نوسانات محدود بازار ارز در دوران جنگ به دلیل پشتوانه قوی بانک مرکزی، اجرای سیاست تثبیت اقتصادی و کنترل نقدینگی و پایه پولی بوده است.
به گزارش اقتصاد گستر شمال،در روز‌های پایانی سال گذشته درحالی‌که سایه جنگ بر سر اقتصاد کشور نبود و تنها با تحریک انتظارات تورمی، نرخ دلار بازار غیررسمی تا ۱۰۵هزار تومان افزایش یافت و برخی افراد پیش‌بینی می‌کردند که با وقوع جنگ نرخ دلار افزایش بیشتری پیدا خواهد کرد، از ابتدای امسال و با گمانه‌زنی‌ها درباره مذاکرات ایران و آمریکا، نرخ ارز روند کاهشی پیدا کرد و به میانه دامنه ۸۰هزار تومان رسید و برای چندماه ثابت ماند تا اینکه رژیم صهیونیستی حملات تجاوزکارانه خود به ایران را با حمله به اماکن نظامی و مسکونی کشور آغاز کرد. پس از تجاوز رژیم صهیونیستی به کشور و در طول ۱۲روز جنگ، با اینکه نرخ ارز حدود ۱۲درصد و تا ۹۵هزار تومان افزایش یافت اما حتی به سقف قبلی خود هم نرسید. حال پرسش اینجاست که دلیل نوسان پایین نرخ ارز پس از وقوع جنگ چه بود؟
پشتوانه قدرتمند بانک مرکزی
به گزارش ایبنا، بانک مرکزی در دو سال اخیر تمرکز خود را بر تقویت ذخایر ارزی گذاشت که این اقدام با هدف افزایش قدرت مداخله و تقویت توان مدیریتی این نهاد پولی در بازار ارز انجام شده است. بانک مرکزی در سال گذشته ۱۰۰تن طلا به ارزش بیش از ۸میلیارد دلار وارد کرد که بخش اعظم آن مربوط به تبدیل ذخایر ارزی به طلا بوده است. تبدیل ذخایر ارزی به طلا، به بانک مرکزی این امکان را می‌دهد که ثبات اقتصاد کشور را در برابر ریسک‌های خارجی بهتر حفظ کند. برهمین اساس، یکی از دلایل مهم نوسانات کمتر بازار ارز بعد از وقوع جنگ، پشتوانه قدرتمند بانک مرکزی و مداخله فعالانه سیاستگذار ارزی در بازار بوده است.
نقش سیاست تثبیت اقتصادی
در ادبیات اقتصادی از سیاست تثبیت به عنوان یک راهکار مناسب در زمان بحران یاد می‌شود که در طول تاریخ بسیاری از کشور‌ها برای عبور از برهه حساس سخت اقتصادی از این ابزار بهره برده‌اند. به‌طور مثال ایالات متحده آمریکا در سال ۱۹۴۲ (دوسال پیش از کنفرانس برتون وودز) و در طول جنگ جهانی دوم برای حفظ ثبات از سیاست تثبیت اقتصادی استفاده کرد و در آن زمان دفتری را در کاخ ریاست‌جمهوری آمریکا تحت عنوان دفتر تثبیت اقتصادی ایجاد کردند. بانک مرکزی ایران نیز اجرای این سیاست را برای مقابله با اثرات تحریم و حفظ ثبات بازارها از حدود دوسال پیش آغاز کرد که نتیجه اجرای این سیاست را می‌توان امروز در نوسان محدود بازار ارز باوجود تنش‌های سیاسی متعدد در منطقه مشاهده کرد. در این میان؛ کنترل مقداری ترازنامه بانک‌ها به‌عنوان یکی از محور‌های سیاست تثبیت موجب شد که جلوی افزایش بی‌رویه نرخ رشد نقدینگی و پایه پولی نیز گرفته شود. روند کاهشی نرخ رشد نقدینگی و پایه پولی و به‌دنبال آن کنترل نسبی تورم یکی دیگر از عوامل کاهش نوسانات ارزی در طول جنگ اخیر ایران است.
محسن رضایی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز از جمله چهره‌های سیاسی دیگری بود که در توئیتی به این مهم اشاره کرد و نوشت: «شب عاشورا، هنگامی که نگاه‌ها به قامت استوار رهبرمان افتاد، همه فهمیدند که ستون این خانه محکم و استوار است و هیچ طوفانی نمی‌تواند این خیمه را از جا بکند. آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند.» علی باقری، فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز در توئیتی حضور رهبری در مراسم شب عاشورا را نشانه‌ای راهبردی از ایستادگی و انسجام ملی در برابر فشارهای خارجی و هجمه‌های رسانه‌ای عنوان کرد و نوشت: «فرمانده کل قوای ایران، در نبرد دفاعی پیروز در برابر جنگ ترکیبی دشمنان وحدت و یکپارچگی ایران، با حضورش در جمع عزاداران شب عاشورا، تداوم راه پیموده شده چند ماه اخیر، از مقاومت، تدبیر و همراهی حاکمیت و ملت را، برای حفظ منافع ملی نوید داد.»
همزمان وب‌سایت نورنیوز که به‌عنوان رسانه نزدیک به دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی شناخته می‌شود نیز به این مهم واکنش نشان داد و با انتشار یادداشتی با تیتر «ای ایران؛ تو بمان!» از حال و هوای مراسم شب عاشورا که با حضور رهبری برگزار شد، گزارش داد. نورنیوز به ویژه با اشاره به بازخوانی سرود «ای ایران، ایران» در شب عاشورا،آن‌هم به توصیه و در حضور رهبر معظم انقلاب، این سرود را «صدای همبستگی تاریخی یک ملت در پرتو باورهای دینی و ملی» توصیف کرد و از ملت ایران به عنوان ملتی نام برد که هم حسین‌بن‌علی را دارد هم فردوسی را و در میان میدان‌های نبرد امروز، همچنان بر عقلانیت، عزت و امید تکیه دارد. این رسانه در گزارش خود با اشاره به «حضور آرام، استوار و بی‌تکلف رهبری در مراسم عزاداری حسینی»، نوشت: «حضوری که به‌ظاهر ساده می‌نمود، اما در دل خود نشانه‌های چندلایه از هوشمندی، صلابت و پیام مقاومت داشت. آنچه بیش از همه توجه ناظران را جلب کرد، روحیه و آرامش نمایان رهبر معظم انقلاب در لحظات حضور در مراسم بود. با این همه چیزی که این حضور را به رخدادی یگانه بدل کرد، توصیه‌ای بود که در اوج مراسم شب عاشورا به مداح مجلس داشتند: خواندن سرود «ای ایران، ایران». این ترکیب، یعنی سرود حماسی و میهنی «ای ایران، ایران» که با مفاهیم آیینی ترکیب شده، آن هم در شب عاشورا، واجد معنایی عمیق‌تر از یک انتخاب هنری یا عاطفی بود. این ترکیب، در بستر تاریخی، فرهنگی، و ژئوپلیتیکی کنونی، نه‌تنها حرکتی نمادین، که پیامی روشن به دوستان و دشمنان تلقی می‌شود: ایران در تقاطع ایمان و وطن ایستاده است؛ فریب قوم‌گرایی بی‌ریشه را نمی‌خورد و به دین‌ورزی در مدار ملیت و سرزمین افتخار می‌کند.»
نورنیوز که «عاشورا» را «سرمایه معنوی ایرانیان» توصیف کرده، می‌نویسد: «در این بستر است که توصیه رهبری به بازخوانی جمعی سرود «ای ایران، ایران» اهمیت می‌یابد. این سرود که در دل خود بیانگر رنج، امید، عشق به وطن و عزم برای پاسداری از خاک و فرهنگ ایران است، از عاطفی‌ترین نغمات ملی-میهنی است که با صدای لطیف زنده یاد محمد نوری خوانده شده است. واژگان این سرود، نه از جنس ناسیونالیسم افراطی یا شوونیسم کور بلکه آمیخته با غرور فرهنگی، ایمان تاریخی و تعهد تمدنی است. گویی ملت در آن، در میان زخم‌ها و بحران‌ها برمی‌خیزد و به خود می‌گوید: ای ایران، ایران؛ تو بمان…!» این رسانه نزدیک به دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی با تاکید بر اینکه «خواندن این سرود در شب عاشورا، همزمان با پایان جنگی نابرابر با رژیمی متخاصم و ارباب او، آمریکای مغرور و متجاوز، حامل پیامی چندبعدی است»، تاکید کرد که «پاسخ به جنگ روانی دشمن»، «وحدت هویت مذهبی و ملی» و «بازتعریف عاشورا به‌مثابه سرمایه راهبردی» برخی ابعاد این پیام است. این رسانه که در ادامه به تحلیل این تصمیم، از منظر حکمرانی و سیاست‌ورزی پرداخته، در این رابطه می‌نویسد: «در دوره‌ای که قدرت نرم، نقش اساسی در بازدارندگی و مدیریت افکار عمومی دارد، چنین نمادهایی بسیار موثرتر از بیانیه‌های رسمی یا رزمایش‌های نظامی هستند. سیاست‌ورزی هوشمندانه یعنی تاثیرگذاری با بهره‌گیری از مجموعه ابزارهای قدرت‌آفرین. درست در لحظه‌ای که غرب به‌دنبال تشدید ایران‌هراسی است، رهبری ایران با آرامش در شب عزاداری حاضر می‌شود، شعر وطن می‌شنود و لبخند می‌زند؛ این تصویر، معادله‌ای جدید در ذهن مخاطبان می‌سازد.»
