دولت باید مانع از فعالیت محتکران شود و بخش توزیع را به خوبی کنترل کند.
کیمیا نجفی:سرعت و شدت گرانی کالاهای اساسی هر روز سفره خانوارها را کوچک‌تر می‌کند. حالا بیشتر خانوارها به فکر حذف برخی از اجناس و جایگزین کردن کالاهایی با قیمتی پایین‌تر هستند و نمی‌دانند که تا چند ماه آینده از پس تامین همان کالاهای جایگزین هم بر می‌آیند یا خیر؟
افزایش قیمت کالاهای اساسی این‌روزها کابوس خانوارها شده است. یک روز خبر گرانی گوجه تیتر خبر رسانه‌ها را به خود اختصاص می‌دهد و روز بعد افزایش قیمت برنج، گوشت و رب گوجه نظرها را به خود جلب می‌کند. البته این پایان ماجرا نیست و هر روز خبر افزایش قیمت یک کالا آه از نهاد خانوارها بلند می‌کنند. حال به نظر می‌رسد که نوبت به افزایش قیمت چای رسیده است. صادق حسنی، مدیر اجرایی سندیکای کارخانجات چای شمال در گفت‌وگو با ایلنا با اشاره به افزایش هزینه‌ها و تاثیر آن بر قیمت تمام‌شده محصول، گفته است: «هزینه دستمزد کارگران فصلی حدود ۸۰ درصد و هزینه گاز مصرفی ۱۵۰ درصد و …. افزایش داشت. از این رو طبیعتا شاهد افزایش قیمت ارقام مختلف چای خواهیم بود. به نظر می‌رسد در سال جاری قیمت چای خشک بین ۱۰ تا ۶۰ درصد افزایش نرخ خواهند داشت به عنوان مثال سر گل چای بهاره، چای ممتاز حدود ۵۰ درصد افزایش نرخ را تجربه کند.»
تجارت‌نیوز نیز در گزارشی از افزایش ناگهانی قیمت آرد و گرانی محصولات وابسته به آرد گفته است. بر اساس این گزارش ترکش‌های رشد نجومی قیمت آرد صنعتی حالا به محصولات وابسته رسیده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد قیمت آرد برای اصناف و صنایع از ۲۵۰۰ تومان به ۱۲ هزار تومان در سال جدید رسید. موضوعی که می‌تواند قیمت ماکارونی، کیک، کلوچه، نشاسته، رشته و … را تحت تاثیر قرار دهد. محمدرضا مرتضوی، رئیس انجمن آردسازان گفته است: «با پنج برابر شدن نرخ آرد، قیمت ماکارونی دو برابر می‌شود. افزایش قیمت آرد مربوط به آرد نانوایی‌های دولتی و آزادپز نمی‌شود. بلکه آردی که در اختیار کارخانجات ماکارونی‌سازی، کیک، کلوچه، نشاسته و رشته‌پزی قرار می‌گیرد از ٢۵٠٠ تومان به ١٢ هزار تومان رسید. قیمت ماکارونی (هر کیلوگرم) در برندهای مختلف تاکنون بین ١٣ تا ١۵ هزار تومان قرار داشت. با توجه به افزایش پنج برابری نرخ آرد، نمی‌توان انتظار داشت که بازار ماکارونی بدون نوسان به کار خود ادامه دهد. اگر تا کنون قیمت ماکارونی افزایش نیافته، به این دلیل است که هنوز شرکت‌ها برای خرید جدید مراجعه نکرده‌اند. به همین دلیل وقفه ١۵ روزهای در تولیدات صنف و صنعت رخ می‌دهد.»
خبری جدید از قیمت نان
از سوی دیگر زمزمه افزایش قیمت نان نیز شنیده می‌شود. بیژن نوروزی‌مقدم، رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران در گفت‌وگویی با اشاره به نرخ فعلی نان اشاره کرده است: «نرخ فعلی نان متناسب با افزایش هزینه‌های تولید نیست. از وزارت صمت درخواست کردیم نرخ نان را افزایش دهد، ولی هنوز پاسخی دریافت نکرده‌ایم.»
بر اساس گزارش از شمانیوز، نوروزی‌مقدم در پاسخ به این سوال که آیا با افزایش نرخ گندم صنف و صنعت نرخ نان افزایش می‌یابد؟ گفته است: «ماده اولیه نانوایی‌ها گندم و آرد است اما عواملی که در نرخ نان اثر می‌گذارد تنها این دو مورد نیست. بالغ بر ۹۰ درصد هزینه‌های نانوایی‌ها دستمزد، آب، برق، بیمه و خمیرمایه و…است و ۱۰ درصد باقی مانده را آرد تشکیل می‌دهد. بنابراین با توجه به افزایش هزینه‌های تولید چه نرخ آرد و گندم زیاد شود چه نشود باید نرخ نان تغییر کند. از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۸ نرخنامه نان ثابت بود و تغییری نکرد. سال ۱۳۹۸ عددی جزئی به آن اضافه شد که البته بر اساس آنالیزهای ما نبود. سال ۱۳۹۹ هم مبلغی به نرخ نان اضافه نشد. در سال ۱۴۰۰ مقدار جزئی به نرخ نان اضافه شد و در نرخنامه نیز قید شد که این نرخ مربوط به ۱۴۰۰ است. یعنی سال ۱۴۰۱ باید نرخ جدیدی اعلام شود ولی تاکنون با وجود گذشت یکماه از آغاز سال هنوز تغییری حاصل نشده است. آنالیز نرخ برای سال جدید را انجام و از وزارت صمت درخواست کردیم که قیمت‌ها را تغییر دهد که تاکنون پاسخی دریافت نکردیم. اگر قرار باشد همه عوامل تولید با افزایش نرخ همراه شوند باید نرخ نان هم تغییر کند.»
فقر رابطه مستقیمی با معضلات اجتماعی دارد
آلبرت بغزیان کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به افزایش قیمت کالاهای اساسی در روزهای اخیر به «ابتکار» گفت: مسلماً افزایش قیمت کالاهای اساسی برای خانوارها به خصوص طبقه کم درآمد یک معضل است. گرانی به معنای کاهش قدرت خرید خانوار است هنگامی که قدرت خرید خانوار کاهش پیدا بکند یا افراد برای تامین نیاز خود مجبور به انجام کارهای نامناسب خواهند شد و یا به همان سفره کوچک قناعت می‌کنند که در آن حالت هم سلامت خانواده به خطر خواهد افتاد.
وی افزود: فقر می‌تواند معضلات اجتماعی بسیاری را ایجاد کند.
این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: انگار کالاهای اساسی در صف ایستاده‌اند تا نوبت گرانی به آنها برسد. اگر بخواهیم علت گرانی کالاهای اساسی را از اول فروردین سال جاری بررسی کنیم می‌بینیم که هیچ‌کدام از دلایل که سال‌های قبل باعث گرانی می‌شدند اتفاق نیفتاده است و هیچ کدام از آن عوامل وجود ندارد اما ما شاهد گرانی کالاهای اساسی هستیم، به نظر من حرص و طمع باعث گرانی شده است.
بغزیان در بخش دیگری از صحبت‌هایش به راهکار کنترل تورم اشاره کرد و در این باره گفت: دولت باید نظارت و تنبیه را برای افرادی که مقصر در گرانی کالاهای اساسی هستند بیشتر کند. به بیان دیگر باید برنامه‌های مناسبی در جهت مبارزه با گرانفروشی در دستور کار قرار بگیرد.
وی در پایان افزود: دولت باید مانع از فعالیت محتکران شود و بخش توزیع را به خوبی کنترل کند.
