دولت سیزدهم با شعار حمایت از بازار سرمایه روی کار آمد و نخستین دولتی بود که به طور ویژه به این بازار توجه نشان داد.
گروه بورس- دو ماه از آغاز به کار دولت سیزدهم می‌گذرد اما همچنان سایه ابهامات متعدد اقتصادی بر بازارهای مالی و سرمایه‌ای سنگینی می‌کند و فعالان اقتصادی را در تله بلاتکلیفی گرفتار کرده است. بدین ترتیب بورس تهران در ادامه روند نزولی هفته‌های اخیر، روز گذشته نیز شاهد عقبگرد بیش از ۳۶ هزار واحدی شاخص کل و از دست رفتن کانال ۴/۱ میلیون واحدی بود. در همین حال، شاخص هم‌وزن نیز که طی هفته‌های گذشته عموما با کاهش مواجه بوده روز گذشته ۱۱ هزار واحد دیگر افت کرد. کارشناسان بازار سرمایه از دو منظر بنیادین و تکنیکالی این روند نزولی را پیش‌بینی کرده و اصلاح و مقاومت‌های مهمی را شناسایی کرده بودند. با این حال اما به نظر می‌رسد معامله‌گران به دلیل تجربه سال گذشته اندکی ترسیده‌اند و در میانه ابهامات اقتصادی متعدد تا حدی دست به عصا حرکت می‌کنند، به نحوی که ارزش معاملات بازار نیز طی هفته‌های اخیر با افت مواجه بوده و نقدینگی قابل توجهی از سوی حقیقی‌ها از بازار سرمایه خارج شده است. همچنین در حالی که صاحب‌نظران بازار سرمایه پیش‌بینی می‌کنند با آغاز فصل پاییز و انتشار گزارش‌های ماهانه و شش ماهه شرکت‌ها و نیز انتهای سال مالی برخی نهادهای مالی بازار سرمایه بورس مجددا به مدار صعودی بازگردد اما در این میان تاکید می‌شود بازار برای آغاز این روند به یک محرک قوی نیاز دارد تا به تدریج سرمایه‌گذاران را برای ورود مجدد به زمین معاملات امیدوار کند؛ محرکی که تنها با رفع ابهامات اقتصادی قادر به اثرگذاری خواهد بود.
دولت سیزدهم با شعار حمایت از بازار سرمایه روی کار آمد و نخستین دولتی بود که به طور ویژه به این بازار توجه نشان داد. اگرچه تنها دو ماه از روی کار آمدن این دولت می‌گذرد و هنوز مدت زیادی سپری نشده است تا بتوان نسبت به عملگرایی آن در عینیت بخشیدن به شعارهای حمایتی قضاوت کرد اما عدم تعیین رییس کل بانک مرکزی، اصرار نهانی بر تغییر مدیران بازار سرمایه و دورنمای مبهم مذاکرات وین که سرنوشت شرکت‌های بورسی را با سوال مواجه کرده، طی هفته‌های اخیر بازار سرمایه را به چالش کشیده است. این روند همچنین با ورود شاخص کل بورس و نمادهای شاخص‌ساز به فاز اصلاحی همزمان شده و روند نزولی بازار را تشدید و تقویت کرده است. در حال حاضر به دلیل عدم اعلام روشن سیاست‌های اقتصادی دولت، فعالان بازار سرمایه بر اساس حدس و گمان عمل کرده و توان تعیین استراتژی معاملاتی از آنان سلب شده است. طی هفته‌های اخیر حتی حقوقی‌های بازار نیز دست به عصا حرکت کرده و حجم معاملات کلان و خرد سهام به شدت کاهش یافته است. این در حالی است که از خردادماه بدین سو، معاملات خرد در مدار افزایشی قرار گرفته و رونق به بازار سرمایه بازگشته بود. با این حال اما عوامل تهدیدکننده زیادی طی هفته‌های گذشته ابتکار عمل را از معامله‌گران ستانده است. رشد تدریجی نرخ بهره بین‌بانکی از یک سو و افزایش عرضه اوراق دولتی همزمان با رشد نرخ بازده آن از سوی دیگر، دست‌کم حقوقی‌های تحت مدیریت دولت را به سمت بازار بدهی سوق داده و پول را از بازار سرمایه خارج کرده است، به نحوی که اکنون پوشش کسری بودجه دولت و احتمال افزایش فشار عرضه اوراق دولتی در بازار به یکی از ترس‌های جدی معامله‌گران تبدیل شده است. بانک مرکزی اعلام کرده است تصمیمی برای افزایش نرخ بهره سیاستی در دستور کار ندارد اما بازار پول همچنان برای تعیین مدیرکل جدید بلاتکلیف است و این شرایط نگرانی‌ها درباره تغییر سیاست‌های پولی را افزایش می‌دهد. بازار سرمایه همچنین از سوی دیگر با ابهام دلاری نیز دست و پنجه نرم می‌کند؛ ارزی که هر بار با اظهارات تند و تیز طرف‌های غربی یا ایرانی و چالشی شدن مذاکرات برجام رشد می‌کند و به محض کاهش تنش‌های کلامی مجددا در مسیر نزولی قرار می‌گیرد. نوسانات دلار به عنوان یکی از مهم‌ترین متغیرهای بنیادین بازار سرمایه با سرعتی بیشتر، ابتدا اثر روانی خود را در معاملات نشان می‌دهد و سهام دلارمحور را به چالش می‌کشد؛ روندی که طی هفته‌های اخیر، اصلاح این نمادها را تشدید کرده است. با این حال اما بازار سرمایه چشم به پاییز دوخته است. گفته می‌شود همزمان با پایان سال مالی برخی نهادهای بازار سرمایه‌ای که فشار فروش را طی روزهای اخیر افزایش داده‌اند، بازار با اندکی آرامش روبه‌رو خواهد شد. در همین حال اهالی بازار سرمایه در انتظار گزارش‌های مثبتی از سوی شرکت‌ها هستند تا با ارزیابی عملکردهای ماهانه و شش ماهه آنها اهداف خود برای سرمایه‌گذاری را تعیین کنند. در همین حال اصلاح بازار سرمایه، اغلب سهم‌ها را به سطح ارزندگی رسانده و موقعیت جذابی را برای ورود ایجاد کرده است. از سوی دیگر نیز نگاهی به بازارهای موازی نشان می‌دهد، سایه رکود همچنان بر سر این بازارها سنگینی می‌کند و دست‌کم سرمایه‌گذاری‌ها خرد در این بازارها بازدهی چندان مناسبی را به ارمغان نخواهد آورد. به این ترتیب بازار سرمایه با نقدشوندگی بالا همچنان بهترین مقصد ورود سرمایه‌های خرد خواهد بود و در صورتی که دولت تا حدی در اعلام سیاست‌های اقتصادی و تعیین مدیران کلیدی شتاب کند، محرک قوی رشد بازار سرمایه وارد عمل خواهد شد.
نقش‌آفرینی حقیقی‌ها
شاخص کل بورس روز گذشته ۳۶ هزار و ۵۵۳ واحد افت کرد تا با ۵۶/۲ درصد عقبگرد در ارتفاع یک میلیون و ۳۹۱ هزار و ۲۱۹ واحد قرار گیرد. این شاخص از ابتدای شهریورماه تا روز گذشته با عبور از نوسانات متعدد، با کاهش ۲/۸ درصدی روبه‌رو بوده است. در همین حال روز گذشته شاخص هم‌وزن نیز با افت ۱۱ هزار و ۸۹ واحدی معادل ۵۶/۲ درصدی روبه‌رو بود. این شاخص نیز از ابتدای شهریورماه عموما در روند نزولی قرار داشته و تا روز گذشته ۳۲/۳ درصد بازدهی منفی ثبت کرده است. روز گذشته نمادهای فولاد، شستا، کگل، کچاد، فملی، پارسان و فارس بیشترین تاثیر منفی را در شاخص کل داشتند. همچنین شستا، فسبزوار، کیمیاتک، لپارس، خودرو، فولاد و سپید نیز پرتراکنش‌ترین نمادهای بورسی بودند. بورس در روز گذشته معاملاتی به ارزش پنج هزار و ۵۳۷ میلیارد تومان را ثبت کرد. در فرابورس هم روند معاملات نزولی بود و شاخص کل این بازار با افت ۴۴۴ واحدی مواجه شد. شاخص کل فرابورس روز گذشته با قرار گرفتن در سطح ۲۰ هزار و ۷۲۱ واحدی بازدهی منفی ۵۳/۵ درصدی را از ابتدای شهریورماه ثبت کرده است. در این بازار نمادهای آریا، زاگرس، کگهر، هرمز، بپاس، صبا و مارون بیشترین تاثیر منفی را در شاخص داشتند. در همین حال فجهان، دی، وهامون، فرابورس، توسن، کرمان و سپیدار پرتراکنش‌ترین نمادهای فرابورسی بوده‌اند. فرابورس در این روز معاملاتی به ارزش ۲۰ هزار و ۱۶۳ میلیارد تومان را ثبت کرد. گفتنی است ارزش معاملات خرد بازار سرمایه در روز گذشته به هفت هزار و ۳۸۴ میلیارد تومان بود که تنها ۲۲ درصد از حجم کل معاملات را به خود اختصاص داده است. اگرچه حجم معاملات خرد در روز گذشته نسبت به روز دوشنبه افزایش داشته اما همچنان با سقف ماهانه خود فاصله زیادی دارد. گفتنی است ارزش معاملات خرد بازار در تاریخ هفتم شهریورماه رقم ۱۷ هزار و ۳۹۳ میلیارد تومان را دیده بود. روز گذشته همچنین بازار سرمایه مجددا با تغییر مالکیت محسوس حقیقی به حقوقی مواجه بود. در این روز حقیقی‌ها هزار و ۸۶ میلیارد تومان پول خارج کردند. نقش پررنگ حقیقی‌ها در معاملات روز گذشته بازار به نحوی بود که دست‌کم ۷۶ درصد از خریدهای بازار را برعهده داشته و در مقابل نیز سهم ۹۰ درصدی از فروش‌های بازار را به خود اختصاص داده‌اند. دیروز همچنین ۵۷۳ میلیارد تومان از نمادهای با ارزش کمتر از ۴۰ هزار میلیارد تومان و ۵۱۳ میلیارد تومان نیز از نمادهای با ارزش بیشتر از ۴۰ هزار میلیارد تومان توسط حقیقی‌ها خارج شد.
