یک فعال اقتصادی معتقد است: باید در ثبت سفارش کالاها نظارت جدی شود تا بعدا مشاهده نشود که کالایی وارد شده که در شرایط کنونی برای اقتصاد کشور ضروری نبوده است.
سیدحمید حسینی کارشناس اقتصادی در گفتگویی با اشاره به ضرورت مقابله با ورود کالاهای لوکس و قاچاق به کشور اظهار داشت: در شرایطی که در جنگ اقتصادی و کمبود منابع ارزی قرار داریم، مشاهده می شود که برخی کالای غیرضرور و به نوعی لوکس وارد می شود.
وی افزود: بخشی از این کالاها به خاطر این است که سیستم تعرفه بندی کالاها در گمرک ایرادات و مشکلاتی دارد که این اجازه را به سوءاستفاده کنندگان می دهد که کالای مورد نظر خود را در ردیف کالایی گروه خاصی وارد کنند و امکان تشخیص و نظارت دقیق را از بین می برد.
به گفته حسینی، ردیف تعرفه ای گمرکی حداکثر ۸ رقم بیشتر نیست که تعداد زیادی از کالا در یک ردیف تعرفه ای قرار می گیرد که برخی با سوءاستفاده از این ایراد تعرفه ای، کالای دیگری را وارد کنند و با همان تعرفه ترخیص می کنند. مثلا با یک ردیف کالایی در گمرک امکان واردات مکمل غذایی وجود دارد، ولی ممکن است مکمل غذایی حیوانات هم در این سازوکار وارد شود. این در حالی است که در بسیاری از کشورهای دنیا، تعداد ردیف و ارقام گمرکی به جای ۸ رقم، ۱۲ رقم شده است. یعنی جزئیات بیشتری در اینباره لحاظ شده و برای هر کالایی یک کد در نظر گرفته اند. در ایران ممکن است ۵۰ قلم کالای مختلف مثلا در زمینه مکمل در یک ردیف گمرکی قرار بگیرد. بعد هم که ثبت سفارش می شود، کسی متوجه نمی شود که این مکمل غذایی برای چه مصرفی وارد می شود.
این فعال اقتصادی در ادامه اظهار داشت: نوع تعرفه بندی گمرک ایراد دارد و به راحتی مبادی رسمی کالای غیرضرور وارد می شود. به اسم کالای ضروری، کالایی وارد می شود که به نوعی لوکس و غیرضروری است.
حسینی همچنین گفت: بخشی از کالای لوکس و غیرضروری نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی با کشورهای همسایه، به صورت قاچاق وارد می شود، زیرا تقاضا نیز برای آن وجود دارد. وقتی شما ورود کالایی را ممنوع می کنید و کالای جانشین هم برای آن وجود ندارد، طبیعی هست که تقاضا به سمت کالای قاچاق ایجاد شود.
ضابطه مندی و نظارت نداریم
وی افزود: مثلا در ترکیه، هیچ سوپرمارکتی حق ندارد کالای غیراستاندارد بفروشد، یعنی فروشگاه های سوپر مارکت فقط کالای استاندارد دارند. ولی در ایران در نبود نظارت و برخورد با فروشگاه ها، بسیاری از کالاهای قاچاق مشاهده می شود.
به گفته حسینی، بخشی را ضابطه مند نکردیم، بخشی را هم نظارت نداریم. یعنی شبکه توزیع را باید از قاچاقچی بگیریم و شبکه توزیع را برای سوءاستفاده کنندگان ناامن کنیم. متاسفانه گفته می شود که در مرزها جلوی واردات گرفته می شود، منتهی وقتی وارد شد دیگر شبکه توزیع و اصناف، نظارت دقیق و شفافی ندارند. در نتیجه کالای قاچاق در فروشگاه های مختلف مشاهده می شود.
وی در پایان ضمن تاکید بر مقابله با ورود و توزیع کالای قاچاق در کشور افزود: باید در ثبت سفارش کالاها نظارت جدی شود تا بعدا مشاهد نشود که کالایی وارد شده که در شرایط کنونی برای اقتصاد کشور ضروری نبوده است.
