با بررسی متون تاریخی در بانکداری بدون ربا مشخص و روشن می‌شود که ایده اولیه طرح اوراق مشارکت به مرحوم آیت‌الله هاشمی شاهرودی برمی‌گردد که در دومین سمینار بانکداری اسلامی در شهریورماه ۱۳۷۰بیان کرده بود.
نو و جدید بودن پدیده بانکداری اسلامی منجر به تفاوت‌هایی در زمینه‌های شکل‌گیری، نبود رویکرد یکسان برای طراحی ابزارها و نهادها و زمان‌بر بودن پاسخگویی فقها به نیازهای روز افزون و جدید جوامع اسلامی در ارتباط با مسائل مالی زمینه ساز شکل‌گیری الگوهای متفاوت بانکداری اسلامی شده است.
لازم است محصولات و ابزارهای مالی اسلامی با استفاده از چارچوب‌ها و ضوابط شرعی و توجه به نیازهای روز جامعه طراحی و مورد استفاده قرار گیرند.
«تحقق عدالت در ساختار قانونی نظام بانکی با ایجاد انضباط پولی، رهایی از ربای قرضی، توزیع عادلانه خلق پول بانکی و بهره مندسازی عادلانه مردم از خدمات پولی» از برنامه‌های الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت است.
نباید دانش بانکداری و مالی اسلامی را منحصر به یک جامعه محدود فقهی یا مالی کرد، بلکه باید به عنوان یک موضوع عمومی در سطح جامعه مطرح و در رابطه با آن از سنین پایین‌تر فرهنگ‌سازی شود.
دستیابی به استانداردهای یکسان در ابزارهای تامین مالی اسلامی در رقابت با نظام تامین مالی متعارف در جهان نیازمند تاکید بر وجوه اشتراک مبانی فقهی در استخراج و طراحی ابزارهای تامین مالی اسلامی است.
می‌توان تا رسیدن به نظام ایده‌آل بانکداری اسلامی، بسیاری از روابط، ابزارها و محصولات موجود در نظام مالی متعارف را در چارچوب ضوابط شرعی مورد استفاده قرار داد.
