از شبهاتی که درباره احکام اسلام به طور عام و طی هفتههای اخیر به طور خاص در خصوص حجاب از سوی اصلاحطلبان مطرح میشود، سوءتعبیر (و در واقع سوءاستفاده) از عبارت قرآنی «لااکراه فی الدین» است.
به گزارش اقتصاد گستر شمال به نقل از روزنامه جوانُُ اخیراً محمد خاتمی هم در دیدار جمعی از زنان اصلاحطلب، ضمن تأکید بر اینکه عفاف و ستر با حجاب یکی نیست، گفت: «ما از جامعه عفیف حمایت میکنیم، اما به آن معنا نیست که عفت را با حجاب یکی بدانیم و آن را به زور به جامعه تحمیل کنیم. وقتی خداوند میگوید “لا اکراه فیالدین”، یعنی در دین خدا که اصل است، زور و اجبار وجود ندارد پس چرا باید در فرع آن زور و تحکم باشد».
برخی کانالهای مجازی در پیامرسانها در پاسخ به این اظهارات، یک ویدئوی کوتاه را که بخشی از کلاس درس و سخنان آیتالله جوادی آملی است، منتشر کردهاند. در این سخنان، آیتالله جوادی آملی توضیح میدهد: «این بگیر و ببندهای قیامت پس برای چیست؟! او که فرمود لااکراهفیالدین یعنی در نظام تکوینی، بشر آزاد است. کمال در آزادی است. اما در حساب شریعت و در حساب دین و در حساب نظام اسلامی این طور نیست که بگوییم هر کس آزاد است که هر طور میخواهد باشد. اگر خدایی نکرده لااکراهفیالدین به آن معنا باشد، میشود اباحهگری! و ثانیاً اگر به آن معنا باشد، این همه بگیر و ببندی که خدا در قرآن دارد، برای چیست؟!»
صاحب تفسیر تسنیم میگوید: خدایی که «لااکراهفیالدین» (۲۵۶ سوره بقره) را مطرح میکند، ۱۲۴هزار پیامبر را میفرستد تا راه را به مردم نشان دهند و در سوره بقره نیز انسان را از عقوبت راه شر میترساند، زیرا آزادی تکوینی هیچ ربطی به قید و بند تشریعی ندارد.»
به نظر میرسد، تأکید خاتمی بر اجباری نبودن حجاب بیش از آنکه از روی اعتقاد او به این مسئله باشد، تلاشی برای دوقطبیسازی و تعریف جریان اصلاحات به عنوان سخنگوی حامیان آزادی حجاب و پوشش قابل ارزیابی است. او و اصلاحطلبان میکوشند با کانونیسازی مسئله حجاب، خود را به عنوان مدافعان حقوق شهروندی و برابری جنسیتی تعریف کنند. از این رو بیانیه اخیر حزب اتحاد ملت، به عنوان نزدیکترین حزب به دیدگاههای خاتمی، مبنی بر درخواست لغو قانون حجاب را باید عملیات رسمی اصلاحطلبان تندرو و ساختارشکن برای بهرهگیری از مسئله حجاب و موتور محرکه این جریان ارزیابی کرد.