در شرایطی که مبارزه با بیماری کرونا و تلاش برای کنترل آن امری ضروری است اما نباید به این بهانه اقتصاد و مدیریت کشور را تعطیل کرد.
ویروس کرونا که طی هفته‌های اخیر در چین شیوع پیدا کرده بود، بالاخره به ایران رسید و منجر به بیماری و فوت چند تن از هموطنانمان شد. پس از آن مسئولین بهداشت کشور ضمن اطلاع‌رسانی درباره این بیماری و ایجاد اطمینان در میان مردم که مبارزه با آن ادامه دارد، دست به اقداماتی زدند که یکی از آنها تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها بود.
بر این اساس هفته جاری با تعطیلی مدارس آغاز شد و پس از آن، این تصمیم به دانشگاه‌ها هم سرایت کرد و حتی خبرهایی درباره تعطیلی مدارس تا پایان تعطیلات نوروزی هم شنیده شد که محسن حاجی‌میرزایی، وزیر آموزش و پرورش خبر نهایی تعطیلی مدارس تا ۱۵ فروردین را تکذیب کرد.
وی درباره اعلام اخباری از سوی کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی درباره تعطیلی مدارس تا پایان تعطیلات نوروزی گفت: «آنها پیشنهادی تهیه و به رئیس مجلس داده‌اند. موضوع تخصصی و در صلاحیت وزارت بهداشت است که تشخیص بدهد چه نوع اجتماعاتی خطرناک است و آیا مدارس باید تعطیل شوند یا خیر؟»
هرچند اعلام تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها موضوعی تخصصی است و کارشناسان وزارت بهداشت باید در این زمینه تصمیم بگیرند اما آنچه که اهمیت دارد، این است که چنین رویه‌ای نباید به اقتصاد کشور هم تسری پیدا کند و موجب تعطیلی کارخانه‌ها و رکود مضاعف اقتصادی شود، به عبارتی نباید همه امور کشور – از جمله اقتصاد- تحت تأثیر کرونا قرار بگیرد.
تجربه چند روز اخیر نشان داد که سیاست تعطیل‌سازی مدارس نه تنها منجر به کاهش رفت و آمدها نشده بلکه سبب افزایش سفرها به شمال کشور شده است! در واقع این سیاست با هدف جلوگیری از شیوع این بیماری (به وسیله کاهش مراودات شخصی) اجرایی شد اما ظاهرا تاکنون نتیجه عکس داده و لذا به‌نظر می‌رسد این تصمیم، تجربه‌ای است که مدیران دولتی، نباید اقتصاد کشور را تعطیل کنند.
دشمن به‌دنبال تعطیلی اقتصاد ایران
از سوی دیگر، در حال حاضر که شدیدترین تحریم‌های آمریکا علیه ایران در جریان است، یکی از مهم‌ترین راه‌های مبادلات تجاری ما ارتباط با همسایگان است. بر همین اساس، طبیعی است که یکی از سرمایه‌گذاری‌های دشمن برای آسیب بیشتر به اقتصاد ایران، مسدود کردن راه مبادله با همسایگان است و لذا در شرایط فعلی، دشمنان ملت ایران می‌کوشند با بزرگنمایی بیماری کرونا در ایران، قطع ارتباطات تجاری، اقتصادی و مسافری ایران با همسایگانش را عملی سازند.
در این‌باره، مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با بیان اینکه تاکنون کشورهای ترکیه، گرجستان، افغانستان، کویت، قطر، ترکمنستان، کردستان عراق و کشور عراق تمامی پرواز‌های خود را به ایران ممنوع کرده‌اند، گفت: این کشور‌ها به هیچ عنوان اجازه پرواز هواپیما‌های ایرانی به کشورشان را نمی‌دهند.
وی افزود: شرکت هواپیمایی «ترکیش ایر» به‌صورت کامل پرواز‌های خود را قطع کرده است، این کشور اجازه ورود هیچ مسافر ایرانی را نمی‌دهد و «قطر ایرویز» هم اعلام کرده که مسافران ایرانی و کره جنوبی را به مدت ۱۴ روز قرنطینه خواهد کرد. اگر این رویه ادامه پیدا کند بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی دچار خسارت‌های میلیاردی خواهند شد.
دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی اضافه کرد: ممکن است برخی از شرکت‌های هواپیمایی بار‌هایی را جابه‌جا کنند، اما به‌دلیل آنکه اجازه نمی‌دهند هیچ مسافر و یا کادر پروازی از هواپیما خارج شود، بنابراین عملاًً انجام پرواز‌های باری هم هیچ فایده‌ای ندارد. تاکنون بابت شیوع ویروس کرونا خسارت‌های بسیار زیادی به شرکت‌های هواپیمایی وارد شده است.
آب به آسیاب دشمن نریزیم!
همان‌طور که اشاره شد دشمنان به‌دنبال قطع ارتباط ایران با همسایگانش هستند؛ نمونه آن را هم در قطع پروازهایی که از آنها نام برده شد، دیدیم. بر این اساس کاملاً مشخص است که دشمن در جدیدترین تاکتیک خود نقطه قوت اصلی اقتصاد کشور را در شرایط کنونی هدف گرفته است، وگرنه کشورهای همسایه هم بعضا به این ویروس دچار شده‌اند، چنان‌که علاوه بر ایران، تاکنون افغانستان، عراق، کویت، عمان و بحرین از ثبت موارد مثبت ابتلا به کرونا در کشورهای خود خبر داده‌اند تا جایی که ایسنا به نقل از خلیج‌تایمز از کاهش سه ارز مهم عربی در معاملات دیروز در برابر دلار خبر داد و خبرگزاری رویترز هم گزارش کرد، شاخص بورس‌های کشورهای عربی حوزه خلیج فارس تحت تأثیر افزایش شمار مبتلایان به ویروس کرونا و نگرانی از گسترش بیماری، ریزشی بود.
پایگاه خبری اهوال نیز اعلام کرد تداوم روند افزایش شمار مبتلایان به ویروس کرونا در کشورهای مختلف باعث شد تا معامله‌گران در بازارهای مالی ترکیه در موضع احتیاط قرار بگیرند و صف‌های فروش بر خرید غلبه کند.
با این حال، به دلیل سانسور شدیدی که برخی کشورهای درگیر کرونا دارند این‌گونه القا می‌شود که گویا کل بیماران کرونایی در ایران هستند! نمونه بارز این ادعا را می‌توان در رفتار بی‌بی‌سی دید، آنجایی که صفحه اینستاگرام این پایگاه خبری طی ۴۸ ساعت گذشته؛ از ۳۴ خبری که درباره کرونا ویروس منتشر کرده، ۲۷ مورد آن مربوط به ایران بوده است!
ضررهای کرونا به اقتصاد کشور
در حال حاضر آسیب‌های بیماری کرونا محدود به ضرر شرکت‌های هواپیمایی نیست؛ چنان‌که بیژن زنگنه، وزیر نفت درباره روند نزولی قیمت نفت گفت: «کرونا عامل اصلی نوسانات قیمت نفت است. این ویروس باعث شده که فعالیت‌های اقتصادی در چین تعطیل شود و تقاضا برای نفت کاهش یافته است.»
فارغ از قیمت نفت که در زمینه درآمدهای کشور اثر منفی می‌گذارد، کالاهای مصرفی مردم نیز دچار تغییر قیمت شده است. از ماسک و ژل ضدعفونی‌کننده که قیمت آنها سر به فلک گذاشته است، بگذریم؛ به قیمت میوه می‌رسیم که در مواردی مثل لیو‌ترش، سیر و زنجبیل دچار افزایش قیمت بسیار بالایی شده است.
در این‌باره، اسدالله کارگر رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و تره‌بار تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم گفت: قیمت عمده‌فروشی هر کیلوگرم زنجبیل در میدان مرکزی میوه و‌تره‌بار به ۹۰ هزار تومان و سیر به ۳۵ تا ۴۰ هزار تومان رسید؛ قیمت عمده‌فروشی هر کیلوگرم لیموترش نیز تا دیروز ۳۰ هزار تومان بود.
وی افزود: افزایش قیمت سه محصول سیر، لیموترش و زنجبیل حاد است. همه فروشگاه‌هایی که در سطح شهر تهران اقدام به فروش هر محصول کشاورزی از جمله سه محصول زنجبیل، لیموترش و سیر می‌کنند باید فاکتور خرید رسمی خود را از عمده‌فروشان میدان مرکزی به همراه داشته باشند، در غیر این صورت باید با آنها برخورد صورت گیرد.
به خودمان آسیب نزنیم
حال که بر آسیب‌هایی که بیماری کرونا به اقتصاد کشور زده پرداختیم باید اشاره کنیم که مدیریت کشور نباید تمام تمرکزش روی کرونا باشد. چه اینکه روند فعلی می‌تواند آسیب‌های بیشتر به اقتصاد تحمل کند، موضوعی که علاء‌الدین ازوجی، کارشناس اقتصادی درباره آن چنین گفت: با شیوع این بیماری در استان‌های مختلف کشور… بالاجبار برخی کسب و کارهای جاری کشور که در شرایط تحریم فعالیت می‌کردند نیز ممکن است دچار مشکل شوند و رکود اقتصادی تعمیق شود.
وی در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر ادامه داد: بدیهی است بسیاری از کسب و کارهای داخلی در قالب زنجیره ارزش این کالاها و خدمات، مشغول فعالیت بوده و به دلیل کاهش تقاضا برای این محصولات و عدم جبران آن از ناحیه واردات به دلیل کنترل واردات، دچار رکود خواهند شد و حتی بخش غیررسمی این بخش‌ها نیز دچار کسادی در کسب و کار و درآمد خواهند شد.
این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: تداوم رکود به‌صورت فراگیر باعث خواهد شد که نه تنها وضعیت درآمد و معیشت افت بیشتری نماید بلکه بخش عمده‌ای از درآمدهای مالیاتی دولت که در بودجه سال ۱۳۹۹ پیش‌بینی شده است تحقق نیابد و کسری احتمالی قبلی را تشدید نماید. مدیریت مبارزه با چنین پدیده‌ای را باید فراتر از مدیریت «سلامت عمومی» دانست و تبعات منفی اقتصادی- اجتماعی آن را نباید بر اقتصاد ملی نادیده انگاشت.
در حال حاضر باید روند تجارت ایران با کشورهای همسایه ادامه پیدا کند و خدای نکرده به دست خودمان خودتحریمی ایجاد نکنیم. مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران هم در همین راستا طی نامه‌ای به اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری اعلام کرد: قطع صادرات خسارت جدی به اقتصاد ملی آن هم در ماه پایانی سال وارد می‌کند.
همان‌طور که اشاره شد کشورهای دیگری هم با این بیماری درگیر هستند اما با اقدامات خاصی سعی کرده‌اند تا نیازی به تعطیلی یا قرنطینه پیدا نکنند. البته منظور از این حرف این نیست که نباید اقدامات بهداشتی لازم را انجام داد، بلکه باید توجه داشت که نسبت به این بیماری و راهکارهای مقابله با آن، باید برخورد معقولی کرد و تعطیلی چاره کار نیست.
کیهان
