زوال عقل چیست؟

سرویس سلامت اقتصاد شمال ،“زوال عقل” و یا دمانس بیماری شایع در افراد مسن است که عوامل مختلفی در پیدایش آن وجود دارد. از این بیماری که با از دست دادن حافظه همراه است را می توان با چند روش جلوگیری کرده و احتمال بروز آن را کاهش داد.

بیماری دمانس یا زوال عقل

زوال عقل چیست؟

زوال عقل یک اصطلاح کلی برای کاهش توانایی های ذهنی است که به اندازه کافی برای زندگی روزمره توانایی ندارداز دست دادن حافظه یک مثال است که  آلزایمر شایع ترین نوع زوال عقل است.

اگر بخواهیم در این بخش از  سلامت روان در  نمناک  درباره زوال عقل توضیح دهیم باید بگوییم که زوال عقل یک بیماری خاص نیست. این یک اصطلاح عمومی است که یک گروه از علائم مربوط به کاهش حافظه  و یا دیگر مهارت های تفکر را به اندازه کافی برای کاهش توانایی فرد برای انجام فعالیت های روزمره توصیف می کند.

بیماری آلزایمر 60 تا 80 درصد موارد را تشکیل می دهد. زوال عقل پس از گرفتگی عروقی، که پس از  سکته مغزی رخ می دهد، دومین نوع رایج ترین نوع زوال عقل است اما بسیاری از شرایط دیگر وجود دارد که می توانند علائم زوال عقل را شامل شوند، از جمله برخی که برگشت پذیر هستند، مانند مشکلات  تیروئید  و کمبود ویتامین 

در اغلب موارد زوال عقل تحت عنوان نامناسب «پیری» یا « زوال عقل سالمندی» نامیده می شود، که نشان دهنده اعتقاد پیشاپیش و باور نادرستی است که موجب تخریب ذهنی جدی در مورد پیری عادی شده است.

از دست دادن حافظه و سایر علائم زوال عقل:

در حالی که علائم زوال عقل می تواند به شدت متفاوت باشد، حداقل دو مورد از عملکردهای ذهنی اصلی زیر باید به طور معنی داری در معرض زوال عقل قرار گیرد:

•  حافظه
•  ارتباطات و زبان
•  توانایی تمرکز و توجه
•  استدلال و قضاوت
•  ادراک بصری

افراد مبتلا به زوال عقل ممکن است با حافظه کوتاه مدت، پیگیری کیف پول، پرداخت صورتحساب، برنامه ریزی و تهیه غذا، به یاد آوردن وقت ملاقات و یا سفرهای داخلی، مشکلاتی داشته باشند.

بسیاری از موارد زوال عقل پیشرفت دارند، بدین معنا که علائم به آرامی شروع به تشدید شدن می کنند و به تدریج بدتر می شوند.اگر شما یا یکی از عزیزانتان دچار مشکلات حافظه یا تغییرات دیگر در مهارتهای تفکر هستید، آنها را نادیده نگیرید. برای تعیین علت، به زودی به پزشک مراجعه کنید.

ارزیابی حرفه ای ممکن است شرایط قابل درمان را تشخیص دهد حتی اگر علائم زوال عقل را نشان می دهد، تشخیص زودهنگام به فرد اجازه می دهد تا حداکثر مزایای درمان های موجود را به دست آورد و فرصتی برای داوطلب شدن برای آزمایشات بالینی یا مطالعاتی، همچنین زمانی برای برنامه ریزی برای آینده فراهم کند.

نشانه های بیماری زوال عقل

علل ابتلا به زوال عقل :

زوال عقل ناشی از آسیب به سلول های مغزی است. این آسیب با توانایی سلول های مغز دارد. هنگامی که سلول های مغز قادر به برقراری ارتباط طبیعی نیستند، تفکر، رفتار و احساسات می توانند تحت تأثیر قرار گیرند.

مغز دارای بسیاری مناطق متمایز است که هر کدام مسئولیت های مختلفی دارند (برای مثال حافظه، تشخیص و حرکت). هنگامی که سلول ها در یک منطقه خاص آسیب دیده اند، این ناحیه نمی تواند به طور نرمال عملکرد خود را انجام دهد.

انواع مختلف زوال عقل با انواع خاصی از آسیب سلول های مغزی در مناطق خاص مغز مرتبط است به عنوان مثال، در بیماری آلزایمر، سطوح بالایی از پروتئین های خاصی در داخل و خارج سلول های مغز، باعث می شود که سلول های مغز باقی بمانند و با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

منطقه ای در مغز به نام هیپوکامپ مرکز یادگیری و حافظه در مغز است و سلول های مغزی در این منطقه اغلب اولین آسیب دیده به شمار می آیند. به همین دلیل است که از دست دادن حافظه اغلب یکی از اولین علائم آلزایمر و زوال عقل است در حالی که اکثر تغییرات مغز که موجب زوال عقل می شوند، دائمی بوده و در طول زمان بدتر می شوند، مشکلات تفکر و حافظه ناشی از شرایط زیر ممکن است بهبود یابد:

• افسردگی

•  عوارض جانبی داروها
•  مصرف بیش از حد از الکل
•  مشکلات تیروئید
•  کمبود ویتامین

تشخیص زوال عقل

هیچ آزمایشی برای تعیین اینکه آیا کسی دچار زوال عقل است وجود ندارد پزشکان مبتلایان به آلزایمر و سایر انواع زوال عقل را مبتنی بر یک تاریخچه دقیق پزشکی، یک معاینه فیزیکی، آزمایش های آزمایشگاهی و تغییرات مشخصی در تفکر، عملکرد روزانه و رفتار مربوط به هر نوع تشخیص داده اند.

پزشکان می توانند تعیین کنند که یک فرد با سطح بالایی از اطمینان مبتلا به زوال عقل است اما تعیین دقیق نوع زوال عقل سخت تر است، زیرا علائم و تغییرات مغزی دمانس های مختلف می توانند همپوشانی داشته باشند.

در بعضی موارد، پزشک ممکن است “دمانس” را تشخیص دهد ولی نوع آن را مشخص نکند ؛ اگر این اتفاق می افتد ممکن است لازم باشد که یک متخصص مانند یک متخصص مغز و اعصاب یا جراح ما را معالجه کند.

روش تشخیص زوال عقل

درمان و مراقبت از بیماری دمانس یا زوال عقل

درمان زوال عقل بستگی به علت آن دارد ؛ در موارد بیشتر دمانسهای پیشرفته، از جمله بیماری آلزایمر، هیچ درمانی وجود ندارد که مانع پیشرفت آن شود یا متوقف شود اما درمان های دارویی وجود دارد که به طور موقت علائم را بهبود می بخشد.

خطر ابتلا به تهدید و پیشگیری از دمانس:

برخی از عوامل خطر زوال عقل مانند سن و ژنتیک نمی توانند تغییر کنند اما محققان همچنان به بررسی تاثیر سایر عوامل خطر بر سلامت مغز و پیشگیری از زوال عقل می پردازند.

برخی از فعال ترین بخش های تحقیق در زمینه کاهش و پیشگیری از ابتلا به زوال عقل عبارتند از:عوامل قلبی و عروقی، آمادگی جسمانی و رژیم غذایی.عوامل خطر قلبی و عروقی:مغز شما توسط یکی از ثروتمندترین شبکه های عروق خونی بدن شما تقویت می شود.

هر چیزی که باعث تخریب رگهای خونی در هر جایی از بدن شما می شود، می تواند رگ های خونی مغزی شما را از بین ببرد و سلول های مغزی را از تغذیه حیاتی و اکسیژن محروم کند. عروق خونی در مغز به زوال عقل مرتبط هستند.

این عوارض اغلب همراه با تغییرات ناشی از انواع دیگر زوال عقل، از جمله بیماری آلزایمر و زوال عقل با توهمات ظهور می کنند ، این تغییرات ممکن است باعث کاهش سریعتر یا آسیب زدن به آنها شود. شما می توانید با محافظت از مغز خود با برخی از استراتژی های مشابه که قلب شما را محافظت می کنند، کمک بگیرید.

سیگار نکشید:

اقدامات لازم برای حفظ  فشار خون  کلسترول و  قند خون در حد توصیه شده؛ و حفظ وزن سالم.

فعالیتهای بدنی:

ورزش منظم ممکن است به کاهش برخی از انواع دلایل زودرس کمک کند. شواهد نشان می دهد ورزش ممکن است به طور مستقیم با افزایش جریان خون و اکسیژن مغز به سلول های مغز کمک کند.

رژیم غذایی مدیترانه ای :

آنچه که می خورید ممکن است بیشترین تاثیر را بر سلامت مغز شما داشته باشد، از طریق تأثیر آن بر  سلامت قلب  ؛ بهترین شواهد در حال حاضر نشان می دهد که الگوهای تغذیه با قلب سالم مانند رژیم غذایی مدیترانه ای نیز ممکن است به حفاظت از مغز کمک کنند.

رژیم مدیترانه حاوی  گوشت قرمز نسبتا کمی است و بر کل دانه ها، میوه ها و سبزیجات، ماهی و صدف و آجیل،  روغن زیتون  و دیگر چربی های سالم تأکید دارد.

منبع:گوناگون