محدودیت منابع آبی و ترویج شیوه هایی از کشت و آبیاری که میزان مصرف آب را کاهش دهد، بسیار ارزشمند بوده و کشت مستقیم برنج به روش خشکه کاری همراه با کاهش ۹۱درصدی مصرف آب یکی از این روش ها است.
به گزارش اقتصاد گستر شمال ، به نقل از ایرنا مجتمع فنی پژوهشی احسان البرز مازندران در راستای حفظ اکوسیستم زیست محیطی، حفاظت از منابع آب زیر زمینی، انفال، بهره وری اقتصادی و کاهش هزینه تولید با موضوع اقتصاد مهندسی و ایجاد استراتژی اقتصاد کلان در فعالیت کشاورزی با یک کار پژوهشی موفق به اجرای کشت برنج با سامانه آبیاری بارانی و قطره ای با ۲محصول فنی و اختراعی کود ارکانیک جایگزین کود شیمیایی شده است.
شیوه کشت کنونی شالی در مناطق شمالی مازندران، گیلان و بخشی از گلستان به روش سنتی – غرقابی است یعنی در هر هکتار به روش سنتی بین ۱۲ تا ۱۵ هزار مترمکعب و در برخی از مناطق استان تا ۱۸ هزار مترمکعب آب نیاز دارد.
در روش سنتی ابتدا بذر شالی در خزانه کشت و بعد از حدود یک ماه در زمین غرقابی نشاء می شود، اما در شیوه خشکه کاری بذر شالی در زمین اصلی که شخم زده شده همچون بذر دیگر محصولات پاشیده و کشت می شود.
از آن جایی که مازندرانی ها همواره کشت برنج به عنوان درآمد اصلی و غذا مودر علاقه شان محسوب می شود و سالانه بخشی از تولید خودشان را مصرف می کنند، امسال شماری از کشاورزان شرق استان در شهرستان های گلوگاه، نکا و بهشهر پس از نا امیدی از کشت غرقابی به امید تامین آذوقه برنج به کشت خشکه کاری شالی روی آوردند.
مدیرعامل مجتمع فنی پژوهشی احسان البرز مازندران روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: با اجرای کامل طرح خشکه کاری برنج ، افق جدیدی برای ایجاد استراتژی اقتصاد کلان در حوزه کشاورزی، زیست محیطی و اشتغال پایدار حاصل شده است.
جمال احسانی مقدم با توضیح این که ۹۰ درصد مصرف منابع آبی کشور به خصوص برنجکاری به عنوان فعالیت اصلی کشاورزی استان های مازندران و گیلان بر پایه آب است، افزود: برای تولید هر کیلو برنج حدود پنج تا هفت متر مکعب یعنی پنج هزار تا هفت هزار لیتر مصرف آب داریم، میانگین تولید برنج در هر هکتار حدود چهار تن شلتوک است، بنابر این در شرایط کم بارشی و خشکسالی، بکارگیری روش های جدید کشت و کار که همراه با کاهش ۹۱ درصدی مصرف آب ضروری است.
وی با ذکر این نکته که با روش آبیاری قطره ای و بارانی هزینه تولید محصول برنج نیز تا ۸۶ درصد کاهش می یابد، ادامه داد:مصرف‌آب هم در این روش تا ۹۱درصد در مزرعه کم می شود.
احسانی مقدم به فعالیت ۱۹ ساله این شرکت در حوزه روش های کشت و کار محصولات زراعی اشاره کرد و بیان داشت :طبق بررسی های صورت گرفته میزان محصول برنج در این روش نسبت به روس سنتی بیشتر نیز می شود.
وی ر خصوص کاهش هزینه تولید در روش خشکه کاری برنج توضیح داد : برنج به صورت بذری و مستقیم در مزرعه کاشت می شود، یعنی بر خلاف کشت غرقابی تمامی مراحل تهیه خزانه برنج و نشاکاری وهزینه نیروی کاری و دستگاه نشاکاری حذف می شود، از طرفی فرایند شخم زدن مزرعه به صورت خشکه بوده که هزینه شخم زده مزرعه به یک ششم سیستم آبیاری غرقابی کاهش می‌یابد.
وی گفت: در فرآیند طرح علمی و فنی کشت برنج مجتمع فنی پژوهشی احسان البرز از کود اختراعی ارگانیک جایگزین کودشیمیایی که به شماره ثبت ۹۱۲۵۱ استفاده می شود، هزینه تهیه کود اختراعی نصف تا یک سوم کودشیمیایی است.
احسانی مقدم تصریح کرد: با توجه به خاصیت کود اختراعی و فرایند شخم زدن و کاهش مصرف سم، هزینه وجین کاری در این روش به یک پنجم هزینه روش سنتی کشت برنج به روش غرقابی کاهش می یابد.
وی بیان داشت: با توجه به کاهش مصرف ۹۱ درصدی آب در مزرعه در طرح مجتمع احسان البرز بخش مهمی از هزینه ها در تولید برنج حذف شده که درنتیجه به میزان کاهش هزینه ۸۶ درصدی تولید برنج خواهیم رسید.
طبق بررسی های صورت گرفته دستاورد کشت نوین برنج توسط مجتمع فنی پژوهشی احسان البرز مازندران این است که برای اولین بار کشت برنج سه سه بار در سال عملی شد، کشت برنج با کاهش هزینه ۸۶ درصدی تولید همراه شد ، کشت برنج با کاهش مصرف ۹۱ درصدی آب در مزرعه و کشت برنج با میزان محصول بیشتر نسبت به روش سنتی غرقابی همراه است.
بر اساس اعلام رسمی سازمان جهاد کشاورزی مازندران، شالیکاران شرق استان در راستای مقابله با کم‌آبی و مدیریت مصرف آب در اراضی کشاورزی و همچنین سازگاری با شرایط خشکی و بحران کمبود آب، تاکنون خشکه کاری برنج را در حدود ۵۰ هکتار از اراضی شالیزاری این منطقه را انجام داده که این روند همچنان ادامه دارد.
کشت برنج در ۲۰۵هزار هکتار از شالیزارهای مازندران
رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران با اظهار این که بارندگی در سال زراعی جاری حدود ۳۰ درصدی کم شده است، گفت: برنجکاری در سال جاری بسیار سخت شروع شده است، ولی با انجام شخم زمستانه، نشا کاری زودهنگام و بارندگی های به موقع اردیبهشت و خرداد ماه تا کنون ۲۰۵ هزار هکتار از زمین های شالیزاری استان نشا کاری شده است که البته هنوز نسبت به سال گذشته حدود ۱۰هزار هکتار کمتر است.
حسن عنایتی با بیان این که با بارندگی هفته قبل نشا کاری برنج همچنان در مناطق شرق استان در حال انجام است، بیان داشت: البته نگرانی که در مقوله کشت برنج وجود دارد، کاهش حدود ۵۰ درصدی کشت ارقام پرمحصول برنج نسبت به سال گذشته است.
وی با توضیح این که سال گذشته حدود ۷۰ هزار هکتار از زمین های شالیزاری زیر کشت ارقام پر محصول کیفی رفته بود، ادامه داد: طبق آمار مراکز خدمات کشاورزی استان، تا کنون حدود ۳۰ هزار هکتار از نشاکاری برنج از ارقام پر محصول و مابقی از ارقام طارم هاشمی و طارم محلی است.
وی به روش خشکه کاری برنج و طرح جایگزین کشت سویا و پنبه به جای برنج کاری در سال جاری اشاره کرد و گفت: امیدواریم کشاورزان با توجه به شرایط اقلیمی نوع ارقام و محصول زراعی را برای کشت و کار انتخاب کنند.
برنجکاری یکی از مهم ترین فعالیت کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است. مازندران با تولید حدود یک میلیون تن برنج سفید، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور را تامین می کند.
