تحلیلی بر بازار ارز
گروه: اقتصادی / اقتصادی / بازار
تاریخ: ۳:۵۸ :: ۱۳۹۷/۰۹/۱۰
بازار پر تب و تاب دلار عده‌ای را راغب کرد تا روانه بازار شوند و هر آن‌چه در دست دارند تبدیل به ارز کنند تا شاید در این آشفته بازار اندک سودی ببرند. یک روز قیمت، نجومی بالا می‌رفت و روزی دیگر با کمی پایین آمدن اوضاع را درگیر تنش می‌کرد
کیمیا نجفی:تمامی کسانی که خود را وارد این قمار کرده بودند لحظه به لحظه خبرها را دنبال می‌کردند تا از ضرر و زیان‌های‌شان مطلع شوند اما این تمام ماجرا نبود، دارندگان ارز زمانی تنش واقعی را تجربه کردند که شاهد کاهش چشمگیر قیمت دلار یا به عبارتی بهتر سقوط آن در روزهای اخیر بودند.
این روزها تیتر خبرها حکایت از ادامه روند کاهش قیمت ارز دارد. به گفته رئیس بانک مرکزی روند کاهش قیمت ارز تا جایی که فعالان عرصه اقتصادی اراده کنند، ادامه پیدا خواهد کرد. اما نکته جالب توجه این است که در ماه‌های گذشته نرخ دلار روند صعود را با شتاب هرچه بیشتر طی کرد و به موازات آن، قیمت دیگر کالاها را نیز به سرعت تغییر داد، ولی اکنون که در سراشیبی کاهش قیمت قرار گرفته به کندی این مسیر را پشت سر می‌گذارد و بر خلاف گذشته تاثیری در قیمت اجناس دیگر نداشته است. حال سوال پیش می‌آید که روند کاهشی قیمت ارز چه کسانی را متضرر کرده و آیا این افراد در برابر کاهش قیمت مقاومت می‌کنند یا خیر؟
این روزها تیتر خبرها حکایت از ادامه روند کاهش قیمت ارز دارد. به گفته رئیس بانک مرکزی روند کاهش قیمت ارز تا جایی که فعالان عرصه اقتصادی اراده کنند، ادامه پیدا خواهد کرد. اما نکته جالب توجه این است که در ماه‌های گذشته نرخ دلار روند صعود را با شتاب هرچه بیشتر طی کرد و به موازات آن، قیمت دیگر کالاها را نیز به سرعت تغییر داد، ولی اکنون که در سراشیبی کاهش قیمت قرار گرفته به کندی این مسیر را پشت سر می‌گذارد و بر خلاف گذشته تاثیری در قیمت اجناس دیگر نداشته است. حال سوال پیش می‌آید که روند کاهشی قیمت ارز چه کسانی را متضرر کرده و آیا این افراد در برابر کاهش قیمت مقاومت می‌کنند یا خیر؟
وحید شقاقی شهری، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی و اقتصاددان در این‌باره به «ابتکار» می‌گوید: در این دوره که کاهش قیمت دلار را شاهد هستیم بیشترین ضرر را سوداگران و سفته‌بازانی می‌کنند که با تاخیر وارد سوداگری در بازار ارز شده‌اند. به عبارتی اولین متضرران کسانی هستند که دیرتر وارد بازار سوداگری ارز شدند. در این میان بخشی از تولیدکنندگان مواد اولیه را با دلار قیمت بالاتر برای تولید کالای نهایی وارد کردند و در این شرایط که قیمت دلار کاهش پیدا کرده است ضرر کرده‌اند و طبیعتا در برابر این کاهش به نوعی مقاومت می‌کنند. در چنین شرایطی مصرف‌کننده هم انتظار دارد که با کاهش قیمت دلار قیمت نهایی بسیاری از کالاها در روند کاهشی قرار بگیرد اما همان‌طور که گفتم چون تولیدکنندگان مواد اولیه و قطعات‌شان را با قیمت بالا تهیه کرده‌اند در برابر افت قیمت مقاومت می‌کنند و این روند را به‌راحتی قبول نمی‌کنند و چون در این زمان فروش‌شان کم می‌شود پس آن‌ها هم در این بین متضرر خواهند شد.
وی می‌افزاید: جریان روند کاهش قیمت همانند افزایش قیمت سریع نیست و دلیل آن‌هم وجود نااطمینانی است که در فضای اقتصادی وجود دارد. هرچند کاهش قیمت را داشتیم اما هنوز آینده غیرمطمئن و غیر شفاف همچنان وجود دارد، ما باید شرایطی را به وجود بیاوریم که تجار برنامه‌ریزی اقتصادی برای آینده داشته باشند. زمانی ما شاهد کاهش قیمت ارز مستمر و سریع در جامعه خواهیم بود که دولتمردان بتوانند یک آینده شفاف و روشن را برای مردم تعریف کنند. آن زمانی که ما بدانیم آینده‌ای مطمئن خواهیم داشت شاهد کاهش پایدار ارز خواهیم بود.
وی می‌افزاید: جریان روند کاهش قیمت همانند افزایش قیمت سریع نیست و دلیل آن‌هم وجود نااطمینانی است که در فضای اقتصادی وجود دارد. هرچند کاهش قیمت را داشتیم اما هنوز آینده غیرمطمئن و غیر شفاف همچنان وجود دارد، ما باید شرایطی را به وجود بیاوریم که تجار برنامه‌ریزی اقتصادی برای آینده داشته باشند. زمانی ما شاهد کاهش قیمت ارز مستمر و سریع در جامعه خواهیم بود که دولتمردان بتوانند یک آینده شفاف و روشن را برای مردم تعریف کنند. آن زمانی که ما بدانیم آینده‌ای مطمئن خواهیم داشت شاهد کاهش پایدار ارز خواهیم بود.
به عنوان مثال اگر کانال مالی که اروپا وعده داده ایجاد شود در آن شرایط ما شاهد کاهش قیمت دلار حتی در مرز ۸ هزار تومان خواهیم بود و در آن‌صورت هم ۴۰،۵۰ درصد از اثرات تحریمی آمریکا هم از بین می‌رود که این مسئله خود به تنهایی می‌تواند آینده‌ای روشن را نوید دهد. اما هنوز این وضعیت امکان ندارد و آینده همچنان مبهم است. همین ابهام و عدم شفافیت موجب شده است که مقاومت در برابر کاهش قیمت دلار وجود داشته باشد. این مسئله دقیقا برعکس زمانی است که افزایش قیمت را داشتیم. در آن زمان افزایش روزانه و حتی ساعتی صورت می‌گرفت و در مقابل کاهش آن به این سرعت اتفاق نمی‌افتد و همچنان مقاومت وجود دارد.
در این بین باید بگویم که گروهی در ماه‌های اخیر با نرخ‌های بالاتر دلار خریدند و حالا در این شرایط در برابر روند کاهشی مقاومت می‌کنند و نمی‌خواهند که دلارهای خود را با نرخ پایین‌تر به بازار تزریق کنند، اگر دارندگان ارز دلارهای خود را با این قیمت وارد بازار کنند موجب ریزش بیشتر قیمت می‌شود. چون آینده مبهم است و بسیاری احتمال می‌دهند که دلار روند افزایشی را در پیش بگیرد بنابراین از فروش دلارهای خود خودداری می‌کنند. در این شرایط، این گروه یا جریان‌ها نمی‌توانند تصمیم بگیرند که دلارهای خود را به جامعه عرضه کنند و یا فعلا دست نگه‌دارند و ارزها را در خانه‌های‌شان حفظ کنند. تمامی این عوامل باعث می‌شود که ریزش با سرعت بالا در بازار ارز را نداشته باشیم.
شقاقی شهری با اشاره به لزوم ارائه یک تصویر روشن از آینده می‌گوید: نکته دیگری که وجود دارد این است که خود دولتمردان نمی‌خواهند کاهش با سرعت صورت بگیرد و حتی نمی‌خواهند که این کاهش بیش از اندازه باشد و دلیل آن‌هم این است که کاهش قیمت مهم نیست بلکه مسئله مهم به ثبات و پایداری رسیدن در یک نرخ مشخص است. همان‌طور که بالا رفتن ایراد دارد پایین آمدن بیش از حد هم مشکل دارد.
شقاقی شهری با اشاره به لزوم ارائه یک تصویر روشن از آینده می‌گوید: نکته دیگری که وجود دارد این است که خود دولتمردان نمی‌خواهند کاهش با سرعت صورت بگیرد و حتی نمی‌خواهند که این کاهش بیش از اندازه باشد و دلیل آن‌هم این است که کاهش قیمت مهم نیست بلکه مسئله مهم به ثبات و پایداری رسیدن در یک نرخ مشخص است. همان‌طور که بالا رفتن ایراد دارد پایین آمدن بیش از حد هم مشکل دارد.
ما باید به یک نرخی برسیم که بتوانیم آن نرخ را پایدار حفظ و تعادل را برقرار کنیم. اگر نرخ تا جایی کاهش پیدا کند که نتوانیم آن را حفظ کنیم در آن‌صورت صادرکننده و تولیدکننده را متلاشی می‌کند. همان‌طور که گفتم اگر ما بتوانیم یک نرخ ثابت و تصویر روشنی را از آینده داشته باشیم شاهد کاهش مناسب قیمت دلار خواهیم بود. در حال حاضر چینی‌ها بانکی را برای همکاری با ایران معرفی کرده‌اند که این یک اقدام مثبت و تاثیرگذار خواهد بود. هر چه که ما جلوتر برویم و اخبار مثبت را بشنویم، می‌تواند در کاهش قیمت دلار تاثیرگذار باشد و در مقابل هم تلاش دولتمردان برای مشخص کردن یک نرخ واقعی و آینده روشن هم بی‌تاثیر نیست. من معتقدم این روند یک روند مثبت است اما در این بین ایرادهایی هم وجود دارد و هرقدر طرف عرضه دلار سامان‌دهی بیشتری داشته باشد، منجربه کاهش قیمت بیشتر می‌شود.
