دیگر نمی‌توان به وعده‌های دولتی اعتماد کرد که با در دست گرفتن نبض بازار هر روز با یک تصمیم و یک دیدگاه شرایط را برای مردمش سخت‌تر می‌کند.
به گزارش اقتصادشمال ،تا زمانی که جبران کسری‌ها از جیب مردم خرج شود شرایط از اینی که هست بدتر خواهد شد. تا زمانی که دولت توسط اهرم‌های مختلف بازار‌های غیر‌مولد را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد دیگر نمی‌توان امید‌وار به بهبود وضعیت اقتصاد کشور بود. بازی با قیمت‌ها، کاهش عرضه محصولات به بازار و سایر موارد دیگر تنها در اختیار دولتی است که هر روز دم از بهبود فضای کسب و کار و خروج از بحران اقتصادی می‌زند.
بازار خودرو در کشورمان این روزها جانی ندارد و آن طور که نمایشگاهداران خودرو پایتخت می‌گویند، سایه رکود بر سر آن سنگینی می‌کند. گرانی و رکود اقتصادی از یک سو و افزایش قیمت خودروهای داخلی از سوی دیگر، دو دلیل اصلی رکود فعلی بازار به شمار می‌روند و با وجود آنها، مردم چندان تمایلی به خرید‌و‌فروش خودرو ندارند.
از طرفی، ماه اسفند رو به پایان است و تعطیلات نوروز باستانی نیز در پیش است و فعالان بازار تاکید می‌کنند که با آغاز این ماه و تشدید مسافرت‌ها، بازار بیش از پیش طبق روال باید رونق بگیرد اما به جای هیاهوی فروش فقط رکود و گرانی خیمه زده است.
معضل محدودیت در تولید و انحصار‌طلبی دولت در صنعت خودرو هزینه‌های سنگینی را بر دوش این صنعت گذاشته است به طوری که امروز به دلیل هزینه‌های سر بار دیگر نفس تولید گرفته شده است. از سوی دیگر به دلیل عدم پاسخگویی به تقاضای مشتریان دیوار اعتماد مردم و خودروسازان نیز در حال فروریختن است.
در شرایط سخت رکود اقتصادی تمام انتقادها به سوی دولت است که توان جلوگیری از افزایش نقدینگی در دست مردم را نداشته است از این رو دولت برای جبران مشکلات بازار را طعمه جمع‌آوری نقدینگی مردم کرده است. پیش‌فروش، فروش فوری، عدم عرضه تولیدات به بازار و موارد دیگر ابزار گرانی خودرو در دست دولت شده است. خودرو در کشورمان یک صنعت انحصاری است آن هم متعلق به دولت؛ دولتی که به دلیل صاحب کار نبودن هیچ دلی برای این صنعت نمی‌سوزاند. شرایط اقتصادی همچون افزایش قیمت ارز، مواد اولیه و تاثیر دلالان در بازار خرید و فروش خودرو به نحوی است که هیچ نهاد دیگری قادر به تعیین و کنترل قیمت نیست. نبود استراتژی درست و هماهنگ صنعت را در شرایطی قرار داده که توانایی تولید خودرویی با کیفیت ثابت و بدون نوسان قیمت ندارد. تبعات تصمیمات پی‌درپی دولتی در راستای تنظیم قیمت و تیراژ این صنعت را در بدترین شرایط قرار داده است.
انحصار و دولتی بودن، محدودیت در تولید آفتی است که به ریشه این صنعت رسیده و قصد خشکانیده شدن آن را دارد. اکنون کشورها خودروهای استاندارد با شرایط ایمنی خوب و دوست‌دار محیط‌زیست و البته باکیفیت برای استفاده اقشار جامعه تولید می‌کنند که مورد استقبال زیادی قرار می‌گیرد اما در ایران خودروها با کیفیتی نامناسب و در بدترین شرایط تولید و خودرو آنها بر مردم تحمیل می‌شود.
برخی معتقدند خودروسازان با سناریویی از پیش تعیین شده و با حقه کاهش توزیع در بازار، به دنبال جلب رضایت دولت و وزارت صنعت در جهت افزایش چند‌باره قیمت خودرو داخلی هستند؛ اتفاقی که با عملی شدن آن قدرت مردم برای خرید خودرو نابود شده و اصلی‌ترین دود ضرر آن به چشم خریداران و مصرف‌کنندگان داخلی می‌رود.
قیمت‌های سرسام‌آور خودروهای تولید داخل برای همه سوال‌برانگیز شده است و علت آن را زیاده‌خواهی دولت می‌دانند. به گفته برخی از فعالان بازار خودرو، قیمت خودروها برای ما هم عجیب و غریب شده به نحوی که قیمت‌ها را ما تعیین نمی‌کنیم بلکه خودروسازان و دولت تعیین‌کننده این موج گرانی هستند. البته فروشندگان خودرو می‌گویند نبض تعیین قیمت برخی خودروهای پرفروش که تقاضای زیادی دارند در دست وزارت صمت و دولت است. نکته جالب در این است که هنوز دو خودروساز کشور به تعهدات خود در تحویل خودروهای پیش‌فروش شده عمل نکرده‌اند که خود محرک اصلی گرانی در بازار شده است و اقدام به فروش فوری محصولات خود کرده‌اند.
شعار‌درمانی وزیر
این روزها از سوی دولتمردان‌مان نسخه‌های زیادی برای درمان درد مردم و کاهش قیمت‌ها پیچیده می‌شود و سعی در آرام نگه داشتن آنان دارند. اما غافل از اینکه هر روز گرداب گرانی اقتصاد کشور را بیشتر تخریب می‌کند. به گفته علیرضا سلیمی نماینده مجلس شورای اسلامی، روزبهروز کیفیت خودرو پایین می‌آید اما قیمتش به هلیکوپتر می‌رسد. در جلسه علنی روز پنجشنبه مجلس، سلیمی در جریان بررسی کلیات بودجه سال ۹۸ در تذکر شفاهی گفت: متاسفانه قیمت خودرو رها شده است آقایان انگار هلیکوپتر یا بالگرد می‌سازند که قیمت آن بالا می‌رود. نماینده مردم محلات تاکید کرد: روزبهروز کیفیت خودرو پایین می‌آید و قیمت آن را به هلیکوپتر رسانده‌اند. وی ادامه داد: لازم است به وزیر صنعت، معدن و تجارت تذکر داده شود که کمتر شعار‌درمانی و به این موضوع هرچه سریع‌تر رسیدگی کند.
صرف هزینه از جیب مردم برای ماندن
از سوی دیگر و در همین رابطه محمد عزیزی، عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی در تبیین چرایی وضعیت کنونی بازار خودرو گفت: بخشی از آشفتگی بازار به علت سوءمدیریت خودروسازان است. وی با بیان اینکه هزینه سربار، یکی از عوامل تعیین‌کننده هزینه تمام‌شده خودرو است، خاطر‌نشان کرد: در حال حاضر مردم این هزینه را می‌دهند. متاسفانه به علت تورم نیرو، منابع انسانی، هیات مدیره‌ها و شرکت‌های زیان‌ده، هزینه سربار خودروسازان بالاست. عضو کمیسیون صنایع مجلس با اشاره به دخالت وزارت صنعت در صنعت خودروسازی تصریح کرد: دخالت دولت در صنعت خودرو و حمایت از آنها موجب شده کار خراب شود.
وی ضمن انتقاد از رفتار دوگانه وزارت صنعت در برخورد با دو خودروساز گفت: چرا این وزارتخانه به خود اجازه می‌دهد در یک سال چندین بار مدیرعامل یک خودروسازی را تغییر دهد، درحالی که دیگر مدیرعامل خودروساز بزرگ کشور چندین سال است که بدون تغییر مانده است. عزیزی با بیان اینکه مدیران خودروسازی برای ماندن در قدرت از جیب مردم هزینه می‌کنند، گفت: ساختار و نحوه مدیریت خودروسازی کشور دچار ایراد است که باید تغییر کند. عزیزی گفت: در حال حاضر شرکت‌هایی در زیرمجموعه خودروسازان وجود دارد که هیچ کاری نمی‌کنند ولی اعضای هیات مدیره دارند. وی با بیان اینکه بخشی از آشفتگی بازار ناشی از سوءمدیریت است، گفت: هزینه سربار در خودروسازی‌ها بالاست و این هزینه از جیب مردم پرداخت می‌شود.
التهاب بازار خودرو ربطی به خودروسازان ندارد
نکته جالب این است که طی چند ماه گذشته و با آغاز روند گرانی‌ها وزارت صمت تمام مشکلات را به گردن خودروسازان انداخت و افسار‌گسیختگی آنان را مورد انتقاد قرار داد اما به تازگی وزیر صنعت، معدن و تجارت در خصوص نوسانات اخیر بازار خودرو چنین گفته است: تلاطم بازار خودرو ارتباطی با خودروسازان ندارد و بیشتر مرتبط با اموری است که خارج از حیطه کنترل خودروسازان است.
رضا رحمانی در خصوص آخرین وضعیت خودروسازان و نوسانات اخیر بازار خودرو بیان کرد: خودروسازان در ماه‌های اخیر با مشکلاتی مواجه بودند که این مشکلات در قالب کاهش تولید نمایان می‌شد.
وی افزود: امروز این مشکلات برطرف شده و وضعیت خودروسازان با تولید بیشتر روزبهروز رو به بهبود یافته است.
وزیر صنعت، معدن و تجارت به مهر گفت: هم‌اکنون هر یک از شرکت‌های تولیدکننده خودرو، روزانه حدود دو هزار خودرو تولید می‌کنند که این آمار در گذشته کمتر از هزار خودرو بود.رحمانی تصریح کرد: با توجه به اتمام تلاطم‌های بازار خودرو و رفع مشکلات خودروسازان، امید است این رقم در آینده‌ای نه‌چندان دور به ۲۵۰۰ تا سه هزار خودرو در روز برسد.وزیر صنعت، معدن و تجارت در خصوص تعهدات معلق خودروسازان ابراز کرد: در پی بهبود وضعیت خودروسازان و کاهش نوسانات بازار خودرو، خودروسازان به‌صورت تدریجی به تعهدات خود عمل خواهند کرد.
وی در ادامه از تمامی افرادی که قادر به همکاری هستند دعوت به مشارکت کرد و گفت: امروزه با همت قطعه‌سازان و خودروسازان بیش از ۸۰ درصد قطعات خودرو بومی‌سازی شده و از تمامی کسانی که می‌توانند در داخلی‌سازی قطعات همکاری کنند، دعوت می‌شود.
وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: در آینده‌ای نه‌چندان دور قادر خواهیم بود در سال حمایت از کالای ایرانی، با افتخار، تمام قسمت‌های خودرو را بومی‌سازی کنیم.
رحمانی در خصوص نظارت بر فروش اینترنتی خودرو بیان کرد: متاسفانه در گذشته حکایاتی در خصوص اینکه افرادی در شهرستان‌ها خودروها را پیش‌فروش می‌کردند و در پایتخت می‌فروختند، وجود داشت. اما هم‌اکنون با اعمال محدودیت خرید این مشکل حل شده است.
دولت پاسخگو باشد
سید مرتضی مرتضوی، رییس هیات مدیره انجمن قطعه‌سازان نیز پیشتر به «جهان‌صنعت« گفته بود: قطعه‌سازان داخلی توانمندی تولید بالایی دارند اما خودروساز از آنها خرید نکرده و قطعات مورد نیاز خود را از قطعه‌سازان محدودی خریداری می‌کند که آنها هم قطعات را به جای تولید وارد کرده و با قیمت گران به خودروساز می‌فروشند و قطعه‌سازان کوچک در سال‌های اخیر به واسطه عدم دریافت به موقع پول از سوی خودروساز با مشکل مواجه شده‌اند و در شرایط بدی قرار گرفتند اما خودروسازان همچنان متعهد به تولید و تامین نیاز خودروسازان طبق برنامه‌ای که تعیین شده می‌باشند.
مرتضوی ادامه داد: امروز با ادامه افزایش قیمت خودرو، خودروسازان باید پاسخگوی علت استمرار روند افزایش قیمت‌ها باشند. وی تصریح داشت: قطعه‌سازان بدون حاشیه و با توجه به برنامه‌های تعیین شده قطعه‌ها را به خودروسازان کشور تحویل می‌دهند و تا‌کنون تحریم‌ها و موانع چه تاثیری در مسیر حرکت این صنعت نداشته است. رییس هیات مدیره انجمن قطعه‌سازان ادامه داد: امروز آشفتگی بازار خودرو به دلیل حضور دلالان و افراد منفعت‌طلب است که در نبود نظارت به راحتی بازار را تحت سیطره خود قرار داده‌اند. شاید ماه‌های گذشته مشکل اصلی در صنعت خودرو، نیاز به قطعه بود که به دلایل مختلف از جمله همین مورد، خودروسازان در انتظار قطعه، تولید را کاهش داده بودند، اما امروز قطعه‌سازان طبق روال گذشته مصمم و متعهد به تولید و تامین نیاز خودروسازان می‌باشند.
وی ادامه داد: این در حالی است که وزارت صنعت در سال‌های گذشته به جای سیاستگذاری کلان، سیاست بنگاه‌داری را در خودروسازی کشور در پیش گرفت البته خودروسازی هم با حمایت‌های دولت سودهای کلانی داشت که متاسفانه به جای اینکه این سودها صرف توسعه محصول شود به مقصد نهایی نرسید.
از این رو جریان انحصار در صنعت خودرو باید رفع شود.
به گفته مرتضوی، صنعت خودروسازی کشور طبق آمار منتشر شده در دی‌ماه سال‌جاری رشد تولید را به ثبت رسانده که در این مسیر نیاز به فعالیت به‌روز و ارتقای یافته قطعه‌سازی احساس می‌شد و قطعه‌سازان به دلیل کمبود نقدینگی و طلب‌های گذشته خود از خودروسازان توانی برای حضور جدی در مسیر جدید خودروسازی کشور نداشتند اما امروز با پرداخت بخشی از این طلب‌ها دیگر هیچ مانعی مسیر تولید قطعه‌ساز را کاهش یا متوقف نکرده است.
رییس هیات مدیره انجمن قطعه‌سازان تاکید کرد: توقف در عرضه خودرو برای خودروساز هزینه دارد بنابراین عرضه متوقف نشده است. تقاضاهای کاذب مشکلات در بازار خودرو را افزایش داده و این موضوع خیلی به ضرر صنعت کشور است.
سیاست‌های شکست خورده
تصمیم وزارت صمت بر اجازه فروش فوری خودرو توسط دو خودروساز نیز هیچ پیامد مثبتی در بازار خودرو نگذاشت. سعید موتمنی، رییس اتحادیه فروشندگان خودرو نیز در این مورد می‌گوید: قیمت‌گذاری خودروها در فروش فوری بر اساس قیمت روز بازار صورت گرفت و علی‌رغم اعلام قبلی، بر مبنای حاشیه بازار دهه اول بهمن‌ماه اتفاق نیفتاده است.
وی معتقد است: نبود نظارت بر عملکرد خودروسازان باعث شده تا قیمت‌گذاری بر مبنای دلخواه توسط آنها صورت گیرد و قیمت‌های بالایی برای فروش فوری محصولات دو شرکت خودروساز تعیین شود.
موتمنی می‌گوید: فروش فوری بخشی از محصولات خودروسازان لازمه تنظیم بازار خودرو است اما با این حال مشخص نیست چرا تا الان این اتفاق صورت نگرفته و اصولا اگر قرار است خودروها بر مبنای قیمت دهه اول بهمن‌ماه عرضه شوند، چرا این فروش در همان زمان یعنی ابتدای بهمن‌ماه صورت نگرفته و به پایان این ماه موکول شده است.
مراقب اعتماد مردم باشید
بی‌توجهی به بازار خودرو و سرگردانی در قیمت و تولید، نه تنها صنعت خودرو بلکه سایر صنایع کشور را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. امروز با توجه به مشکلاتی که به دلیل افزایش هزینه‌های سربار این صنعت تیراژ را کاهش داده افزایش قیمت را بیش از حد در بازار رقم زده است امیر‌حسین کاکایی کارشناس صنعت خودرو با تاکید بر این مطالب به «جهان‌صنعت» می‌گوید: بی‌برنامگی و دخالت در صنعت خودرو بیداد می‌کند.
امروز گرانی و عرضه کم خودرو در بازار، مشتریان را دچار بی‌اعتمادی به صنعت خودرو کرده است. نوسانات در تصمیم‌گیری‌ها نه تنها به ضرر خودروسازان شده بلکه مشتریان محصولات خودرویی را نیز تحت تاثیر قرار داده است. به اعتقاد کاکایی، بی‌توجهی به وضعیت بازار خودرو و تولید در این صنعت عواقب خوبی را برای سایر صنایع کشور نمی‌تواند رقم بزند.
عضو هیات علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت در ادامه یاد‌آور شد: امروز مردم قدرت خرید خودرو‌ی گران را ندارند. همه در انتظار کاهش قیمت هستند و می‌خواهند از خودروهای داخلی با قیمت مناسب استفاده کنند اما این موضوع با گذشت چند ماه هنوز با چالش جدی روبه‌رو است. از سوی دیگر موضوع تردد درون‌شهری و برون‌‌شهری به یک معضل بزرگ تبدیل شده است چراکه دولت باید به تنها‌یی هزینه توسعه سیستم حمل‌و‌نقل را پرداخت کند از این رو تمایلی برای انجام چنین توسعه‌ای ندارد.
دیگر مردم قدرت خرید خودروهای گران را ندارند آن هم با کیفیت‌های متغیر پس باید برای این محصول فکر جدید ارائه شود. وی ادامه داد: باید خودروسازان کشور به سمت و سویی بروند که تولید ارزان را در صدر تولیدات‌شان قرار دهند.
جهان صنعت
