حضرت فاطمه معصومه (س) در روز اول ذیالقعده سال ۱۷۳ هجری قمری در مدینه منوره به دنیا آمد و دهم یا دوازدهم ربیع الثانى سال ۲۰۱ هجرى قمری و در سن ۲۸ سالگی در شهر قم، از دنیا رفت.
حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) در روز اول ذیالقعده الحرام سال ۱۷۳ هجری قمری در مدینه منوره و در خانوادهای که همگی به فضایل و مکارم اخلاقی آراسته بودند، چشم به جهان گشود.
این بانوی ارجمند از خاندانی پاک سیرت و نیکو سرشت متولد شد و پرورش یافت که سرچشمه عبادت و زهد، علم، پارسایی و تقوا و راستگویی و بردباری بودند و یاد خدا، بخشندگی و پاکدامنی و استقامت در برابر ناملایمات از صفات برجسته آنان به شمار میرفت.
پدر بزرگوارش امام هفتم شیعیان حضرت موسى بن جعفر (علیه السلام) و مادر مکرمهاش حضرت نجمه خاتون (س) است.
نام شریف آن حضرت (س)، «فاطمه» و مشهورترین لقب ایشان «معصومه» میباشد. ایشان همچنین به «کریمه اهل بیت (س)» شهرت دارد.
حضرت معصومه (س) در سال ۱۸۳ هجری قمری و در سن ۱۰ سالگی، با مصیبت شهادت مظلومانه و غریبانه پدر گرامى خود امام موسی کاظم (ع) در زندان هارون الرشید پنجمین خلیفه ملعون عباسی در شهر بغداد مواجه شد و از آن پس تحت مراقبت و تربیت برادر عزیزش حضرت ثامن الحجج امام رضا (ع) قرار گرفت.
مدت ۲۵ سال تمام، حضرت رضا (ع) تنها فرزند نجمه خاتون (س) بود و سرانجام ستارهای تابان به نام فاطمه معصومه (س) از دامان نجمه درخشید که امام هشتم (ع) والاترین عواطف و محبت شگفتانگیز خود را نثار او میکرد.
در میان فرزندان امام کاظم (ع) و بعد از حضرت امام رضا (ع)، حضرت معصومه (س) از نظر شخصیت فردی و کمالات معنوی و روحی و همچنین مراتب علمی و اخلاقی، دارای والاترین مقام و رتبه است.
امام کاظم (ع) به نقلی دارای دست کم ۱۸ فرزند دختر بوده اند که فاطمه معصومه (س) سرآمد آنان میباشد.
در سال ۲۰۰ هجرى قمرى در پى اصرار و تهدید مأمون عباسى، سفر تبعیدگونه امام علی ابن موسی الرضا (ع) به مرو انجام شد و آن حضرت (ع) بدون این که کسى از بستگان و اهل بیت خود را همراه ببرند، راهى خراسان شدند.
حضرت معصومه (س) یک سال پس از هجرت برادر و به شوق دیدار ایشان و برای ادای رسالت زینبی خود، به همراه عدهاى از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حرکت کرد و در هر شهر و محلى مورد استقبال مردم واقع مىشد و همچون عمه بزرگوارش حضرت زینب کبری (س)، پیام مظلومیت و غربت برادر گرامی خود را به مردم مىرساند و مخالفت خود و خاندان عصمت و طهارت (ع) را با حکومت حیلهگر و جنایتکار بنىعباس اظهار و ابراز مىکرد؛ بنابراین زمانی که کاروان حضرت معصومه (س) به شهر ساوه رسید، عدهاى از مخالفان اهلبیت (ع) که از پشتیبانى مأموران حکومت برخوردار بودند، سر راه آنان را گرفتند و با همراهان حضرت (س) وارد جنگ شدند و تقریباً همه مردان کاروان را به شهادت رساندند و بنا بر نقلى حتی حضرت معصومه (س) را نیز مسموم کردند.
به هر صورت، کریمه اهل بیت (س) یا بر اثر اندوه و غم زیاد از این واقعه و یا مسمومیت، در شهر ساوه بیمار شد و، چون امکان ادامه راه و توان رفتن به خراسان را در خود ندید، تصمیم گرفت به قم برود. پرسید: از این شهر (ساوه) تا قم چند فرسنگ فاصله است؟ جواب دادند. فرمود: مرا به شهر قم ببرید، زیرا از پدرم شنیدم که مىفرمود: شهر قم مرکز شیعیان ما میباشد.
بزرگان قم وقتى از این خبر مسرتبخش مطلع شدند به استقبال خواهر مکرمه امام رضا (س) شتافتند و در حالى که موسى بن خزرج بزرگ خاندان اشعرى، افسار ناقه آن حضرت (س) را در دست داشت و عده فراوانى از مردم پیاده و سواره، گرد کجاوه ایشان در حرکت بودند، در روز ۲۳ ربیع الاول سال ۲۰۱ هجرى قمرى وارد این شهر مقدس شد.
مرکب حضرت معصومه (س) در مقابل منزل موسى بن خزرج ـ و محلى که امروز میدان میر نامیده مىشود ـ زانو زد و افتخار میزبانى آن حضرت (س) به عنوان دختر، خواهر و عمه امام معصوم (ع) نصیب او گردید.
کریمه اهل بیت (س) پس از ورود به شهر قم، تنها ۱۷ روز در قید حیات و در این مدت، مشغول عبادت و راز و نیاز با پروردگار متعال بود و سرانجام در روز ۱۰ ربیع الثانى و بنا بر قولى ۱۲ ربیع الثانى سال ۲۰۱ هجرى قمری و در سن ۲۸ سالگی، قبل از آن که دیدگان مبارکش به دیدار برادرش امام رضا (ع) روشن شود، در دیار غربت و با اندوه فراوان، دیده از جهان فرو بست و دعوت حق را لبیک گفت.
محل عبادت آن حضرت (س) در مدرسه سِتّیه به نام «بیت النور»، هم اکنون محل زیارت ارادتمندان ایشان است.
مردم قم، پیکر پاک حضرت فاطمه معصومه (س) را با تجلیل بسیار به سوى محل فعلى که در آن روز بیرون شهر و به نام «باغ بابلان» معروف بود تشییع نمودند. همین که قبر آماده شد، در این که چه کسى بدن مطهر را داخل قبر قرار دهد، دچار مشکل گشتند، که ناگاه دو نفر سواره که نقاب به صورت داشتند از جانب قبله پیدا شدند و به سرعت نزدیک آمدند و پس از خواندن نماز بر پیکر مطهر کریمه اهل بیت (س)، یکى از آن دو وارد قبر شد و دیگرى جسد پاک آن حضرت (س) را برداشت و به دست او داد تا در دل خاک مدفون سازد.
این دو نفر پس از پایان مراسم، بدون آن که با کسى سخن بگویند بر اسبهاى خود سوار و از محل دور شدند.
بنا به گفته برخی از علما، آن دو بزرگوار شاید دو حجت پروردگار یعنی حضرت امام رضا (ع) و حضرت امام جواد (ع) بوده اند چرا که معمولاً مراسم دفن بزرگان دین با حضور اولیای الهی انجام شده است.
پس از دفن بدن مطهر حضرت معصومه (س)، موسى بن خزرج، سایبانى از بوریا بر فراز قبر شریفش قرار داد تا این که در سال ۲۵۶ هجرى قمرى، حضرت زینب (س) فرزند امام جواد (ع)، اولین گنبد را بر روی قبر نورانی عمه بزرگوارش بنا کرد و تربت پاک آن بانوى بزرگوار (س)، قبلهگاه قلوب ارادتمندان به اهلبیت (ع) و دارالشفای دلسوختگان و عاشقان ولایت شد.
پس از آن در طول سالیان متمادی تا امروز، مرقد مطهر ایشان همواره مورد توجه و احترام شیعیان و ارادتمندان بوده و بارها تجدید بنا و تکمیل شده و توسعه یافته است.
این حرم نورانی امروزه دارای ضریح، گنبد، گلدسته ها، رواق ها، ایوانها و صحنهای بسیار زیبایی میباشد.
حضرت فاطمه معصومه (س) مظهر فضایل و مقامات بلند معنوی، اخلاقی و علمی، و از بانوان گرانقدر و والامقام اسلام و شیعه محسوب میشود.
بر همین اساس؛ برای زیارت آن حضرت (س)، پاداش بزرگی وعده داده شده و آن، ورود به بهشت است. امام جواد (ع) میفرماید: «هر کس عمه ام را در قم زیارت کند، بهشت از آن اوست.»
یادآور میشود: از اول ذیالقعده خجسته سالروز ولادت باسعادت کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه (س) تا فرخنده سالروز ولادت پر خیر و برکت برادر عزیزش حضرت ثامن الحجج امام رضا (ع) به عنوان «دهه کرامت» نامگذاری گردیده است.
خبرنگاران جوان