آخرین مهلت بازپس‌گیری پول‌ها از غیرمجازها

در سال جاری و در جریان ساماندهی موسسات غیرمجاز بانک مرکزی از پایان فعالیت این موسسات خبر داد و بارها تاکید کرد که دیگر هیچ موسسه غیرمجاز فعالی نداریم. گرچه با اقدامات انجام شده در حال حاضر موسسه بزرگی فعالیت نمی‌کند ولی جریان منحل شدن و تعیین وضعیت سپرده‌گذاران آنها مهم‌ترین مسئله بعد از توقف فعالیت این تعاونی‌ها و موسسات بود که حواشی کمتر از زمان فعالیت‌شان نداشته است.
بعد از اینکه در سال‌های اخیر موسسات بزرگی همچون میزان و ثامن‌الحجج منحل شدند، در یکی از مهم‌ترین تغییرات هشت تعاونی غیرمجاز که پیش‌تر در قالب موسسه آرمان فعالیت می‌کردند، منحل و در قالب موسسه کاسپین گرد آمدند و با وجود اینکه این موسسه در سال ١٣٩۴ مجوز رسمی حضور در بازار پول دریافت کرد، مسائل ناشی از فعالیت و همچنین تخلفات صورت گرفته در تعاونی ها و ظاهرا برخی مسایل مربوط به جریان ساماندهی موجب شد تا این موسسه مجاز هم درگیر حواشی تعاونی‌های منحل شده، شود. فرشتگان یکی از بزرگترین آنها بود که از سال گذشته و با اعلام بدهی بالایی که ‌ داشت سپرده‌گذاران بیش از گذشته نگران وجوه خود شده و با تجمعات و اعتراضات پیگیر دریافت سپرده‌های کلان خود شدند.
این تعاونی آنقدر درگیر مشکلات بود که در مجموع کاسپین را نیز به حاشیه برد و در نهایت بانک مرکزی تصمیم گرفت تا در سال جاری و از اردیبهشت‌ماه تعیین تکلیف سپرده‌گذاران فرشتگان را به طور مرحله‌ای و تا سقف‌های مشخص در دستور کار قرار دهد. از این رو پرداخت‌ها از سقف سه میلیون تومان شروع شد و تا ۲۰۰ میلیون پیش رفت ولی در تیر ماه با توجه به تخلفات صورت گرفته با دستور قضایی حساب‌های کاسپین مسدود و پرداختی تعیین تکلیف سپرده‌گذاران فرشتگان برای دوره‌ای متوقف شد تا اینکه بار دیگر در آبان‌ماه با رفع مسدودی حساب‌ها، پرداخت وجوه به سپرده‌گذاران تا سقف ۲۰۰ میلیون آغاز شد و در این جریان سپرده‌گذاران ارقام کلان نیز می‌توانستند با مراجعه به شعب تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان دریافت کنند.
در کنار مسائل مربوط به کاسپین و زیرمجموعه‌های آن در سال جاری و در مرداد بود که بانک مرکزی فعالیت سه تعاونی دیگر که سپرده‌گذاران خود را درگیر مشکلاتی کرده بودند، به طور کامل متوقف و تعهدات آنها را به بانک‌ها و موسسات مجاز واگذار کرد. از این رو تعاونی وحدت (آرمان) به موسسه ملل، افضل توس به بانک آینده و همچنین البرز ایرانیان به بانک تجارت واگذار شدند. بعد از طی مراحل قانونی و اقداماتی که از سوی هیات تصفیه این تعاونی‌ها انجام شد، از اواخر مهرماه موسسه ملل و بانک آینده پرداخت‌های تا سقف سه میلیون تومان سپرده‌گذارن تعاونی‌های وحدت و افضل توس را شروع کردند. البرز ایرانیان به دلیل تخلفات مدیریتی که داشت و پرونده قضایی آن در حال پیگیری بود، از تعیین تکلیف همزمان با دو موسسه دیگر جا ماند تا اینکه در نهایت در اواخر آذرماه و با تصمیم‌گیری که از سوی نمایندگان سران سه قوا انجام شد، قرار بر این شد تا پرداخت‌ها در چهار تعاونی فرشتگان، افضل توس، وحدت و البرز ایرانیان شروع و ادامه پیدا کند. بر این اساس سپرده‌گذاران فرشتگان تا سقف ۲۰۰ میلیون و بالاتر می‌توانستند مراجعه کرده و حساب‌های آنها تعیین تکلیف شود به طوری که سپرده‌گذاران کلان نیز حداکثر تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان قدرت دریافت داشتند. از سوی دیگر در سه تعاونی واگذار شده نیز پرداخت‌ها تا سقف ۱۰۰ میلیون و بالاتر رسید و سپرده‌های بیش از ۱۰۰ میلیون نیز می‌توانستند حداکثر تا ۱۰۰ میلیون تومان دریافت کنند. در این مدت این جریان پیش رفت تا اینکه به تازگی فرشاد حیدری-معاون نظارت بانک مرکزی- اعلام کرد تا پایان بهمن ماه وضعیت سپرده‌گذاران این تعاونی‌ها کاملا مشخص می‌شود.
با اطلاعیه اخیری که بانک مرکزی در تکمیل اظهارات معاون نظارت خود منتشر کرده، مشخص است که سپرده‌گذارانی که بر اساس جریان قبلی اعلامی می‌توانستند مراجعه و حساب‌های خود را تعیین وضعیت کنند، فقط تا آخر بهمن‌ماه یعنی حدود ۲۵ روز دیگر فرصت دارند تا به حساب‌های خود رسیدگی کنند. بر اساس این اطلاعیه، این گونه مشخص است که سپرده‌گذاران در تعاونی‌های فرشتگان که تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان و بالاتر مراجعه می‌کردند اکنون هم روال بر این قررا است که تمامی سپرده‌گذاران می‌توانند حساب‌های خود را تعیین تکلیف کنند. آنهایی که تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان سپرده دارند، بعد از حسابرسی حساب‌ها مانده آن پرداخت می‌شود و همچنین سپرده‌گذاران از ۲۰۰ میلیون به بالا یعنی تا هراندازه که وجه داشته باشند فقط تا ۲۰۰ میلیون تومان به طور حداکثر قابلیت دریافت دارند. در مورد افضل توس، البرز ایرانیان و همچنین وحدت هم روال این گونه ادامه دارد که تا سقف ۱۰۰ میلیون حساب‌ها رسیدگی و پرداخت انجام می‌شود و سپرده‌گذاران تا سقف ۱۰۰ میلیون به بالا یعنی هر اندازه که وجه داشته باشند، فقط تا ۱۰۰ میلیون به طور حداکثر دریافت خواهند کرد.
به هر حال پرداخت‌ها در تعاونی‌های منحل شده با توجه به اینکه وجوه نقدی در این تعاونی‌ها بعد از انحلال به طور خاص وجود نداشته طبق دارایی‌ها که اغلب ملک هستند، انجام می‌شود. به طوری که بعد از ارزیابی و شناسایی آنها املاک به وثیقه بانک مرکزی رفته و بر مبنای آن خط اعتباری اختصاص پیدا می‌کند. بنابراین هر اندازه که دارایی‌های تعاونی‌ها پاسخگو باشد، پرداخت سپرده‌گذاران نیز انجام می‌شود.