با ارائه برنامههای توسعهای و تبیین سند راهبردی در گردشگری دریایی میتوان به جذب سرمایهگذاری در این حوزه پرداخت و طبعا نتیجهای جز توسعه در این حوزه نخواهد داشت.
گروه اقتصاد دریایی – گردشگری دریایی در ایران با توجه به میزان خط ساحلی که کشور در شمال و به ویژه جنوب برخوردار است در کنار ظرفیتهای تاریخی کشور پتانسیل جذب گردشگران خارجی و توسعه و رونق اقتصادی در حوزه گردشگری را افزایش میدهد. فقر فرهنگی و مدیریتی در شناخت از حوزه گردشگری دریایی بزرگترین عامل در راه عدم توسعه این صنعت. مشکل اصلی در این حوزه تحریمها نیست بلکه برخی از مسائل اخلاقی و شرعی باعث میشود که نتوان این حوزه را مانند کشورهای دیگر توسعه داد.
به گزارش اقتصادسرآمد، صنعت گردشگری به عنوان مهم ترین صنعت جهان در دهه های اخیر رشد سریعی در توسعه اقتصادی جهان داشته که یکی از مهم ترین آثار این رشد، موضوع اشتغال زایی است که در توسعه و گسترش فرصت های شغلی برای اقشار مختلف جامعه مؤثر بوده است. حضور گردشگر در هر کشور می تواند برای تعداد زیادی از مردم ایجاد شغل کند؛ از فعالان حمل و نقل ورودی به کشور تا حمل نقل شهری و اقامتگاهها که هتل و یا بوم گردی را شامل می شود تا تولید کنندگان محصولات صنایع دستی و صاحبان رستورانها. یکی از انواع گردشگری که این روزها طرفداران زیادی در تمام نقاط دنیا برای خود دارد گردشگری دریایی است.
ایران نیز با دارا بودن چند هزار کیلومتر طول نوار ساحلی که هفت استان کشور را در برمیگیرد، یک کشور دریایی محسوب میشود. برای استفاده از صنعت گردشگری دریایی، فراهم کردن زیرساختها و امکانات مانند ساخت شناورها و قایقهای تفریحی، ساخت اسکلههای تفریحی، پارکهای دریایی و زیردریاییهای تفریحی باید در اولویت قرار بگیرد که به نظر میرسد توسعه گردشگری دریایی برای دولت در اولویت برنامهها قرار دارد.
چرا گردشگری دریایی در ایران جان نمیگیرد
مریم سلیمانی، کارشناس حوزه گردشگری دریایی در اینباره به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: اصولاً گردشگری دریایی و سواحل به معنای تخصصی کلمه در کشور وجود ندارد و آنچه هست حضور اهالی شهرهای دور از نوار ساحلی و مردم علاقهمند به دریا است، البته در برخی مناطق مانند قشم، کیش و چابهار، برخی امکانات تخصصی ازجمله جت اسکی، فراهمشده اما در سایر موارد، چیزی بهعنوان گردشگری دریایی نداریم که جاذبههای دریایی کشور را بهطور مشخصی ارائه کند.
دستهبندی های گردشگری دریایی
او ادامه داد: چنانچه فعالیتهای دریایی و گردشگری، در محیط ساحلی انجام پذیرد در حوزه گردشگری ساحلی دستهبندی میشوند، هرچند گردشگری دریایی ازنظر ماهیت با گردشگری ساحلی متفاوت است اما به دلیل وجه مشترک آنها یعنی ارتباط با دریا، شباهتهایی نیز میان آنها هست. از فعالیتهای گردشگری دریایی و ساحلی میتوان به غواصی، سفرهای تفریحی، اسکی روی آب، جت اسکی، آکواریوم و ماهیگیری تفریحی اشاره کرد، اگر این فعالیتها در آبهای عمیق انجام شود به آن گردشگری دریایی گفته میشود و اگر در نزدیکی ساحل انجام شود گردشگری ساحلی نامیده میشود. اما این تفکیک در ایران هنوز شکل اساسی به خود نگرفته است.
محدودیت وسایل حملونقل دریایی
به گفته وی، در ایران در حال حاضر تنها چیزی که در حملونقل دریایی داریم، کشتیهای کاتاماران است که مناسب حملونقل مسافر در مقاصد چندمایلی بین جزایر است و امکانات، فضا و امنیت لازم را برای گردشگری دریایی ندارد، با توجه به داشتههای فعلی، میتوان گفت در ایران، گردشگری ساحلی رونق بیشتری دارد، بهویژه باوجود پلاژها، اسکلههای مسافری و کلوپ های دریایی که در شمال کشور و نیز در قشم، کیش و چابهار داریم.
نبود ساختار نظاممند گریبانگیر
گردشگری دریایی
این کارشناس حوزه گردشگری دریایی افزود: «علاوه بر نبود زیرساختهای لازم و فرهنگ گردشگری دریایی، نبود ساختار نظاممند نیز گریبانگیر فعالیتها در این حوزه شده است.گردشگری دریایی پتانسیل توسعه و رونق اقتصادی را دارد اما درحالحاضر با بهکارگیری چند فروند کشتی صرفا به رفع نیاز گردشگران میپردازند و از ظرفیتهای دیگر آن غافل ماندهاند.
سلیمانی گفت: با ارائه برنامههای توسعهای و تبیین سند راهبردی در گردشگری دریایی میتوان به جذب سرمایهگذاری در این حوزه پرداخت و طبعا نتیجهای جز توسعه در این حوزه نخواهد داشت.
تاکنون آمارهای مشخص و رسمی در حوزه گردشگری دریایی ارائه نشده است و در خصوص وضعیت فعالیت های گردشگری که ذکر شد اطلاعاتی در دسترس نیست، با بررسیهای انجامشده توسط کارگروه مطالعات و برنامهریزی ستاد توسعه فناوری و صنایع دانشبنیان دریایی شاخصهایی بهمنظور ارزیابی وضعیت گردشگری دریایی و ساحلی شناسایی و معرفیشده است.
قابلذکر است آمار در دسترس مربوط به تعداد سفرهای دریایی است که توسط سازمان بندرها و دریانوردی ارائهشده است که البته همه این سفرها باهدف گردشگری انجامنشده است، همچنین آمارهای دیگری در رابطه با امکانات تفریحی و گردشگری در دسترس است که در این آمارنامه ارائهشده است. اطلاعات موجود بسیار محدود است و نیاز به بررسیهای بیشتر جهت شناخت وضعیت موجود در این حوزه، احساس میشود.
حوزه دریایی کشور با مشکلاتی همچون نبود زیرساختهای لازم و شرکتهای کشتیسازی ورشکسته دستوپنجه نرم میکند و تا زمانی که این مشکلات برطرف نشود نمیتوان برنامه جامعی برای آن تدوین کرد. صنعت گردشگری دریایی در جهان، قانونمند شده است. هر کشتی تجاری از جمله کشتیهای کروز باید از طریق یک کشور ثبت شده باشند تا بتوانند در آبهای بینالمللی حضور پیدا کنند. یک کشور زمانی میتواند کشتی خود را ثبت کند که عضوی از سازمان بینالمللی دریانوردی
(IMO) باشد.