مشتریان محترم کارگزاری آگاه ضمن پوزش از مشتریان عزیز، متأسفانه مجموعه‌ای از دستگاه‌های اصلی احتمالا به دلیل نوسانات برق اخیر در مراکز داده کاملا سوخته و از دسترس خارج شده و بر این اساس سرویس آنلاین دچار اختلال کلی گردیده است.
حمید کمار*: نزدیک به یک سال از آغاز اوج‌گیری تاریخی بورس اوراق بهادار می‌گذرد. در این مدت مردم برای حفظ ارزش دارایی‌های خود و در امان ماندن از وضعیت نابسامان اقتصادی، متناسب با رشد شاخص بورس اقدام به تزریق نقدینگی به بازار سرمایه کردند. رشد شاخص بورس بویژه از فروردین‌ماه سال جاری شتاب بیشتری به خود گرفت به طوری که شاخص بورس طی ۳ ماه ابتدایی سال جاری ۳ برابر شد و به رقم یک میلیون و ۴۲۰هزار واحد نزدیک شد. جهش شاخص بورس دلایل متعددی دارد اما از جمله مهم‌ترین عوامل آن، ورود حجم قابل توجهی از نقدینگی سهامداران جدیدالورود به بازار سرمایه است. ورود میلیون‌ها نفر از مردم به بازار سرمایه که خود به عاملی برای جهش شاخص بورس تبدیل شده اما برای عده‌ای بیشترین سود را داشته است. کارگزاری‌های بورس که درآمد خود را از محل کارمزد خرید و فروش سهام کسب می‌کنند، بیشترین سود را از ورود مردم به بورس از آن خود کرده‌اند. چند برابر شدن تعداد سهامداران و کسب سودهای هزاران میلیارد تومانی توسط کارگزاری‌های بورس اما باعث آن نشده این کارگزاری‌ها اقدام به نوسازی و توسعه زیرساخت‌های خود برای ارائه خدمات بیشتر و بهتر به سهامداران کنند.
این مسأله باعث کندی فرآیندهای معاملاتی برای سهامداران شده است. انجام نشدن معامله بر اثر دیر ارسال شدن تقاضای خرید یا فروش، کندی انجام فرآیندها و بروز خطاهای متعدد در انجام کارهای ساده از جمله پرتکرارترین مشکلاتی است که سهامداران هر روز با آن مواجه هستند. با این حال کارگزاری‌ها همواره مشکل هسته مرکزی معاملات در سازمان بورس را بهانه‌ای برای فرار از مسؤولیت مطرح می‌کنند. * برق نوسان داشت، دستگاه‌های‌مان سوخت! بی‌توجهی کارگزاری‌ها به توسعه زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری به منظور ارائه هر چه بهتر خدمات به مشتریان خود، در آخرین مورد میلیون‌ها سهامدار را قربانی کرد. صبح چهارشنبه هفته گذشته، مشتریان کارگزاری آگاه متوجه شدند امکان ورود به درگاه شخصی مدیریت سهام خود را ندارند. مشتریان این کارگزاری که برای باز کردن درگاه ورود به سامانه معاملات برخط تلاش می‌کردند، ناگهان با پیامی از سوی این کارگزاری مواجه شدند که طبق آن امکان ورود به صفحه شخصی مدیریت سهام خود را نداشتند.
در این پیام آمده بود: «مشتریان محترم کارگزاری آگاه ضمن پوزش از مشتریان عزیز، متأسفانه مجموعه‌ای از دستگاه‌های اصلی احتمالا به دلیل نوسانات برق اخیر در مراکز داده کاملا سوخته و از دسترس خارج شده و بر این اساس سرویس آنلاین دچار اختلال کلی گردیده است». در ادامه پیام کارگزاری آگاه به مشتریان خود، ضمن تکذیب شایعه هک شدن سامانه این کارگزاری، برای رفع این مشکل اطمینان داده شده بود. این کارگزاری همچنین بدون ارائه هیچ تعهدی صرفا اعلام کرد در تلاش است سفارش‌های عرضه اولیه مشتریان خود را به روش‌های دیگر ارسال کند. این کارگزاری در بخش دیگری از پیام خود نسبت به حفظ اطلاعات سهامداران به مشتریان خود اطمینان خاطر داد. * استقبال مردم از بورس زیاد بود، سامانه هنگ کرد! پس از این اتفاق، محمدرضا سرافراز‌یزدی، مدیرعامل کارگزاری آگاه در مصاحبه‌ای اعلام کرد: هیچ مشکلی برای اطلاعات مشتریان این کارگزاری ایجاد نشده و بک‌آپ (نسخه پشتیبان) از اطلاعات مشتریان را در اختیار داریم. سرافراز همچنین با اشاره به عرضه اولیه سهام سرمایه‌گذاری پویا (وپویا) اظهار داشت: تعدادی از مشتریان توانستند و تعدادی به دلیل مشکل فنی موفق نشدند و ما ضمن عذرخواهی از آنها سعی می‌کنیم به نحوی از انحا سیستم جبرانی از طریق باشگاه مشتریان کارگزاری آگاه در نظر بگیریم.
مدیرعامل کارگزاری آگاه در پاسخ به گلایه مشتریان از کندی سامانه این کارگزاری گفت: ما در چند سال قبل بشدت دنبال توسعه و بهبود شبکه زیرساخت و نرم‌افزارهای خود بودیم تا خدمات بیشتری به مشتریان موجود و مشتریان جدید ارائه کنیم اما واقعیت این است که استقبال مردم از بازار سرمایه بیش از حد انتظار بود، بویژه در چند ماه اخیر بیش از حد تصور تعداد آنها افزایش یافت و نه تنها برای کارگزاری آگاه که برای اغلب کارگزاری‌ها این مشکل کندی سیستم‌ها پیش آمده و این به خاطر استقبال گسترده مشتریان است. وی افزود: در این شرایط تلاش می‌کنیم منابع خود را تجهیز کنیم و به ارتقای خدمات بهتر و با ثبات‌تر مبادرت کنیم که مشتریان راحت‌تر بتوانند کار خرید و فروش سهام را انجام دهند. * حرفی از جبران خسارت سهامداران به میان نیامد مصاحبه مدیرعامل کارگزاری آگاه در حالی انجام شد که در هیچ بخشی از این مصاحبه، حرفی از جبران خسارت وارده به سهامداران نیست. طبق اطلاعات سازمان بورس، روزانه میلیون‌ها معامله در بازار سرمایه انجام می‌شود که دوبرابر این رقم، تعداد خریداران و فروشندگان سهام است. با در نظر گرفتن این موضوع می‌توان به طور تقریبی دریافت چه میزان زیان بر اثر غیرفعال شدن دسترسی مشتریان کارگزاری آگاه به این سهامداران و حتی به کل بازار سرمایه وارد شده است. در واقع حذف تقاضای بخش قابل توجهی از سهامداران که مشتریان کارگزاری آگاه بودند باعث کاهش رونق معاملات در آن روز و در نتیجه کند شدن سرعت رشد شاخص و همچنین غیرممکن شدن انجام معامله برای مشتریان این کارگزاری شد.
از همین رو هر چند مشتریان این کارگزاری اصلی‌ترین بازنده‌های اتفاق چهارشنبه هفته گذشته هستند اما کلیت بازار سرمایه هم از این اتفاق آسیب جدی دید. * مسأله فقط آگاه نیست البته این فقط مشتریان کارگزاری آگاه نیستند که با مشکلات متعدد و همزمان با بی‌اعتنایی کارگزاری‌های خود روبه‌رو می‌شوند. سایر کارگزاری‌ها هم وضعیت بهتری نسبت به کارگزاری آگاه ندارند. به عنوان نمونه، کارگزاری مفید به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کارگزاری‌های بورس که مسؤولیت انجام بیش از ۲۰ درصد از معاملات بازار سرمایه را بر عهده دارد، با مشکلات متعددی از همین دست مواجه است. مشتریان کارگزاری مفید هم از کندی سامانه این کارگزاری گلایه‌مند هستند. بازخوردهای مشتریان این کارگزاری از مواجهه مسؤولان این کارگزاری با گلایه مشتریان نشان می‌دهد در بسیاری از موارد مدیران و کارکنان این شرکت حتی پاسخگوی مشتریان خود هم نیستند. تداوم کندی سامانه این کارگزاری‌ها هم نشان می‌دهد مسؤولان این شرکت‌ها هیچ تعهدی نسبت به ارتقای زیرساخت‌های خود برای پاسخگویی هر چه بهتر به نیازهای مشتریان خود ندارند. * اهلیت هم داشته باشید، نمی‌توانید مجوز کارگزاری بگیرید دغدغه مشتریان کارگزاری‌ها مبنی بر وجود انحصار در فعالیت کارگزاری‌ها چندان اشتباه نیست. علی فیروزی، رئیس مرکز ملی مطالعات پایش و بهبود محیط کسبوکار وزارت اقتصاد گفت: اخیرا در فضای مجازی موضوع انحصاری بودن مجوز کارگزاری بورسی مطرح شده و حتی قیمت‌های سرسام‌آوری برای خرید و فروش آن مطرح می‌شود. فیروزی تصریح کرد: یکی از الزامات و ضروریات پرداختن به بررسی مجوز کارگزاری‌ها شبهه انحصار است که در این زمینه هیأت مقررات‌زدایی هفته پیش رو ورود خواهد کرد و جلسات آن در کمیته‌های تخصصی شروع می‌شود. رئیس مرکز ملی پایش و بهبود فضای کسبوکار وزارت اقتصاد افزود: در نظام بانکی، بانک مرکزی تصمیم می‌گیرد که چه تعداد بانک و با چه سطحی از کیفیت و نظارت وجود داشته باشد.
بنابراین ضرورت دارد در رابطه با کارگزاری‌ها نیز نظارت و کنترل وجود داشته باشد. این مقام مسؤول افزود: اخیرا پس از مطرح شدن قیمت‌های گزاف مجوز کارگزاری‌ها در فضای مجازی، وزیر اقتصاد به شورای عالی بورس، رئیس سازمان بورس و هیأت مقررات‌زدایی مأموریت داده تا در رابطه با موضوع انحصار مجوز کارگزاری‌ها اقدام و نتیجه را اعلام کنند. فیروزی یادآور شد: قطعا صدور مجوز یک کارگزاری نیازمند الزامات و شرایط خاص است اما نباید منجر به ایجاد انحصار شود. در حال حاضر کار به گونه‌ای است که اگر شخصی شرایط و اهلیت تاسیس یک کارگزاری را داشته باشد نیز نمی‌تواند مجوز تاسیس کارگزاری دریافت کند. * بی‌پناهی سهامداران؛ سازمان بورس کجاست؟
جولان بی‌مسؤولیتی در کارگزاری‌های بورس در حالی است که سازمان بورس هیچ اقدامی برای تنبیه کارگزاری‌ها و احقاق حقوق سهامداران انجام نمی‌دهد. «سوختن دستگاه‌های سخت‌افزاری» به بهانه نوسان برق در حالی از سوی مسؤولان کارگزاری آگاه مطرح می‌شود که عموم مردم حتی برای محافظت از یخچال خانگی خود، اقدام به خرید «محافظ نوسان برق» برای جلوگیری از آسیب به یخچال می‌کنند. همچنین بسیاری از بنگاه‌ها برای در امان ماندن از قطعی برق، اقدام به خرید منابع ذخیره برق می‌کنند تا قطعی مقطعی برق، آسیبی به کسبوکار آنها وارد نکند. سوالی که برای بسیاری از سهامداران پیش آمده این است که کارگزاری‌ها با وجود کسب روزانه ده‌ها میلیارد تومان درآمد، چرا هیچ اقدامی برای سرمایه‌گذاری در راستای ارتقای زیرساخت‌های خود نمی‌کنند؟ بی‌پناهی سهامداران در قبال بی‌مسؤولیتی کارگزاری‌ها در حالی است که مسؤولان سازمان بورس همواره از مزایای حضور مردم در بورس سخن گفته و مردم را به حضور در بورس دعوت می‌کنند. با این حال هیچ اقدامی برای الزام کارگزاری‌ها برای ارتقای کیفیت خدمات و زدودن انحصار در کارگزاری‌ها انجام نمی‌دهند. تنبیه کارگزاری‌های بی‌‌‌مسؤولیت و جبران خسارت سهامداران می‌تواند شروع خوبی برای ساماندهی آشفته‌بازار کارگزاری‌های بورس باشد. *روزنامه‌نگار اقتصادی
وطن امروز
