صحبت از اجرای طرح باز توزیع بنزین از همان ابتدا با انتقاداتی همراه شد.
کیمیا نجفی:طرح یارانه بنزین برای همه از اول اسفند ماه در جزیره کیش آغاز شد و آنطور که گفته شده است همه شهروندان دارای کارت کیشوندی اعم از مالکان خودرو و افراد بدون خودرو، واجد دریافت سهمیه بنزین ۲۰ لیتری بنزین شدند. سرپرست معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان منطقه آزاد کیش با اشاره به جزئیات طرح بازتوزیع بنزین در این جزیره گفته است که این طرح یا همان تخصیص سوخت بر اساس کارت ملی، گام دولت برای تحقق منفعت عمومی جامعه است.
بر اساس طرح تخصیص یارانه به افراد، قرار است یارانه بنزین به هر کدملی تعلق بگیرد و تمام افراد جامعه بدون درنظر گرفتن اینکه وسیله نقلیه دارند یا خیر، از یارانه بنزین بهره‌مند شوند. حسین شمسیان‌راد، معاون فرهنگی و اجتماعی سازمان منطقه آزاد کیش در نشست خبری اعلام اجرای طرح باز توزیع بنزین به صورت پایلوت در جزیره کیش گفته است: «در طرح باز توزیع بنزین، دولت برای نخستین بار به دنبال آن است که بدون گران کردن هزینه سوخت، یارانه آن را به صورت مستقیم به تمام ایرانیان پرداخت کند. براساس این طرح که تا اطلاع ثانوی به صورت پایلوت تنها در جزیره کیش اجرا می شود برمبنای کد ملی افراد ساکن در این جزیره، اعتبار خرید ۲۰ لیتر بنزین به هر فرد ماهانه به حساب بانکی سرپرست خانواده‌ها تخصیص داده می‌شود و سرپرست می‌تواند در صورت داشتن خودرو این اعتبار را صرف خرید بنزین کند و یا آن را در سامانه بنزین من به فروش برساند.»
وی با بیان اینکه در این طرح همچنان کارت سوخت خودروها فعال است با این تفاوت که هر خانواده‌ای سه عضو بیشتر که دارای خودرو باشند مابه‌التفاوت اعتبار سهمیه آنها به حساب سرپرست خانواده واریز می‌شود گفت: «به طور مثال ۸۰ لیتر بنزین برای یک خانواده چهار نفره در این طرح تخصیص داده می‌شود که از این رقم، ۶۰ لیتر به کارت سوخت خودروها واریز شده و ۲۰ لیتر باقی مانده به صورت اعتباری به حساب سرپرست واریز می‌شود. در این صورت سرپرست خانواده می‌تواند ۶۰ لیتر را از کارت سوخت به صورت مستقیم استفاده کند و از ۲۰ لیتر باقی مانده نیز به عنوان اعتبار دریافتی در کارت بانکی خود بهره‌مند شود.»
اما و اگرهای اجرای یک طرح
صحبت از اجرای طرح باز توزیع بنزین از همان ابتدا با انتقاداتی همراه شد. حسن مرادی، کارشناس حوزه انرژی در گفت‌وگویی درباره اختصاص یارانه بنزین به افراد گفت: «فکر نمی‌کنم این طرح عملی باشد چرا که مشکلات را دوچندان می‌کند و انتظارات و توقعات مردم را بالا می‌برد. با اجرای این طرح، با انبوهی از افراد روبه‌رو می شویم که کوپن ۲۰ لیتری دست می‌گیرند و به دنبال خریدار می‌گردند. پیشنهاد می‌شود در درازمدت طوری برنامه‌ریزی کنیم که نه تنها یارانه بنزین بلکه همه یارانه‌ها به افراد مستحق تعلق گیرد.»
آلبرت بغزیان، کارشناس مسائل اقتصادی نیز با اشاره به طرح بازتوزیع بنزین به «ابتکار» گفت: من با اصل ماجرا مخالف هستم حالا انتقاد از شیوه اجرای این طرح نیز جای خود دارد. گفته می‌شود این طرح برای اجرای عدالت است حال این سوال مطرح می‌شود که آیا فردی که دارای خودرو است یارانه را دریافت می‌کند اما آن کسی که ماشین ندارد از یارانه بنزین محروم مانده است؟ قطعاً اینگونه نیست چراکه همان فرد که خودرویی ندارد هم با استفاده از همین یارانه هزینه رفت و آمد خود را با پرداخت کرایه کمتر پایین می‌آورد.
وی در ادامه صحبت‌هایش تاکید کرد: بر اساس این طرح ۲۰ لیتر بنزین به هر کد ملی تعلق می‌گیرد که مجموعه قیمت این ۲۰ لیتر اگر لیتری ۱۵۰۰ تومان باشد معادل ۳۰ هزار تومان است. آیا ۳۰ هزارتومان عدالت برقرار می‌کند؟ من معتقدم این مسئله نمی‌تواند به عدالت کمکی کند.
این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: ما برای ۳۰ هزار تومان یک هیجان ایجاد کرده‌ایم این در حالی است که اگر دولت قیمت کالاهای پرمصرفی همچون برنج را ۳۰ هزار تومان کاهش می‌داد تاثیر مثبت آن را به سرعت در کل بودجه خانوار لمس می‌کردیم.
علی قنبری، اقتصاددان نیز در مشابه با بغزیان سهمیه ۲۰ لیتر و قیمت آن را ناچیز دانست. وی در این خصوص به «ابتکار» گفت: در نظر گرفتن ۲۰ لیتر بنزین برای هر کد ملی در برابر فرصت‌هایی که برای حمایت از خانوارها وجود دارد رقم قابل توجهی نیست.
وی افزود: من گمان می‌کنم باتوجه به زحمت و هزینه‌های این طرح، اجرای آن به صرفه نیست. اگر قرار بر حمایت از افراد جامعه است ما باید به دنبال فرصت‌های بزرگ برویم و خانوارها را در فرصت‌های بزرگ کشور شریک کنیم.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا اجرای این طرح می‌تواند چالش‌هایی را به دنبال داشته باشد یا خیر گفت: اکنون به صورت آزمایشی این طرح را در در کیش اجرا کرده‌اند. اینکه به سراغ آزمایش این طرح رفته‌اند بسیار کار خوبی است چراکه اگر ضعف و ایرادی همراه با این طرح باشد ابتدا آن را شناسایی و برطرف می‌کنند و پس از آن به سراغ اجرای این طرح در شهرهای دیگر می‌روند. بنابراین اجرای آزمایشی طرح اقدام خوبی است اما همانطور که گفتند اصل ماجرا، یعنی همان ناچیز بودن سهمیه مورد بحث و بررسی است.
