پیش از شروع سال ۱۴۰۱ بیشتر کارشناسان معتقد بودند با توجه به احتمال بالای احیای برجام، اقتصاد در سال جدید از وضعیت مناسب‌تری نسبت به سال‌های گذشته برخوردار خواهد بود.
کیمیا نجفی
سیاوش غیبی‌پور با بررسی وضعیت اقتصاد کشور تاکید کرد: هماهنگ کردن افکار جامعه با تحولات، یک سرمایه اجتماعی بوده و اگر قرار است در سال جاری یک سری تغییرات را در دستور کار قرار دهیم باید بتوانیم جامعه را با خود همراه و دو زیان را جبران کنیم.
پیش از شروع سال ۱۴۰۱ بیشتر کارشناسان معتقد بودند با توجه به احتمال بالای احیای برجام، اقتصاد در سال جدید از وضعیت مناسب‌تری نسبت به سال‌های گذشته برخوردار خواهد بود. اما سال شروع شد و نه خبری از احیای برجام شد و نه بهبود وضعیت اقتصاد!
در هفته‌های اخیر شاهد پرواز قیمت بسیاری از کالاهای اساسی بودیم. حالا بسیاری از خانوارها برای تامین حداقل‌های معیشت‌شان با چالش‌های جدی روبه‌رو شده‌اند و اوضاع زمانی بدتر می‌شود که برخی از مسئولان از سخت‌تر شدن شرایط صحبت می‌کنند. اخیرا محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس جمهور در جریان سفر خود به خوزستان در گردهمایی ائمه جمعه این استان گفته است که در چند سال اخیر تورم ۴۰ درصدی را تجربه کردیم و امسال هم شرایط سختی خواهیم داشت.
بعد از جنگ بدترین بلا تورم است
سیاوش غیبی‌پور، کارشناس مسائل اقتصادی درخصوص سخت شدن شرایط اقتصاد در جاری به ابتکار گفت: یک جمله معروف وجود دارد که می‌گویند بعد از جنگ بدترین بلا برای بشر بیکاری و تورم است اما ما باید بدانیم که شرایط خوب به مفهوم حفظ تورم نیست چراکه گاهی توزیع درآمد به معنای شرایط خوب است این در حالی است که در آن شرایط تورم تغییری نمی‌کند اما درآمد به خانوارها باز می‌گردد و خانوار شرایط را خوب ارزیابی می‌کند. گاهی اوقات شرایط خوب نیز به معنای اصلاحات اقتصادی است اصلاحات اقتصادی نیز می‌تواند همراه با تورم باشد.
وی افزود: ما در سال جاری باید بررسی کنیم و ببینیم که کشور نیاز به اصلاحات دارد یا خیر؟ آن چیزی که برخی از کارشناسان و مسئولان از شرایط سخت می‌گویند این است که با مسائلی همچون اصلاحات اقتصادی روبه‌رو هستیم.
این صاحب‌نظر اقتصادی با بررسی روند اصلاحات اقتصادی ادامه داد: هنگامی که اصلاحات اقتصادی صورت بگیرد ( حذف ارز ترجیحی) بدون شک رفتار و سبک زندگی خانوارها تغییر خواهد کرد، به هرحال با حذف ارز دولتی ما با افزایش قیمت‌ها مواجه خواهیم بود و فارغ از روش‌های جبران که چقدر کیفیت دارد و چه اندازه می‌تواند قدرت خرید خانوارها را افزایش دهد، تورم افزایش خواهد یافت و حتی ممکن است که درصد تورم از سال‌های گذشته بیشتر هم شود.
تورم دهک‌های پایین را مورد هدف قرار داده است
وی با اشاره به افزایش قیمت کالاهای اساسی اظهار کرد: تورم در سال‌های قبل یک جنبه کلی در اقتصاد داشت اما امسال تورم در ارتباط با جزئیات خانوارها بوده است. به بیانی دیگر تورم مواد خوراکی و اجاره دهک‌های پایین را مورد هدف قرار داده است.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به تبعات برخی از اصلاحات ادامه داد: هر اصلاحی تورم، آثار نامطلوب، بیکاری و مشکلات اقتصادی را به دنبال دارد. اما باید توجه داشته باشیم که کیفیت این اصلاحات بسیار دارای اهمیت است. به بیانی دیگر باید ببینیم که چقدر می‌توانیم افکار خانوار و بنگاه‌های اقتصادی را با این اصلاحات هماهنگ کنیم.
راهی برای جبرا زیان
وی افزود: هماهنگ کردن افکار جامعه با تحولات، یک سرمایه اجتماعی بوده و اگر قرار است در سال جاری یک سری تغییرات را در دستور کار قرار دهیم باید بتوانیم جامعه را با خود همراه و دو زیان را جبران کنیم. غیبی‌پور در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به راهکارهایی برای جبران زیان تغییرات گفت: ما باید پس از تغییر و اصلاحات دو زیان شخصی و اجتماعی را جبران کنیم. زیان شخصی خانوارها همان پرداخت یارانه و کمک‌های اینچنینی است.
این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: برای جبران زیان اجتماعی نیز ما باید هزینه‌های عمومی ناشی از تغییرات را بپذیریم و فرهنگ جامعه را به سمت تغییرات هدایت کنیم.
جامعه باید با اصلاحات همراه شود
وی همچنین در بخش دیگری از صحبت هایش به همراه شدن جامعه با اصلاحات تاکید کرد و گفت: من گمان می‌کنم همراه شدن جامعه با تغییرات و پذیرش عمومی اصلاحات مسئله بسیار مهمی بوده و شاید به دلیل ترس از همین تغییرات است که دولت‌ها چه در ایران و چه کشورهای دیگر با احتیاط به شرایط تغییر و اصلاح نگاه می‌کنند. به هرحال اصلاحات، سفره خانوارها و نگاه جامعه را تغییر می‌دهد .
غیبی‌پور افزود: در مجموع باید گفت ممکن است شرایط خوب همراه با اصلاحات و تورم باشد این درحالی است که گرانی و تورم از دید مردم شرایط بد خواهد بود. پس تعریف شرایط به نگاه مردم و مسئولان اقتصادی بستگی دارد.
این کارشناس اقتصادی در پایان تاکید کرد: یک بال موفقیت در اصلاحات و تغییرات، مردم هستند. دولت باید بتواند طیف عظیمی از مصرف‌کنندگان را با اصلاحات همراه کند اگر جامعه با برنامه‌ها و اهداف همراه نشود گاهی اوقات اصلاحات و تغییرات غیرممکن خواهد بود.
