اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای اعلام کرد با هدف اجتناب از هرگونه پیامد منفی احتمالی برای امنیت غذا و انرژی در جهان، اتحادیه اروپا تصمیم گرفت معافیت از ممنوعیت معامله با بعضی از نهادهای دولتی روسیه مربوط به معاملات محصولات کشاورزی و حمل نفت به کشورهای ثالث را گسترش دهد.
المیرا بابایی: با لغو تحریمهای نفتی علیه روسیه دو اتفاق در بازار انرژی جهان رخ داد، اول آنکه قیمت جهانی نفت به زیر ۱۰۰ دلار سقوط کرد و دوم آنکه جایگاه ایران را که تا پیش از این به عنوان دست بالا و نقش تعیین کننده در بازار جهانی انرژی داشت را به یکباره تغییر داد. در واقع روس‌ها با ترفندهای خاص خود موفق شدند تا اروپایی‌ها را مجبور به عقب‌نشینی کنند و تیغ تحریم‌ها را برای خود کند کنند، در این راستا بررسی‌ها نشان می‌دهد روسیه در زمان تحریم دست روی دست نگذاشته و با تخفیف‌های زیاد بازار آسیایی و مشتریان جدیدی مانند چین و هند برای خود رقم زده، از آن طرف نیز از طریق سرمایه‌گذاری چشمگیر در صنعت نفت و گاز ایران تلاش کرد تا در زمان مناسب به بازارهای اروپایی بازگردد که همین اتفاق نیز افتاد و مذاکرات انرژی ایران و اتحادیه اروپا به ثمر ننشست و آمریکا نیز نتوانست روی کمک عربستان برای جبران کسری تولید نفت حساب باز کند، چراکه حداقل ۳ سال زمان می‌برد تا عربستان بتواند خواسته‌های آمریکا را در بخش تولید تامین کند به همین جهت وقتی تیر اروپا هم از سمت عربستان و هم از سمت ایران و ونزوئلا به هدف نخورد چاره‌ای جز کوتاه آمدن از مواضع تحریمهای نفتی در مقابله با روسیه ندید. از طرف دیگر سرمایه‌گذاری ۴۰ میلیارددلاری روسیه در صنعت نفت ایران و اجرایی کردن ۴ میلیارد دلار آن باعث شد تا ایران از مذاکرات عقب بمانند و نتوانند از این فرصت طلایی استفاده کنند روس‌ها درمدت تحریم بازار آسیایی را از آن خود کردند از سوی دیگر اروپا به قصد تلافی و اعمال فشار به روسیه چندی پیش اعلام کرد قرار است سقف قیمتی برای نفت روسیه تعیین کند و روسیه نیز هشدار داد درصورت وجود سقف قیمتی برای نفت روسیه قیمت جهانی نفت را به ۳۰۰ دلار در هر بشکه می‌رساند بنابراین افزایش قیمت جهانی نفت از یکسو، نگرانی اروپا از تامین نشدن انرژی با نزدیک شدن به فصل سرما به اروپا درس مهمی داد و آن این بود که نفت روسیه مهم‌ترین ابزار او برای چانه زنی است و اتحادیه اروپا توان مقابله با او را ندارد و همین مسأله غرب را وادار به عقب‌نشینی از مواضع خود مقابل روس‌ها کرده است. به عقیده کارشناسان با برداشته شدن تحریمهای نفتی روسیه به نظر می‌رسد که روسیه دیگر لزومی به دادن تخفیف‌های ویژه به چین نمی‌بیند و قیمت جهانی نفت کاهش یابد این درحالی است که موضع ایران در بازارجهانی رو به افول می‌رود و مجبور است با اما و اگرهای بسیار نفت خود را به چین بفروشد و این اتفاق وضعیت ایران را تحت الشعاع خود قرار می‌دهد.
تحریمهای دیگر روسیه چه می‌شود؟
محمدعلی خطیبی نماینده سابق ایران در اوپک دراین خصوص به «آرمان ملی» گفت: باید دید که کدام یک از تحریمهای نفتی علیه روسیه برداشته شده است، چراکه مجموعه‌ای از تحریم‌ها اعم از تحریمهای بانکی، مبادلات، کشتیرانی، بیمه گریبانگیر اقتصاد روسیه شده و تا زمانی که تحریمهای بانکی سرجایش باشد روسیه قادر نخواهد بود پول ناشی از فروش نفت به اتحادیه اروپا را بگیرد لذا لغو تحریمهای نفتی صرف مشکلی را حل نخواهد کرد و بعید است که روسیه با وجود تحریمهای بانکی نفت به اتحادیه اروپا بفروشد. این کارشناس انرژی معتقد است: روسیه شرط کرده که اروپا بهای نفت و گاز را با روبل بپردازد و مسلم است که این حجم از روبل برای اروپا ناممکن است و باید دید که آیا اتحادیه اروپا این شرط را می‌پذیرد یا خیر؟ همچنین باید دید که اگر صرفا تحریمهای نفتی برداشته شود مابقی تحریم‌ها به چه شکل ادامه می‌یابد؟ خطیبی در ادامه گفت: روسیه بعد از تحریم‌ها روانه بازارهای آسیایی شد و بسیاری از مشتریان ایران مانند چین را قبضه کرد و اگر روسیه مجددا به بازارهای اروپا برگردد بازارهای آسیا با خلأ اساسی مواجه می‌شود و روس‌ها مجبورند برای تامین انرژی اروپا فروش نفت به آسیا را قطع کنند و ایران می‌تواند خلأ پیش آمده را برطرف کند از سوی دیگر این احتمال وجود دارد که به دلیل رفع نشدن مشکل تحریمهای بانکی، کشتیرانی و بیمه مجددا آتش اختلاف روس‌ها و اروپایی‌ها شعله‌ور شود و وضعیت فعلی در بازار انرژی باقی بماند. او بیان کرد: لغو تحریمهای نفتی علیه روسیه به احتمال زیاد قیمت نفت را در بازار جهانی کاهش می‌دهد چرا که به تبع آن نگرانی از قیمت‌های هیجانی فروکش کرده و چنانچه شرایط به روال قبل و حجم قبلی صادرات برگردد البته منوط به اینکه سایرتحریم‌ها چون بیمه، کشتیرانی و تحریمهای بانکی برداشته شود می‌توان انتظار داشت که بازار به شرایط قبل از تحریم‌ها بازگردد.
بیانیه جدید اتحادیه اروپا
اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای اعلام کرد با هدف اجتناب از هرگونه پیامد منفی احتمالی برای امنیت غذا و انرژی در جهان، اتحادیه اروپا تصمیم گرفت معافیت از ممنوعیت معامله با بعضی از نهادهای دولتی روسیه مربوط به معاملات محصولات کشاورزی و حمل نفت به کشورهای ثالث را گسترش دهد. با تغییر تحریمهای اتحادیه اروپا به منظور محدود کردن ریسک‌های امنیت انرژی جهانی، شرکت‌های دولتی روس‌نفت و گازپروم روسیه می‌توانند به کشورهای ثالث نفت صادر کنند و شرکت‌های بازرگانی بزرگی مانند ویتول، گلنکور و ترافیگورا و همچنین غول‌های نفتی مانند شل و توتال، در پی تحریمهای اتحادیه اروپا که شامل محدودیت روی بیمه محموله‌های نفتی است، تجارت نفت روسیه برای کشورهای ثالث را متوقف کرده‌اند همچنین خرید نفت دریابرد روسیه از سوی شرکت‌های اتحادیه اروپا و صادرات آن به کشورهای ثالث مجاز است، اما تحت تغییراتی که در تحریم‌ها علیه روسیه صورت گرفت و از روز جمعه اجرایی شد، پرداخت‌های مربوط به چنین صادراتی، ممنوع نخواهد بود لذا بر اساس گزارش رویترز، منابع شرکت‌های بازرگانی اعلام کردند تحریمهای اتحادیه اروپا باعث شده است چین و هند از طریق شرکت‌های بازرگانی کوچک‌تر خصوصی، نفت روسیه را خریداری کنند و تجارت نفت روسیه در بازاری شکل بگیرد که بیمه در برابر حوادث ضعیف است و نفت توسط کشتی‌های قدیمی حمل می‌شود.
