پنج ریسک شامل بحران اشتغال و معیشت، سرخوردگی جوانان، رکود اقتصادی طولانی‌مدت، بحران منابع طبیعی، از دست دادن تنوع زیستی و فروپاشی اکوسیستم برای اقتصاد ایران شناسایی شده است.
کیمیا نجفی
آلبرت بغزیان، کارشناس مسائل اقتصادی می‌گوید: کشوری که با بحران آب روبه‌رو باشد هم شاهد خسارت جانی و مالی خواهد بود و هم اقتصاد آن با چالش روبه‌رو می‌شود.
کم آبی و بحران آب در کشور می‌تواند مشکلات بیشماری را پیش روی اقتصاد ایران قرار دهد. عدم رشد تولید، کاهش و توقف فعالیت پالایشگاه‌ها، کاهش تولید صنایع آب‌بر، اختلال در تامین برق از سدها و نیروگاه‌های برق آبی، کاهش امنیت غذایی و افزایش تورم ناشی از کمبود مواد غذایی، تهدید سلامت جامعه و افزایش هزینه‌های اقتصادی درمان از جمله این مشکلات است. البته باید اشاره کرد که بحران آب و خشکسالی پدیده‌ای است که از گذشته تا کنون بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشور ایران را مورد تهدید قرار داده است، اما در شرایط موجود عوامل متعددی از جمله رشد روز افزون جمعیت و در نتیجه افزایش تقاضا برای آب، تغییرات شرایط آب و هوایی، کاهش بارندگی و محدودیت سفره‌های آب زیرزمینی این بحران و تبعات ناشی از آن را تشدید می‌کنند. در کنار این عوامل گفته شده مسائلی همچون علمی نبودن کشاورزی، عدم فرهنگ‌سازی در مصرف آب، عدم اجرای قوانین و مقررات مربوط به آب و نگاه مقطعی به چالش بجران آب مشکلات را چند برابر می‌کند و قطعا درصورت ادامه‌دار بودن ضربات جبران‌ناپذیری را به جامعه و اقتصاد کشور وارد خواهد کرد.
بحران‌هایی نظیر آب، خشکسالی و ریزگردها مهم‌تر از تورم و بیکاری
در گزارش اخیر مجمع جهانی اقتصاد، پنج ریسک شامل بحران اشتغال و معیشت، سرخوردگی جوانان، رکود اقتصادی طولانی‌مدت، بحران منابع طبیعی، از دست دادن تنوع زیستی و فروپاشی اکوسیستم برای اقتصاد ایران شناسایی شده است.
وحید شقاقی‌شهری، کارشناس مسائل اقتصادی در واکنش به این گزارش می‌گوید: «بحران‌های نوظهور در ایران بسیار پیچیده‌تر از بحران‌هایی است که مجمع جهانی اقتصاد به آنها اشاره کرده، بحران‌هایی نظیر آب، محیط زیست «ریزگردها و آلودگی هوا»، فرونشست زمین و خشکسالی، پیری جمعیت، صندوق‌های بازنشستگی و فرسودگی اقتصادی ایران، از جمله اَبَرچالش‌های ایران در دهه پیش رو قلمداد می‌شوند، همچنین باید به این نکته اشاره کرد، هر چند شاید در نگاه اول این بحران‌هایی که به آنها اشاره شد، ارتباطی با اقتصاد نداشته باشند، اما باید توجه داشت، برای رفع آنها به منابع مالی عظیمی احتیاج است که این مسئله برای اقتصاد ایران، بسیار چالش‌برانگیز است، با توجه به مشکلات مالی و کمبود منابعی که دولت با آنها دست و پنجه نرم می‌کند. به اعتقاد بنده بحران‌هایی که به آنها اشاره شد، در حال حاضر از اهمیت بیشتری نسبت به بیکاری، اشتغال و تورم برخوردار هستند، زیرا آنها منابع دولت و کشور را برای حل شدن خواهند بلعید؛ این درحالی است که حل آنها علاوه بر بودجه هنگفت، به زمان زیادی نیز نیاز دارد، طبیعتا در چنین شرایطی دولت باید مسائل را اولویت‌بندی کند، زیرا منابع مالی کشور محدود است و نمی‌توان انتظار داشت که دولت بتواند همزمان برای رفع تمامی این چالش‌ها که همگی آنها از پیچیدگی‌های فراوانی برخوردارند، برنامه‌ریزی کند.»
وی با اشاره به اینکه خشکالی و بحران آب یکی از مهم‌ترین بحران‌هایی است که در سال‌های آینده در ایران تشدید می‌شود، می‌گوید: «بر اساس گزارش‌های بین‌المللی در سال‌های پیش رو در کشورهای حوزه خلیج فارس به دلیل خشکسالی امکان سکونت وجود ندارد و این موضوع باعث موج مهاجرت در ایران نیز خواهد شد، که این موضوع نیز به یک برنامه‌ریزی برای این موج مهاجرتی دارد.»
ما باید از نگاه تک بُعدی فاصله بگیریم
آلبرت بغزیان، کارشناس مسائل اقتصادی و استاد دانشگاه درخصوص تاثیر بحران‌های طبیعی همچون بحران آب و خشکسالی بر اقتصاد ایران به «ابتکار» گفت: کمبود آب که ناشی از سوءمدیریت و نگاه تک بُعدی است برای اقتصاد هزینه‌های بالایی به وجود می‌آورد. مسلما یکی از منابع تولید آب است به همین دلیل کشوری که می‌خواهد در بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی به خودکفایی برسد باید به مسئله آب و آبیاری توجه کند.
وی ادامه داد: متاسفانه با وجود اهمیت منابع طبیعی همچون آب با نگاه تک بُعدی می‌گذاریم یک بحران به وجود بیاید. ما یک روز بحران آب داریم و روز دیگر بحران ریزگرد، سیل و جنگل و پس از مدتی هم این بحران‌ها فراموش می‌شود.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به تاثیر بحران‌های طبیعی بر اقتصاد گفت: در صورت بروز بحران طبیعی همچون بحران آب یک سری اتفاقات واقعی همانند کاهش تولید در اقتصاد رخ می‌دهد. از سوی دیگر صنایعی که مصرف آب بالایی دارند همانند فولاد تحت تاثیر قرار می‌گیرند و این درحالی است که کمبود آب بهانه‌ای برای گرانی قیمت میوه و مواد غذایی هم می‌شود.
بغزیان در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به ضرورت مدیریت صحیح درخصوص بحران‌های طبیعی گفت: کنترل شرایط، مدیریت درست می‌طلبد. کشوری که با بحران آب روبه‌رو باشد هم شاهد خسارت جانی و مالی خواهد بود و هم اقتصاد آن با چالش روبه‌رو می‌شود. این درحالی است که برخی‌ها راه‌حل مدیریت شرایط را گران کردن آب می‌دانند و معتقدند اینگونه مصرف مدیریت می‌شود.
وی در پایان تاکید کرد: مدیریت آب اینگونه نیست و باید برنامه و انگیزه برای تغییر را ایجاد کنیم. ما باید از نگاه تک بُعدی به مسائل فاصله بگیریم.
