در رابـطـه بــا آثار مـخـرب خـاک جـنگل فروشی، یک عضو انجمن علمی جنگلبانی به «آرمـان مـلی» می‌گوید: طبق تحقیقاتی که در این رابطه انجام دادیم.
آرمان ملی نوشت:بر این اساس و به گفته یکی از قاچاقچیان خاک، مدل قاچاق از چوب به چوب و خاک تغییر پیدا کرده است، این قاچاقچی معتقد بود که خاک اطراف درختان موجود در جنگل هیرکانی به شدت خریدار دارد و به همین منظور هر فردی به هر نحوی می‌خواهد این خاک را جمع‌آوری کرده و به فروش برساند. خاک جنگل برای مصارف مختلفی به‌ویژه در حیاط منازل و استفاده در باغ‌ها و باغچه‌ها کاربرد دارد، اما باید مواظب بود که به‌دلیل هوموس بالا بیش از حد استفاده نشود. وی می‌گوید این مشتری است که قیمت خاک را تغییر می‌دهد، به‌عنوان مثال مشتری به‌دنبال خاک بسیار تیره اراضی جنگلی است که این خاک برای هر ۱۰ کیلوگرم تا ۴۰هزار تومان به فروش می‌رسد، اما اگر مشتری خاک جنگل بدون هیچ‌شرایط خاصی را بخواهد، می‌تواند تا هر ۱۰ کیلوگرم ۲۰هزار تومان نیز خریداری کند. این فروشنده غیرمجاز خاک‌های جنگلی به این نکته اشاره کرد که بیشتر ایستگاه‌های نگهبانی بر روی چوب حساس هستند و خاک برای بسیاری از آنها اهمیتی ندارد. وی گفت: خرید و فروش خاک‌های جنگلی در چند ماه اخیر رونق مناسبی پید کرده است، البته این موضوع در بهار و تابستان هر سال بهتر از نیمه دوم سال است.
قانون حفاظت از خاک
در ۳۱ تیر ۹۷ و در صحن علنی مجلس دهم، نمایندگان مجلس مصوب کردند که انتقال و فروش خاک به خارج کشور ممنوع است و مجازات آن را نیز تعیین کردند. نمایندگان در ارتباط با لایحه حفاظت از خاک، با ماده ۲۱ این لایحه با ۱۷۱ رأی موافق، ۱۲ رأی مخالف و ۶ رأی ممتنع از مجموع ۲۲۱ نماینده حاضر در صحن موافقت کردند. مرتکب به یک یا دو مورد از مجازات تعزیری درجه (۵) محکوم می‌گردد. تشخیص ماده معدنی برعهده وزارت صنعت، معدن و تجارت است و برای خروج خاک معدنی از کشور اخذ مجوز توسط وزارت مذکور الزامی است.
نقش خاک جنگل در اکوسیستم
در رابـطـه بــا آثار مـخـرب خـاک جـنگل فروشی، یک عضو انجمن علمی جنگلبانی به «آرمـان مـلی» می‌گوید: طبق تحقیقاتی که در این رابطه انجام دادیم، در یک سال، پنج و نیم تن لاشبرگ یا لاشریزه (که از شاخه، برگ و پوست درختان است) برروی خاک یک هکتار از مساحت جنگل‌ها می‌ریزد که از این میزان سه و نیم تن آن با گذشت سال‌ها تبدیل به خاک می‌شود. دکتر محمد امینی در ادامه خاطرنشان می‌کند: این خاک مرغوب اسفنجی چندین نقش مهم را در طبیعت و حیات جنگل‌ها ایفا می‌کند، اولین نقش آن گرفتن شدت تخریبی قطرات باران است که اگر باران روی خاک لخت سقوط کند قدرت تخریبی آن برای خاک بسیار بالاست و لاشبرگ اجازه تخریب خاک جنگل را نمی‌دهد. دومین اثر این خاک، اجازه پیوستن قطرات باران را به هم نمی‌دهد تا تبدیل به روان آب سطحی شوند. سومین اثر این نوع خاک در نفوذ آب باران به لایه‌های پایینی خاک است و جذب آب باران را راحت‌تر می‌کند. اثر دیگر این خاک در مرطوب نگاه داشتن خاک است که باعث تنظیم رطوبت هوای اطراف جنگل می‌شود محیط را مرطوب نگاه می‌دارد. نقش دیگری که این خاک ایفا می‌کند، تغذیه‌ای برای موجودات خاکی مانند کرم‌های خاکی است که این آب وارد خاک می‌شود و با عناصر شیمیایی ترکیب خواهد شد و باعث تغذیه کرم‌های خاکی می‌شوند که این موجودات مقدار زیادی از عناصر غذایی را در خاک ایجاد می‌کنند و فعالیت آنها باعث اصلاح فیزیک و شیمی خاک خواهد شد و حیات این موجودات بستگی به خاک اسفنجی دارد.وی معتقد است که اگر این خاک‌های اسفنجی برداشته شود، جنگل به خاک سفت می‌رسد و آثار مذکور حذف خواهد شد. خاک جنگل که توسط لاشبرگ‌ها تشکیل شده، عمق زیادی دارند و باعث می‌شود اثرات حفاظتی خاک افزایش پیدا کند و موجودات زیادی روی این خاک زندگی می‌کنند مثل قارچ‌ها. پس خاک جنگل بستر حیات جنگل است و مانند خاک گلدان اثر تغذیه‌ای ندارد. اگر در هر هکتار و در طول زمانی یک سال، سه ونیم تن خاک‌سازی به‌طور طبیعی صورت می‌گیرد، دو تن بقیه خوراک عناصر طبیعی مثل پرندگان و موجوداتی که حیات‌شان وابسته به خاک است، می‌شود.
خاک جنگل سرمایه ملی است
این استاد دانشگاه منابع طبیعی با اشاره به اینکه اگر شدت برداشت خاک جنگل زیاد باشد، اکوسیستم آن به‌هم خواهد خورد و جنگل قادر نیست، این برداشت را به‌صورت طبیعی ترمیم نماید، می‌افزاید: شما اگر یک یا دوبیل خاک از جنگل برداشت کنید اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد، چون قدرت ترمیم و بازسازی جنگل بسیار بالاست، اما اگر سرعت برداشت از سرعت خاک‌ساز بیشتر باشد، روند تخریبی برای جنگل آغاز می‌شود. در بحث اقتصادی نیز باید به این موضوع اشاره کنیم که تمام عناصر طبیعت (پرندگان، بارش باران، درخت و بستر خاک) دست به دست یکدیگر می‌دهند و به‌صورت زنجیره منظم تا خاک تولید شود که ارزشمندترین سرمایه ملی است.
کاهش سطح کیفی جنگل‌های شمال
چندی پیش یک عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور اعلام کرد که در ۴۰ سال گذشته نیمی از جنگل‌های شمال نابود شده است، از این استاد دانشگاه درباره این ادعا سوال پرسیدیم و او با رد آن می‌گوید: طبق محاسبات و آمارهایی که در اختیار داریم، در هر ۱۰ سال ۱۴۰هزار هکتار از جنگل‌های شمال از بین می‌رود که به اندازه تخریب ۴۰ هکتاری در روز است، ولی مساحت جنگل‌ها به نصف نرسیده است. ما در ۴۰ سال گذشته دو‌میلیون هکتار جنگل در شمال کشور داشتیم که در طول این ۴۰ سال جنگل‌کاری نیز صورت گرفته و طبق آمار، خیلی از مساحت آن کم نشده است، اما زمانی که ما بر روی مساحت صحبت می‌کنیم باید به نقش تخریب جنگل‌ها در ابعاد کیفی نیز اشاره کنیم که کیفیت جنگل‌های شمال به شدت افت پیدا کرده است. یعنی در بسیاری از مناطق جنگل‌ها از حالت چند لایه‌بودن درختان به یک لایه افول کرده و پایداری و تجدید حیات آن کاهش پیدا کرده است و یکپارچگی اکوسیستم‌ها از بین رفته است. بنا بر آمار تخریب‌های کیفی رخ داده است، اما مساحت آن نصف نشده است.
