به دنبال تداوم شیوع کرونا بازارهای بین‌المللی بورس همه به شدت دچار افت شاخص شده‌اند.
ولی‌الله آقایارزاده*- به دنبال تداوم شیوع کرونا بازارهای بین‌المللی بورس همه به شدت دچار افت شاخص شده‌اند. بنا بر گزارش‌های موجود بازارهای بین‌المللی سهام در زمان شیوع کرونا تاکنون زیان زیادی دیده‌اند. با این حال شاخص بورس تهران در اردیبهشت‌ماه به رشد قابل توجهی رسید. این در حالی است که به علت اظهارات وزرای اقتصادی کشورهای مختلف دنیا مبنی بر کاهش شدید ارزش سهام شرکت‌های بزرگ مانند ایرلاین‌های هواپیمایی یا بانک‌های بزرگ و موسسات مالی وضعیت نگران‌کننده‌ای در شاخص بورس خود دارند. این در حالی است که شاخص بورس تهران از ابتدای سال جاری رشدی فزاینده را تجربه کرده و باعث شگفتی و البته هشدار نسبت به وجود حباب در بعضی سهام‌های بورس شده است.بازار سهام روزهای شگفت‌انگیزی را ثبت می‌کند به طوری که در تازه‌ترین اتفاق شاخص کل به بالاترین حد خود در سال‌های گذشته رسید و ورود تقاضای جدید هم در تالار سهام شکست تا به این ترتیب سریال جابه‌جایی بی‌وقفه رکوردها در بازار سهام ادامه یابد.
اخبار بازار سهام روز‌به‌روز در ابعاد گسترده‌تری میان مردم منتشر می‌شود و طیف وسیع‌تری از آنها را مشغول و درگیر تالار بورس کرده است. در واقع شاخص کل در جریان داد و ستدهای روزانه بیشترین رشد روزانه خود را طی بیش از یک دهه اخیر به ثبت رساند. چنین میزانی از رشد روزانه در شاخص کل از شهریور ماه سال ۱۳۸۸ تاکنون تجربه نشده است. تقریبا تمام نهادهای بورس و فرابورس در این روزها با رشد قیمت مواجه هستند و تمام این معاملات به دلیل تقاضای بالا برای سهام صف‌های طویلی شکل گرفته است.به طوری که تعداد کمی از سهام‌ها با افت قیمت مواجه هستند و سایر نهادها در بالاترین سطح مجاز قیمت به معاملات خود ادامه می‌دهند.
عرضه بخشی از سهام شرکت‌های زیان‌ده و سربار دولت پیامدهای اقتصادی دارد که یکی از آنها می‌تواند ایجاد تورم بالایی جلب رضایت عمومی مردم باشد. بخشی از شکست‌های دولتی در سال‌های گذشته به دلیل تزریق مداوم سرمایه ملی، حقوق ثابت کارمندان و کارگران، مدیریت‌های ناکارآمد اکنون سربار و زیان‌ده هستند. هر سال بخشی از بودجه کشور برای سرپا نگه داشتن این شرکت‌ها و جلوگیری از فروپاشی آنها صرف می‌شود. در چنین شرایطی اگر حباب به وجود آمده ناشی از سودهای بالایی که در اثر توقعات فزاینده کوتاه‌مدت به عرضه بخش کوچکی از شرکت‌ها و نهادهای سربار ایجاد شده تداوم یابد و مردم را به طور همگانی درگیر کند وضعیت مطلوبی برای اقتصاد این خانوارها که درگیر بورس شده‌اند اتفاق نخواهد افتاد، چرا که این بخش از مردم بدون اطلاع و شناخت از وضعیت شرکت‌ها و عدم آگاهی از نوع سرمایه‌گذاری و به دلیل هیجانات بازار وارد تالار بورسی شده‌اند و از مدت زمان حضور و یا خروج سرمایه خود اطلاع دقیقی ندارند.
تمامیت قسمت‌های اقتصاد یک کشور به طور زنجیروار به هم متصل هستند، بورس هم از این قاعده مستثنی نیست و اطلاعات فنی و مالی بیشتری نیاز دارد و بهتر است کسانی که قصد ورود به این بازار پرتلاطم را دارند با کسب علم و اطلاعات فنی قدم در این راه بگذارند و جهت خرید اوراق سهام ظرافت علمی و مالی را به کار برند چرا که قیمت اوراق سهام متغیر است و در برهه‌های زمانی خاص بالا رفته و در زمانی دیگر افت می‌کند. این خریدار اوراق سهام است که باید بداند آیا اکنون زمان خرید است یا فروش و در این راه حتما باید کسب علم کند، زیرا ورود به بورس قطعا در کوتاه‌مدت پاسخ نمی‌دهد و روند آن به صورت بلندمدت باید دیده شود و کسی که از این موضوع آگاهی ندارد پس از مدتی از سپرده‌گذار و یا دارنده سرمایه‌ای ثابت سهامدار تبدیل شده که دیگر در کوتاه‌مدت و ماهانه سودی دریافت نمی‌کند و تبدیل شده است به سهامداری که یا برای اوراق سهام خود مشتری پیدا نمی‌کند و یا مشتری‌هایی با قیمت پایین وجود دارد و همان مطلبی که در بالا به آن پرداخته شد اتفاق می‌افتد. یعنی بدنه عمومی جامعه درگیر موضوعی تخصصی شده که یا هیچ آگاهی از آن ندارد و یا اطلاعات و آگاهی بسیار کمی در مورد آن دارند. پس بهتر است قبل از به وجود آمدن هیجانات بازار در میان عموم مردم آموزش کافی در موضوع ورود به تالار شیشه‌ای داده شود.
*کارشناس اقتصادی وعضو انجمن حسابداری ایران
