مشاهده یک قطعه ماهی خاویاری ۱.۵ متری در خلیج در حال خشکیدن گرگان؛ امید به زنده ماندن این پهنه آبی را افزایش داد.
منابع محلی و ساحل نشینان دریای خزر به خبرنگار ایرنا گفتند این ماهی ارزشمند خاویاری بین یک تا ۱.۵ متر طول داشته و طی ۲ روز متوالی در محدوده خلیج گرگان دیده شده است.
مدیر امور ماهیان خاویاری استان گلستان امکان دیدن این ماهی در خلیج گرگان را محتمل دانست و گفت: تاریخ دقیقی از آخرین زمانی که ماهی خاویاری در خلیج گرگان دیده شده در دسترس نیست.
سید مصطفی عقیلی‌نژاد در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: ماهی دیده شده از سوی بومیان منطقه به احتمال زیاد بالغ است زیرا اوزون برون در محدوده طولی ۹۳ سانتی‌متر، تاس ماهی قره بورن در ۱۱۳ و فیل ماهی در محدوده ۱۶۳ سانتی‌متر به بلوغ می رسند.
ماهیان خاویاری جزو ذخایر ژنتیکی دریای خزر و ثروت عمومی به شمار رفته و صید تجاری آن ممنوع است.
ماهیان خاویاری از خانواده تاس ماهیان از جمله گونه های آبزی کم نظیری هستند که با توجه به قدمت آنها به عنوان فسیل های زنده شناخته می شوند.
به گزارش ایرنا حدود ۱۱۶ گونه شناخته شده و ۶۴ زیرگونه در دریای خزر زیست می کنند که از این مجموع حدود ۱۷ گونه ارزش تجاری داشته و پنج گونه شامل ‘فیل ماهی، قره برون ایرانی، گُلد (چالباش روس)، شیپ و ازون برون’ (دراکول) ماهیان خاویاری هستند.
بر اساس مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست صید هر گونه فیل ماهی رقمی معادل نیم میلیارد ریال جریمه نقدی به همراه دارد.
مشاهده این گونه ارزشمند خاویاری بار دیگر ضرورت احیای خلیج گرگان به عنوان زیستگاه ارزشمند آبزیان شمال ایران را به متولیان گوشزد کرد.
به گزارش ایرنا خلیج گرگان در نتیجه پسروی آب، دست و پنجه کردن با خشکسالی و ورود انواع فاضلاب روزهای ناخوشی دارد و در اندیشه اجرای طرحی دقیق برای بازگشت به شکوه سالهای نه چندان دور است.
کم توجهی به دریا و پهنه های آبی مانند خلیج گرگان و فراگیری باور بی تفاوتی به این نعمت نیلگون از اواخر دوران قاجار به بعد سبب شد فعالیت مخرب بشر در این مناطق گسترش یافته و در کنار تغییرات جوی و اقلیمی زمینه نابودی زیستگاه های ارزشمند فراهم شود.
خلیج گرگان سال‌هاست که گرفتار چالش‌هایی از جمله کمبود آب برای تجدید حیات آبزیان، شکار بی رویه، لایروبی نکردن کانال های آبرسان، افزایش تعداد آب بندان و مزارع پرورش ماهی در بالا دست شده و این عوامل بر بحرانی شدن شرایط منطقه افزوده و ضرورت تلاش برای حل آن را جدی تر کرده است.
بر اساس داده‌های سازمان نقشه برداری کشور بیش از ۲۷ درصد از وسعت ۴۰۰ کیلومتر مربعی خلیج گرگان در سال های اخیر خشک شده و کم توجهی به آن امکان بیشتر شدن این محدوده خشک را تشدید کرده است.
خبرنگار ایرنا که با راهنمایی چند ساحل نشین و صیاد بومی موفق به دیدن یک قطعه ماهی خاویاری در محدوده خلیج گرگان در منطقه معروف به “آرا کانال” در محدوده جزیره آشوراده و خلیج گرگان شد؛ کسب اطلاع کرد این پهنه آبی همچنان از وجود آبزیان کافی برخوردار است؛ موضوعی که کماکان بر اثرگذاری بالای خلیج بر غنی سازی دریای خزر دلالت دارد.
یکی از مهمترین کارکردهای خلیج گرگان و تاثیر زیست محیطی آن زاد و ولد انواع ماهیان و تقویت گونه‌های مختلف آبزی دریای خزر است.
ثبت خلیج گرگان در سال ۱۳۵۴ به همراه تالاب میانکاله و لپو زاغمرز در استان مازندران به عنوان نخستین مجموعه تالاب بین‌المللی جهان در فهرست تالاب‌های کنوانسیون رامسر ثابت کرد این خلیج و نواحی اطراف آن یک مجموعه ارزشمند زیست محیطی است که علاوه بر حفظ چرخه زیست دریای خزر در معیشت جوامع محلی اثرگذاری مستقیم دارد.
خلیج گرگان با کارکرد اقتصادی و اکولوژیکی در تکثیر آبزیان، ماهیان استخوانی و غضروفی، جذب پرندگان مهاجر و حفظ چرخه زیست دریای خزر دارای اهمیت بوده و در معیشت جوامع محلی نیز اثرگذاری مستقیم و نقش مهمی دارد.
خلیج گرگان یکی از بزرگترین مخازن آب شیرین متصل به دریای خزر نیز هست و تداوم زندگی بسیاری از جانداران در بزرگترین دریاچه زمین به اتصال آن با دریا وابسته است.
این پهنه آبی از لحاظ موقعیت جغرافیایی در جنوب شرقی دریای خزر و حوزه شهرستان‌های بندرترکمن، بندرگز و بهشهر از ۶۰ کیلومتر طول و حداکثر ۱۲ کیلومتر عرض برخوردار بوده و دارای امتداد شرقی – غربی است.
در سالهای نه چندان دور خلیج گرگان از طریق دهانه آشوراده ـ بندرترکمن و کانال خزینی با دریای خزر در ارتباط بود اما در حال حاضر تنها از طریق دهانه آشوراده ـ بندرترکمن به عرض تقریبی ۲ کیلومتر با دریای خزر در ارتباط دائم است.
بسته شدن این دهانه می‌تواند به خشک شدن کامل خلیج گرگان منجر شود.
