تنها کارخانه چرم گلستان بیش از ده سال است که خوابیده و تنها راه بیدار کردنش تسهیلات بلند مدت با بهره‌ای کم است تا جان دوباره‌ای به کالبد این کارخانه بدمد.
شاید دیدن زباله کنار جاده برای چشم هایمان عادی باشد، اما دیدن پوست‌های گوسفند تلنبار شده در حاشیه جاده‌ها امری غیر طبیعی است.
اولین باری که با این صحنه مواجه شدم دو هفته پس از عید قربان در حوالی میدان دام گنبد کاووس بود، بعد از پرس و جو از اهالی منطقه متوجه شدم مردم برای فروش پوست هایشان به محل همیشگی مراجعه کرده اند، اما چون خریداری نبوده است پوست‌ها را رها می‌کنند.
یکی از شهروندان در این رابطه گفت: امسال پوست‌ها قیمت مناسبی برای خرید نداشت به همین دلیل مردم پوست دام‌های خود را یا دور انداختند و یا دفن کردند.
گرچه برخی افراد گفتند در شهرستان آق قلا پوست دام‌ها خریدار دارد، اما پوست‌های تلنبار شده در سه راهی یلقی آق قلا نشان می‌دهد در این شهرستان هم پوست‌ها خواهانی ندارد.
در پرس و جو از افرادی که در حوزه دام فعالیت می‌کنند متوجه شدیم درفاصله ۲۰ کیلومتری شهرستان آق قلا یک کارخانه چرم سازی وجود دارد.
از آنجایی که ماده اصلی کارخانه‌های چرم سازی پوست دام است کنجکاو شدم بدانم علت تمایل نداشتن به خرید این پوست‌ها برای چیست؟
آدرس کارخانه را پیدا کردم و به آنجا رفتم، اما با کارخانه‌ای با درب‌های بسته رو به رو شدم، نگهبان کارخانه گفت خیلی وقت است که این کارخانه خوابیده است.
شماره صاحب کارخانه را از نگهبان گرفتم و با آقای عباسی صاحب کارخانه صحبت کردم، قرار شد به کارخانه بیاید و از نزدیک با او گفتگو کنم.
وقتی وارد کارخانه شدیم با حجم انبوهی از دستگاه‌های که زیر گرد و خاک مدفون شده بود مواجه شدیم، به گفته آقای عباسی روزگاری ۳۰ کارگر از این کارخانه نان می‌خوردند.
او ادامه داد: برای این کارخانه روزی بیش از ۲ هزار پوست خریداری و چرم تولید می‌کردیم، اما الان که پوست‌های کنار جاده را می‌بینم اشکم در می‌آید.
عباسی گفت: ما در این کارخانه انواع چرم را تولید می‌کردیم و حتی به چندین کشور اروپایی هم صادرات داشتیم.
اما چه شد که این کارخانه بسته شد؟
عباسی در پاسخ به این سوالم از نداشتن سرمایه در گردش مناسب برایم گفت، از کم بودن تنفس تسهیلاتی که دریافت کرده و نتوانسته در زمان مقرر پرداخت کند.
حالا او پس از چند سال بدهی بانک‌ها را پرداخت کرده است، اما برای بازگشت به تولید موانع دیگری سر راه دارد و باز هم یک سر این موانع به تسهیلات بانکی بر می‌گردد.
عباسی در این رابطه گفت: متاسفانه وام‌های کوتاه مدت با بهره بالا که در صورت پرداخت نکردن شامل جریمه هم می‌شود یکی از این مشکلات است.
او ادامه داد: برای راه اندازی مجدد یک کارخانه حداقل یک سال زمان لازم است وسایل و تجهیزات تهیه و یا تعویض شود و یک سال زمان می‌برد تا کارخانه پا بگیرد و برای محصولاتش مشتری پیدا کند، این فرآیند حداقل تنفس ۵ ساله و باز پرداخت ۱۵ ساله وام را می‌طلبد.
عباسی گفت: طی سال‌های مختلف هر بار برای دریافت تسهیلات مراجعه کردم بانک‌ها بخش نامه به من نشان دادند و گفتند این قانون است و نمی‌توانند جز بر اساس قانون رفتار کنند.
به گفته عباسی تنها راه نجات کارخانه اش دریافت تسهیلات بلند مدت و کم بهره است تا رونق به چرخ‌های غبار گرفته تنها کارخانه چرم استان باز گردد.
به سراغ میرزایی رئیس اداره صمت شهرستان آق قلا رفتیم، او در این رابطه گفت: صاحب این کارخانه باید درخواست دریافت تسهیلات و مشکلاتش را در سامانه “بهین یاب” به ثبت برساند تا در ستاد رفع موانع تولید استان مورد بررسی قرار گیرد و در صورت تصویب تسهیلات مورد نظر به او پرداخت شود.
طلوعیان رئیس اداره کل صمت گلستان هم در این رابطه گفت: برای راه اندازی صنعت تولید چرم در استان از نظر وجود مواد اولیه و پوست، هیچ مشکلی نداریم و با توجه به ظرفیت موجود، زمینه و نیاز برای ایجاد ۲واحد تولیدی متوسط و یا یک واحد بزرگ چرم سازی در استان وجود دارد.
اما به گفته عباسی کارخانه دار سابق چرم سازی حتی اگر این کارخانه هم به چرخه تولید بازگردد باز هم مشکل بزرگتری وجود دارد و آن وجود برخی دلالان است که پوست‌ها را از استان خارج می‌کنند.
او ادامه داد: حتی در کشتارگاه‌ها مافیا به وجود آمده است که به راحتی پوست‌ها را خریداری و به ترکیه ارسال می‌کنند و چرم فراوری شده را مجدد به کشور باز می‌گردانند.
البته خام فروشی در تمام محصولات اقتصادی کشور از مواد معدنی گرفته تا محصولات نفتی، پتروشیمی و … وجود دارد و بعد از تبدیل شدن به کالا با قیمت‌های چند برابری به کشور باز می‌گردد.
با زیر نظر گرفتن چند کشتارگاه‌ها متوجه شدیم روزانه بیش از هزار پوست گوسفند ازکشتارگاه‌ها خریداری می‌شود.
یکی از افراد فعال در حوزه خرید پوست دام که نخواست نامش فاش شود، گفت: این پوست‌ها را دانه‌ای ۵ هزار تومان می‌خریم و ۷ هزار تومان می‌فروشیم، این پوست‌ها به سمت تهران و چرم شهر برده می‌شود در نهایت به دست دلالان به پاکستان قاچاق می‌شود.
امروزه صنعت چرم یکی از صنایع مهم در اقتصاد بین‌الملل محسوب می‌شود و طیف گسترده‌ای از کالا‌ها مانند چمدان، کاپشن، دستکش، کیف پول، کیف دستی، کمربند و… را شامل می‌شود.
در چنین فضایی که هر سال شاهد تقاضای روزافزون برای صنعت چرم در سطح جهان هستیم، با توجه به ظرفیت گلستان در تهیه پوست می‌توانیم با همت جمعی مسئولان حرفی برای گفتن در این صنعت داشته باشیم، البته به شرطی که دست دلالان کوتاه و موانع تولید حذف شوند.
گزارش از مونا محمد قاسمی
