احترام و کرامتی که هم جنبه مادی و مالی و تامین معاش متعادل و سالم دارد و هم سویه اخلاقی و روحی و روانی و حفظ کرامت و شأن انسانی. این نیاز در مورد خردورزان و دانش‌پژوهان چه بسیار افزون‌تر است.
مهندس محسن خلیلی*کار جهان این روزها بسیار سخت شده و کار میهن‌مان سخت‌تر؛ بیماری همه‌گیر کرونا و رکود و بیکاری بی‌سابقه در ابعاد جهانی و شدت‌گیری تعارضات و اختلافات بین قدرت‌های بین‌المللی و ضعف راهبرانی خردمند در عرصه جهانی و تشدید عوام‌گرایی یا همان پوپولیسم فضا را تار و مبهم کرده است.
میهن ما علاوه بر آسیب‌های برآمده از بحران‌های فوق با تحریم‌هایی ظالمانه و بس پیچیده و خردکننده و نیز سوء‌سیاست‌های اقتصادی داخلی و ضعف تدابیر مناسب برای بهبود این وضعیت مبتنی بر سه اصل عزت، حکمت و مصلحت مواجه است. کار جهان سخت شده و کار ما سخت‌تر! اما چاره چیست و تدبیر کدام است؟ عزیزان بر اساس تجارب بیش از ۹ دهه عمر و هفت دهه کار و فعالیت عرض می‌کنم، پاسخ سوال فوق در یک عبارت چنین است: ارتقای توان ملی و تقویت خرد جمعی از طریق افزایش سرمایه انسانی و اجتماعی و تقویت جامعه مدنی با بهره‌گیری از خرد و دانش پژوهشگران، محققان و کارشناسان اقتصادی و جامعه‌شناسی و سایر علوم انسانی؛ راهی که به باور این ارادتمند به پیشرفت و توسعه و رفاه و آزادی مردم میهن عزیزمان می‌انجامد.من سالخورده در فراز و فرود عمر و کوران حوادث به این باور عمیق رسیده‌ام که آدمی دنبال احترام و کرامت است. احترام و کرامتی که هم جنبه مادی و مالی و تامین معاش متعادل و سالم دارد و هم سویه اخلاقی و روحی و روانی و حفظ کرامت و شأن انسانی. این نیاز در مورد خردورزان و دانش‌پژوهان چه بسیار افزون‌تر است چرا که این دانایان بیش از هر فرد دیگری در اجتماع، هستی خود را نثار جامعه و میهن‌شان می‌کنند و شایسته است بیش از دیگران ارزشمند شمرده شوند. به گمان این ارادتمند وقتی این «خرد»های فردی مورد احترام و ارج‌گذاری قرار می‌گیرند، «خرد جمعی» شکل می‌گیرد که در قالب نهادهای مدنی، هویت ملی و سنگ بنا و کانون امکان هر تحول و توسعه‌ای را می‌سازند. هر چه این هویت جمعی صاحب توان و کارآمدی افزون‌تری باشد، امکان تسریع و تعمیق توسعه فراهم‌تر است.در همین منطقه خودمان یعنی خاورمیانه به خوبی صحت این ادعا را ملاحظه می‌کنیم. مشکل عمده کشورهایی که اسیر توسعه‌نایافتگی‌اند ضعف سرمایه انسانی و اجتماعی و فقدان جامعه مدنی قدرتمند برای بهره‌گیری از فرصت‌ها و امکانات خدادادی همچون منابع عظیم انرژی و معدنی، موقعیت خارق‌العاده جغرافیایی و ژئوپلیتیکی و… است. ضعف سرمایه انسانی و جامعه مدنی به ضعف در «هویت ملی» می انجامد. پاسداشت و ارتقای سرمایه‌های انسانی و نهادهای مدنی همراه خود توسعه و پیشرفت و رضایت اجتماعی و غرور ملی به ارمغان می‌آورد که این ارمغان بسیار مهمی است چرا که تا ساکنان یک سرزمین به خود افتخار نکنند کاری هم برای میهن خویش نخواهند کرد.
* صنعتگر قدیمی
جهان صنعت
