ایام البیض ماه رجب مراسم اعتکاف برگزار و دارای هدف، فضیلت و اعمال مختلف است؛ اعتکاف امسال با با توجه به پیک ششم شیوع بیماری کرونا با سویه امیکرون در ایران، با رعایت پروتکل های بهداشتی انجام می‌شود.
اعتکاف عبارت است از: اقامت کردن برای حداقل سه روز در مسجد به قصد عبادت با رعایت شرایط لازم و معمولاً روزهای ۱۳ تا ۱۵ ماه رجب در ایران انجام می‌شود.
اعتکاف چیست؟
اعتکاف، در لغت به معنای توقف در جایی است و در احکام عبارت است از ماندن در مسجد به قصد عبادت خداوند با شرایطی که خواهد آمد.
اعتکاف عملی مستحب است که طی آن فرد به مدت حداقل سه روز در مسجد می‌ماند و روزه می‌گیرد. اعتکاف از سنت‌های پیامبر (ص) است و انجام دادن آن شرایط خاصی دارد.
معنی اعتکاف
اعتکاف از ریشه «عکف» در لغت به معنای اقبال و روی آوردن به چیزی، بزرگداشت و ملازمت آن بر سبیل تعظیم است.
اعتکاف در شرع، به معنای التزام به توقف و درنگ در مسجد به قصد قربت است و در آیات ۱۲۵ سوره بقره، ۱۳۸ سوره اعراف، ۹۷ سوره طه نیز این مفهوم به کار رفته است.
تاریخچه اعتکاف
اعتکاف از جمله سنت‌های پیامبر (ص) است، اما پیش از اسلام هم آئینی مانند اعتکاف در بین اعراب رواج داشته است. پیامبر (ص) برای اولین بار در شهر مدینه و در دهه اول ماه رمضان در مسجد اعتکاف کردند. سال بعد در دهه دوم و سال بعد از آن در دهه سوم این اعتکاف پیامبر (ص) تکرار شد و پیامبر (ص) در این مدت چادری را در مسجد برای خودشان برپا می‌کردند.
درباره سابقه اعتکاف در ایران در دوران صفویه و در شهرهای اصفهان و قزوین شیخ لطف‌الله میسی چنین می‌گوید: «در قزوین و اصفهان بر اجرای اعتکاف اهتمام ورزیده و هدف ارجاع مردم به نور حقایق و دعا و توسل برای دوام حکومت علوی موسوی بوده است.»
انواع اعتکاف
اعتکاف بر دو قسم است: مستحب و واجب، که در اصل یک عمل مستحبی است ولی ممکن است به سببی واجب شود مانند:
نذر، عهد یا قسم مثلاً انسان نذر کند یا با خدای خود عهد کند یا قسم بخورد که اگر در فلان کار موفق شد یا از فلان بیماری شفا پیدا کرد چند روز در مسجد معتکف شود.
شرایط اعتکاف
- نیت
- توقف در مسجد جامع شهر یا مساجد چهار گانه معروف
- کمتر از سه روز نبودن اعتکاف
- روزه دار بودن معتکف
زمان اعتکاف
در طول سال در هر زمانی که انسان بتواند حداقل سه روز در مسجد بماند و روزه بگیرد صحیح است ولی بهترین زمان برای اعتکاف ماه مبارک رمضان و دهه آخر آن است.
در ایران اعتکاف در ایام البیض ماه رجب (یعنی روزهای ۱۳ تا ۱۵ ماه رجب) انجام می‌شود و در این زمان در بیشتر مساجد کشور این مراسم برگزار می‌شود.
ایام البیض چه روزهایی است؟
به روزهای سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم هر ماه قمری ایام البیض (روزهای سفید) گفته می‌شود و به عقیده مسلمانان ایام البیض ماه‌های رجب، شعبان و رمضان دارای فضیلت بسیار است.
تاریخ ایام البیض ۱۴۰۰
ایام البیض» در ماه رجب ۱۴۰۰، روزهای سه شنبه (۲۶ بهمن)، چهارشنبه (۲۷ بهمن) و پنجشنبه (۲۸ بهمن) است.
ایام البیض یعنی چه؟
در ایام البیض، «ایام» جمع یوم به معنای روز و «بیض» جمع ابیض به معنای سفید و درخشان است. «روزهای سپید» برابر پارسی آن است.
قدمت ایام البیض
شرح و نزول برخی از آیات قرآن کریم دال بر این است که ایام البیض در ادیان الهی سابقه دیرینه ای داشته و در اسلام استمرار یافته و احتمالاً پاره‌ای از احکام و شرایط آن تغییر کرده است.
خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «و عهدنا الی ابراهیم و اسمعیل ان طهرا بیتی للطائفین و العاکفین و الرکع السجود» و ما به ابراهیم و اسماعیل فرمان دادیم که خانه مرا برای طواف کنندگان و معتکفان و رکوع کنندگان و سجده کنندگان از هرگونه آلودگی تطهیر کنند.
علامه طباطبایی (ره) در تفسیر المیزان می‌نویسد: زمانی که حضرت مریم (س) به افتخار دیدار با فرشته الهی نائل آمد از مردم فاصله گرفت، هدف از دوری کردن از مردم روی آوردن به سنت اعتکاف بوده است. علامه مجلسی در بحارالانوار از اعتکاف حضرت سلیمان (ع) در بیت‌المقدس روایت کرده است و علامه حلی (ره) نیز در کتاب تذکره الفقها به مشروعیت این ایام در ادیان پیش تصریح کرده است که «ایام البیض» دارای پیشینه‌ای به قدمت همه ادیان الهی و آسمانی است.
دلیل نامگذاری ایام البیض چیست؟
بیض جمع بَیضاء و در عربی به معنای سفید است. چون روزهای سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه قمری نور ماه از شب‌های دیگر بیشتر است، اعراب این سه روز را اَیامُ البیض به معنای روزهای سفید نامیدند. اَیامُ لَیالِی البیض به معنای روزهای شب‌های سفید است که شب‌های آن حذف شده و به ایام البیض معروف شده است. (شیهد ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۹ ق، ج ۲، ص ۷۶)
