میان کوبش تار و پود رنگ قاسم آباد رودسر که در سال ۹۸ از سوی شورای جهانی صنایع دستی با عنوان روستای جهانی چادرشب بافی ثبت جهانی شد، همچنان آهنگ افتخار به گوش می رسد، نام شهره فخر جانعلی برگزیده صنایع دستی کشور امروز آوازه ای دیگر برای این روستای جهانی رقم زد.
شهره فخر جانعلی به عنوان یکی از سه هنرمند کارآفرین صنایع‌دستی در کشور برگزیده شد؛ خبری که ایرنا گیلان را بر آن داشت تا علت را از خود این جوان ۳۵ ساله هنرمند چادر شب بافی ، که کارشناس ارشد حقوق عمومی نیز هست جویا شود.
چندی پیش نیز خبر برتری کارآفرینی مادربزرگ گیلانی، ایرنا را برآن داشت تا از نزدیک صدای زنان و دختران این دهکده را در چله کشی، میان نماهنگ کوبش تار و پود رنگ در برآوردن چادر شب های رنگ به رنگ و نقش در نقش شانه گل، قالی گل، گلیم گل، سرو گل، چهل چراغ، طرح پرند، گلیم گل، بوته چرخ و طرح های دیگر از نزدیک بشنود.
سرور عباس پور هنرمند پیشکسوت روستای جهانی قاسم آباد که منتخب زنان کارآفرین روستایی کشور شده بود با خبرنگار ایرنا به گفت و گو نشست و با قدرتی در کلام گفت: رنگ در رنگ بافتم و اصالت کهنِ هنرم را در گوشه، گوشه جهان به ثبت رساندم و برای ۵۰ نفر خلق کار کردم.
چادرشب بافی نوعی بافت پارچه محلی در طرح های دو هزار ساله است که از نخ‌های پنبه‌ای، پشم و ابریشمی خلق می شود – که پیش تر ها بیشتر و امروز کمتر زنان در هنگام شالیکاری بر کمر خویش می بستند – در روزگار جدید این نوع پارچه با کاربردهای جدید چون رو تختی و رومیزی و مانند آن در جهیزیه دختران قرار می گیرد.
روستای قاسم آباد که اصالت، رنگ و قدمت چادرشب بافی اش پای گردشگران خارجی را نیز به این دهکده – که پیش تر پوشاک محلی آن آوازه جهانی داشت – باز کرده است، در تاریخ ۱۱ تیر ماه سال ۹۷ از سوی شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای ملی به عنوان روستای ملی چادر شب بافی ثبت و نامزد ۲۰۱۹ جمهوری اسلامی ایران برای ثبت جهانی شد و در بهمن ماه ۹۸ با عنوان روستای جهانی چادرشب بافی از سوی شورای جهانی صنایع دستی ( World Crafts Council) به ثبت جهانی رسید.
و این بار شهره فخر جانعلی به پاس فعالیت های خودجوشش با همیاری جوانان روستا برای معرفی چادرشب بافی به عنوان یکی از سه هنرمند کارآفرین صنایع‌دستی در کشور برگزیده و مورد تجلیل کشوری قرار گرفت .
فخر جانعلی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا می گوید: در زمینه کارآفرینی اجتماعی فعالیت و نسل نو را تشویق کردم به داشته هایشان فخر بورزند و برای ترغیب آنان به فعالیت در حوزه چادر شب بافی؛ کارگاه آموزشی ایجاد و در آن بر محتوا و قصه های چادرشب تاکید کردم تا توریست ها ببیند و با طرح ها آشنا شوند حتی اگر خرید نداشته باشند .
وی ادامه می دهد: پنج سال در حوزه قضا فعالیت می کردم اما دیدم فعالیت در دنیای پر اصالت و پر از رنگ اجدادی ام برایم جذاب تر و از سویی مانا تر است ؛جوانان روستا گرد هم آمدیم و تصمیم گرفتیم حال که چادرشب بافی می رود با رفتن بزرگانمان کم جان شود بهتر است نسل نو را وارد فعالیت کنیم و آنان را با گذشته اصیلشان پیوند بزنیم.
وی ادامه می دهد: ابتدا داشته هایمان را بررسی کردیم و دیدیم اصالت قاسم آباد به چادر شب بافی مشهور است، لذا تصمیم گرفتیم ابتدا زباله های روستا را جمع آوری کنیم؛ بعد از آن شرو ع کردیم دیوارهای روستا را با نشانه های کهن از چادرشب بافی طرح و نقش بزنیم و این کار بازخورد خوبی داشت بطوریکه زنان مسن روستا بعد از این نقاشی ها می گفتند «ما را زنده کرده اید» و از خاطرات و قصه های طرح های بافته هایشان برایمان می گفتند.
فخر جانعلی می گوید: کارگاه آموزشی دایر و در آنجا گردشگران را میهمان قصه های طرح های چادرشب بافی می کردیم و کم کم نسل جدید ترغیب شد؛ از هنر مادران کمک گرفتند و با همه ایده های نوینشان پا به این عرصه گذاشتند .
وی توضیح می دهد: روستای ما پر از داشته و قدمت اما فاقد شناسه بود و شروع کردیم به ارائه طرح هایی برای هویت بخشی به اشیاء دور و برمان، و با پیاده سازی طرح های مختلف چادر شب بافی روی لباس های امروزی آغاز کردیم و کم کم این طرح را به وسایل مورد استفاده چون کیف و دیگر وسایل بسط دادیم بطوریکه الان پارچه چادر شب را دیگر تنها بعنوان یک پارچه چهار خانه نمی شناسند بلکه امروز چادرشب با طرح ها و قصه هایش جهانی می شود.
وی می گوید: سپس اقدام به برگزاری بازارچه سنتی تنها برای عرضه محصولات روستای قاسم آباد نمودیم که بازخورد بسیار خوبی داشت؛ زباله کمتر تولید کردیم و محصولات را بدون پلاستیک می فروختیم و این فعالیت ها انجام شد و با توجه به سابقه چادرشب بافی و ابریشم بافی روستا و به همت مسئولان قاسم آباد یکی از گزینه های جهانی شدن قرار گرفت و در نهایت ثبت جهانی شد.
وی ادامه می دهد همه این فعالیت ها منجر شد که مردمان این روستا به داشته اجدادی شان افتخار کنند؛ پاچال ها را به نمایش گذاشتند ؛ تولیداتشان را بر ایوان ها آویختند و خانه هایشان را به نمایشگاه چادرشب بافی تبدیل کردند؛ و ما هم به نسل نو می آموختیم این هنر «نان پخته است» فرا گیرید و چون پیشینیان این سرزمین از این صنعت ارتزاق کنید.
فخر می گوید: کرونا بازارچه ها، نمایشگاه ها و بازدیدهای خانگی را منحل کرده است به همین خاطر از برخی هنرمندان خواستیم در روستا فروشگاه بزنند و مهمان ها را مستقیم به فروشگاه ها معرفی می کنیم ؛ این فروشگاه ها توانسته اندکی به اقتصاد روستا کمک کند اگر همت شود و یک مرکز خرید در روستا ایجاد شود که هنرمندان در آنجا فعالیت کنند به تقویت و توسعه اقتصادی این روستای جهانی کمک می کند.
وی ادامه می دهد: الان هم دوره راهنمای گردشگری طبیعت را می گذرانم که اگر میهمانی آمد بتوانیم برایش وقت بگذرایم و اگر گردشگری به هوای عنوان روستای جهانی وارد قاسم آباد شود چهار نفر باشیم که بعنوان بَلُدِ محلی گردشگر را راهنمایی کنیم.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی گیلان می گوید: گردشگری بعنوان یکی از راه های توسعه اقتصادی بدون تکیه به منبع نفت است و امروز هنرهای سنتی و صنایع دستی گیلان می تواند بعنوان عاملی برای توسعه بخشی در حوزه گردشگری به یکی از گونه های تخصصی تبدیل شود.
فرزاد رشیدی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ، با بیان اینکه چادرشب بافی «روستای قاسم آباد رودسر» از جمله صنایع دستی گیلان به عنوان یکی از ۳۸ اثر جهانی کشور است، می افزاید: با ثبت جهانی روستای قاسم‌آباد شاهد اتفاقات بسیار مطلوبی چون درآمدزایی و اشتغال و نیز ایجاد نشاط اجتماعی برای مردم هستیم.
وی با بیان اینکه توسعه و پیشرفت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی استان گیلان موجب حفظ هویت محلی و ارزآوری می شود، در خصوص انتخاب شهره فخر جانعلی بعنوان کارآفرین منتخب کشور گفت: از این هنرمند استان در مراسم اختتامیه هفته صنایع‌دستی ایران که به صورت ویدئو کنفرانس و به ریاست پویا محمودیان، معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در روزهای اخیر برگزار شد ، به عنوان یکی از سه هنرمند برگزیده در سطح کشور تقدیر شد.
شایان ذکر است، رویداد بین‌المللی هفته صنایع‌دستی ایران از ۲۰ تا ۲۶ خرداد ۱۴۰۰ برای نخستین بار در حوزه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی با هدف معرفی رشته‌های صنایع‌دستی، روستاها و شهرهای جهانی صنایع‌دستی در فضای مجازی برگزار و مراسم اختتامیه آن شانزدهم تیرماه انجام شد.
۳۱ اثر صنایع دستی و هنرهای سنتی گیلان طی ۱۰ سال اخیر مهر اصالت دریافت کرده اند؛ سال ۹۲ حدود ۷۰۰ هزار دلار صادرات صنایع دستی از استان گیلان به خارج از مرزهای کشور انجام شده است و این در حالیست که با ثبت جهانی چادرشب بافی جهش بزرگی در صادرات این تولیدات اتفاق افتاد و صادرات صنایع دستی در سال ۹۹ به ۲ میلیون و ۳۲۱ هزار دلار رسید و چادرشب بافی، حصیر بافی و تولیدات چوبی بیشترین رقم صادرات صنایع دستی را به خود اختصاص دادند.
