ما برای تامین ورود کانتینرهای بین المللی خارجی به استان نیز مشکلی نداریم، ولی باید بازرگانان ما درخواست خود را حداقل یک هفته زودتر به ما ارایه کنند و راهداری نیز در این صورت هماهنگی لازم را برای تامین کانتینرهای برگشتی انجام می دهد.
پیشی گرفتن صادرات سیمان از مرکبات
مدیرکل گمرکات مازندران گفت : در سال جاری حدود ۷۵ درصد از کالاهای صادراتی این خطه شمال کشور از لحاظ وزنی مربوط به سیمان بود که به کشورهای آسیای میانه، روسیه و عراق صادر شده است.
علی یوسف منش روز یکشنبه درکارگروه توسعه صادرات مازندران اظهار داشت : این در حالیست که صرفا ۷ درصد از ارزش ارزی صادرات استان مازندران مربوط به سیمان است.
وی اضافه کرد : در مجموع در ۸ ماهه سال جاری ۱۵۰ میلیون دلار کالای غیر نفتی از گمرکات این استان به خارج از کشور صادر شده است که بیش از ۵۶ درصد از ارزش کالاهای صادراتی ما را لبنیات تشکیل می دهد.
به گفته وی این در حالیست که از لحاظ وزنی لبنیات صرفا ۱۴ درصد از حجم صادرات کالاهای غیر نفتی این خطه شمال کشور را تشکیل داده است.
یوسف منش کم تعداد بودن اقلام صادراتی را مشکل دیگری برای پایین بودن ارزش ارزی صادرات غیر نفتی استان مازندران بیان کرد و خاطرنشان کرد : در حال حاضر حدود ۳۹ قلم کالاهای صادراتی استان است.
مدیرکل گمرکات مازندران گفت: در سال جاری ۳۳ هزار تن مرکبات ( پرتقال و نارنگی) از کشور به خارج صادر شد که صرفا ۸ تن آن از گمرکات این خطه شمال کشور صادر شده است.
همچنین براساس آمار در ۸ ماهه سال جاری ۶۳ هزار تن کیوی از ایران به خارج از کشور صادر شد که سهم گمرکات مازندران کمتر از ۱۰ درصد ( پنج هزار تن ) بود.
وی ارزش صادرات کیوی ایران را ۳۳ میلیون دلار بیان کرده است که سهم استان مازندران به عنوان تولیدکننده ۹۰ درصد از کیوی در سطح کشور ناچیز بود.
وی مهمترین مشکل عدم صادرات مرکبات و کیوی از گمرکات این استان را مشکلات ناشی از حمل و نقل وگرانی حمل بار در داخل استان مازندران نسبت به استان های همجوار بیان کرده است.
اختلاف قیمت حمل
مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری مازندران می گوید : اختلاف قیمت نرخ حمل کانتینرهای بین المللی برگشتی با کانتینرهای داخلی گاها به چند ده میلیون تومان می رسد که در چنین شرایطی تجار ما رغبت چندانی برای بهره گیری از کانتینرهای داخلی ندارند.
مهدی گلچوب افزود : کانتینرهای بین المللی خارجی برای ورود به داخل استان نیاز به دریافت مجوزهای قانونی دارند که این کار نیز با طی مراحل قانونی تا حدودی طولانی می شود و علاوه بر آن باید برای تردد در داخل استان هزینه پرداخت کنند که این هزینه ها در صورت تردد در جاده های فرعی افزایش می یابد که گاها نرخ این هزینه ها به یک هزار دلار می رسد.
وی اضافه کرد : تجار ما برای فعالیت های صادراتی به دنبال سود و منافع اقتصادی هستند و اختلاف قیمت کرایه به حمل از گمرک استان مازندران با سایر گمرکات استان های مرزی به میزانی است که نمی توان تجار را برای صدور کالا از گمرک داخل استان راضی کرد.
وی اظهارداشت : مبنای ما در بخش صادرات محصولات کشاورزی استانی باید بستر سازی برای افزایش میزان صادرات محصولات بدون توجه به مبداء آن باشد و در این صورت محصولات ما از هر گمرکی که صادر شود به سود کشاورزان و در مجموع اقتصاد استانی است و اگر شرایط ایجاب کرد این کار را از داخل استان و گمرکات داخل استانی انجام دهیم.
صادرکنندگان خرده پا
مدیرکل دفتر هماهنگی اموراقتصادی استانداری مازندران که پیشتر در توسعه تجارت خارجی فعالیت می کرد مشکل اصلی صادرات استان را خرده پا بودن تجار و صادرکنندگان دانست و گفت : ما در استان نیاز به تشکیل هلدینگ صادراتی داریم تا بتواند کالاهای غیر نفتی ما به خصوص محصولات کشاورزی را در حجم زیاد صادر کند.
گلچوب افزود : اگر ما در داخل استان هلدینگ صادراتی داشته باشیم، می توانند محصولات کشاورزی را با حجم زیاد از طریق کانتینرهای یخچالدار از بنادر استان از جمله امیرآباد حمل کنند و به کشورهای آسیای میانه برسانند که به دلیل حجم بالای صادرات و پایین بودن نرخ جابجایی از طریق کشتی صرفه اقتصادی زیادی نیز برای ما به همراه خواهد داشت.
وی اضافه کرد : این در حالیست که تجار خرده پا ما به دلیل پایین بودن حجم صادراتشان که حداکثر به یک تا چند کامیون می رسد، از لحاظ اقتصادی نمی توانند صادرات خود را با کانتینرهای یخچالدار با کشتی انجام دهند و به ناچار به حمل و نقل زمینی روی می آورند که ضمن صرفه اقتصادی از لحاظ زمانی نیز برایشان مناسب است.
وی افزود : با فعال شدن هلدینگ و پایانه صادراتی روماک در آینده نزدیک می توان امیدوار بود که بخش زیادی از صادرات محصولات کشاورزی ما از داخل گمرکات استان مازندران انجام شود و دغدغه ما در این حوزه نیز کاهش خواهد یافت.
وی در مورد ضعف قرنطینه ای در گمرکات استان که مورد انتقاد صادرکنندگان نیز قرار داشت گفت: ما فضای قرنطینه ای در گمرکات استانی داریم، ولی به دلیل پایین بودن حجم صادرات محصولات کشاورزی از گمرکات استان بستر لازم برای کارهای قرنطینه ای تا حد زیادی نسبت به سایر گمرکات خارج استانی که فعالترند، زمانبر است.
مازندران ۱۱۰ هزار هکتار باغ مرکبات دارد که پیش بینی می شود در سال جاری حدود ۲.۵ میلیون تن محصول مرکبات از ارقام پرتقال، نارنگی و تامسون از آن برداشت شود که ۶۰۰ هزار تن از این محصول باغی مازاد بر مصرف استانی است که می تواند به خارج صادر شود که به دلیل برخی موانع زیرساختی و گاها مناسب نبودن نوع مرکبات استان که بیشترشان از نوع تامسون محسوب می شود؛ در سال های اخیر توفیق چندانی در حوزه صادراتی نداشته و صادرات آن نیز به کمتر از ۱۰۰ هزار تن رسیده است.
ایرنا
