تازه ترین آمار بانک مرکزی از صدور کارت های بانکی نشان می دهد که به ازای هر شهروند ایرانی ۴٫۶ فقره کارت بانکی وجود دارد.
در پایان نیمه نخست امسال کل کارت‌های صادر شده شبکه بانکی کشور بالغ بر ۳۷۵٫۴ میلیون عدد بود در حالی که در همین مدت جمعیت ایران به ۸۰ میلیون و ۹۰۰ هزار نفر رسیده است.
در این دوره، تعداد دستگاه‌های خودپرداز به ۵۱٫۹ هزار دستگاه و تعداد پایانه‌های شعب و فروش نیز به ترتیب به ۷۷٫۵ هزار و ۵٫۵ میلیون دستگاه رسید.
بر اساس آماری که بانک مرکزی به مناسبت دهه فجر انقلاب اسلامی منتشر کرده است، متوسط رشد سالانه تعداد ابزارهای پرداخت الکترونیکی طی سال های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ همواره مثبت بوده به طوری که طی چهار سال گذشته متوسط رشد کارت بانک‌ها ۱۶٫۹ درصد، خودپردازها ۱۲ درصد، پایانه‌های فروش ۱۸٫۳ درصد و پایانه‌های شعب ۸٫۱ درصد بوده است.
رشد بیشتر تعداد پایانه‌های فروش در مقایسه با خودپردازها در این دوره، نشان‌دهنده جهت‌گیری مناسب شبکه بانکی کشور در گسترش بیشتر پرداخت‌های الکترونیکی در سطح کشور است.
به طور کلی، در ابتدای دوره راه‌اندازی و توسعه سامانه‌ها و تجهیزات مختلف پرداخت الکترونیکی از اوایل دهه ۱۳۸۰، جهش یکباره رشد ابعاد مختلف تجهیزات پرداخت الکترونیکی اتفاق می‌افتد که به تدریج و با نزدیک شدن به دوره بلوغ توسعه و گسترش زیرساخت‌ها، از شدت رشد مذکور کاسته شده و ثبات نسبی در توسعه مختصات بانکداری الکترونیکی قابل مشاهده است.
**گسترش مبادلات الکترونیکی
نگاهی به تعداد و ارزش کل مبادلات از طریق ابزارها و تجهیزات پرداخت در شبکه بانکی کشور برای دوره زمانی ۱۳۹۵-۱۳۹۲ نشان می‌دهد که متناسب با توسعه تجهیزات و فن‌آوری پرداخت‌های الکترونیکی، تعداد و ارزش مبادلات الکترونیکی نیز رشد داشته به طوری که متوسط رشد سالانه تعداد و مبلغ تراکنش‌های پردازش شده در دوره مذکور به ترتیب ۲۸٫۴ درصد و ۲۹٫۵ درصد بوده است.
در این دوره متوسط رشد سالانه تعداد و ارزش مبادلات انجام شده از طریق خودپردازها به ترتیب ۷٫۲ و ۳۵٫۶ درصد، پایانه‌های فروش ۴۷٫۳ و ۲۳٫۱ درصد و پایانه‌های شعب ۱۲٫۷ و ۲۳٫۸ درصد بوده است.
در این دوره مبادلات انجام شده از طریق تلفن همراه، تلفن ثابت، کیوسک و اینترنت از رشد قابل توجهی برخوردار شده‌اند؛ به گونه‌ای‌که متوسط رشد سالانه تعداد و ارزش مبادلات انجام شده از طریق دستگاه‌های مزبور به ترتیب ۹۸٫۲ و ۹۶٫۹ درصد است.
در شش ماهه نخست سال ۱۳۹۶ بالغ بر ۲ میلیارد و ۸۲۵ میلیون مبادله به ارزش ۸۷۲۴٫۱ هزار میلیارد ریال از طریق خودپردازها و هفت میلیارد و ۳۷ میلیون مبادله به ارزش ۷۵۲۰٫۷ هزار میلیارد ریال از طریق پایانه‌های فروش انجام شده است. همچنین، در این دوره پایانه‌های شعب ۱۴۸ میلیون تراکنش به ارزش ۳۷۵۵٫۸ هزار میلیارد ریال پردازش کرده‌اند.
*راه‌اندازی سامانه‌های مبتنی بر فناوری‌های نوین در یک سال گذشته
تکمیل طرح ملی انتقال حساب‌های دولتی در قالب استقرار سامانه بانکداری متمرکز بانک مرکزی (نسیم)، اتصال آن به سامانه‌های ملی پرداخت و ایجاد اماکن صدور حواله‌های الکترونیکی از طریق ابزار پرداخت «بانکواره» برای خزانه‌داری معین استان‌ها در کنار شخصی‌سازی چک‌های دولتی، ایجاد پایگاه داده متمرکز اطلاعات بانکی، نظام هویت الکترونیکی بانکی (نهاب)، راه‌اندازی و پیاده‌سازی سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی دسته چک (صیاد) به عنوان گام مهمی در اعتبارسنجی یکپارچه، کنترل دقیق اهلیت متقاضی دسته چک پیش از صدور و استعلام وضعیت عملکرد صادرکننده چک توسط گیرنده آن از جمله اقدام های بانک مرکزی در زمینه توسعه بانکداری الکترونیک به شمار می رود.
**حوزه نظام تسویه و پرداخت الکترونیک کشور
سامانه تسویه ناخالص آنی (ساتنا)، پایاپای الکترونیکی (پایا)، شبکه تبادل اطلاعات بین‌بانکی (شتاب) و شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی (شاپرک) سه سامانه فعال برای پوشش انواع خدمات بانکداری الکترونیـکی در کشور هستند که از گذشته تا امروز خدمات گسترده‌ای را به مشتریان نظام بانکی کشور ارائه کرده اند.
پیش‌بینی می‌شود رشد متوسط تعداد تراکنش‌های ساتنا، پایا و شتاب از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۳۹۶ با فرض حفظ روند شش‌ماهه اول سال ۱۳۹۶ تا پایان سال به ترتیب بالغ بر ۱۱۲ درصد، ۱۹۳ درصد و ۱۶۵ درصد خواهد بود. تعداد تراکنش‌های فوق، در شش ماهه اول سال ۱۳۹۶ به ترتیب بالغ بر ۵ میلیون، ۱٫۲ میلیارد و ۱۲٫۶ میلیارد بوده است.
همچنین، بر اساس آخرین اطلاعات، در نیمه اول سال ۱۳۹۶، تعداد و مبلغ تراکنش‌های مبادله شده از طریق سامانه حواله الکترونیکی بین بانکی (سحاب) به عنوان یکی از سامانه‌های تحت شتاب به ترتیب از رشدی حدود ۱۸ درصد و ۱۶ درصد نسبت به پایان سال قبل برخوردار بوده‌اند.
پیش‌بینی می‌شود تعداد و ارزش انتقال کارت به کارت مشتریان از طریق سامانه سحاب طی بازه چهارساله مورد اشاره با فرض حفظ روند شش ماهه اول سال ۱۳۹۶ تا پایان سال ۱۳۹۶ به ترتیب از رشد متوسطی معادل ۲۱۲ درصد و ۲۰۴ درصد برخوردار باشد.
تعداد و مبلغ تراکنش‌های مذکور در نیمه اول سال ۱۳۹۶ بیش از ۸۰۰ میلیون تراکنش معادل ۶ میلیون میلیارد ریال بوده است.
علاوه بر این، طی دوره چهار ساله ۱۳۹۶-۱۳۹۲ با فرض حفظ روند شش ماهه اول سال ۱۳۹۶ تا پایان سال، تعداد و ارزش تراکنش‌های پردازش شده در شاپرک (شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارتی) به ترتیب از رشد متوسطی معادل ۲۰۹ درصد و ۱۵۶ درصد برخوردار خواهد بود.
تعداد و مبلغ تراکنش‌های مذکور در نیمه اول سال ۱۳۹۶ قریب به ۸ میلیارد تراکنش به ارزش بیش از ۸ تریلیون ریال بوده است.
