مالیات انواع مختلفی دارد و هر نوع از مالیات با یک هدف خاصی طراحی میشود. برخی از مالیات‌ها با انتقاداتی همراه است اما به گفته عدهای از کارشناسان، مالیاتی همانند مالیات ارزش افزوده نیز می‌تواند پیامدهای مثبتی را برای اقتصاد به همراه داشته باشد.
کیمیا نجفی:علی مزیکی، کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره اخذ مالیات از لوکس سواران گفت: عدهای معتقدند اخذ مالیات با هدف بهبود توزیع درآمد می‌تواند برای اقتصاد مخرب انگیزه باشد. از سوی دیگر برخی‌ها نیز بر این باورند که اخذ مالیات بدون شک برای اقتصاد و جامعه مفید خواهد بود.
اخذ مالیات از صاحبان خودروهای لوکس بالاخره پس از کش و قوس‌های فراوان به مرحله اجرا نزدیک شده است. طبق قانون جدید، خودروهایی که ارزش روز آنها بالاتر از یک میلیارد تومان باشد، مشمول «مالیات خودروهای لوکس» هستند. بر اساس گزارشی از تجارت نیوز، طبق قانون جدید، اگر در خانواده ۲ خودرو دارید (فقط خودروهایی که به نام افراد تحت تکفل شما هستند) و مجموع ارزش روز این ۲ خودرو هم بالاتر از یک میلیارد تومان است، باز هم مشمول مالیات بر خودروهای لوکس خواهید بود. به این ترتیب، به نظر می‌رسد که صاحبان تقریبا تمامی خودروهای خارجی، مشمول پرداخت مالیات جدید هستند. با این همه، میزان مالیات خودروهای لوکس، بسته به نوع و مدل خودرو (که اصلی‌ترین عوامل تعیین‌کننده قیمت هستند)، متغیر است. بر اساس این قانون صاحبان خودروهایی که ارزش روز آنها بالاتر از یک میلیارد تومان باشد، مشمول پرداخت مالیات بر خودروهای لوکس می‌شوند و باید به صورت سالانه این مالیات را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند. کمترین میزات مالیات بر خودروهای لوکس، به خودروهایی بر می‌گردد که قیمت روز آنها در بازه یک تا ۱٫۵ میلیارد تومان باشد و به این ترتیب، در اختیار داشتن یک خودروی «سراتو اتوماتیک» به ارزش حدود ۱٫۲ میلیارد تومان، مشمول پرداخت مالیاتی در حدود سالانه ۱۲ میلیون تومان خواهد بود. (یعنی ماهانه حدود یک میلیون تومان) اما نکته‌ای که ممکن است خیلی‌ها ندانند این است که اگر خودروهایی که یک فرد یا افراد تحت تکفل او در اختیار دارند نیز به صورت تجمیعی ارزشی بیش از یک میلیارد تومان داشته باشند، باز هم فرد، مشمول پرداخت مالیات مورد اشاره در بالا خواهد بود. به گفته امیدعلی پارسا، رییس سازمان امور مالیاتی و معاون وزیر اقتصاد «این مالیات به صورت پله‌ای محاسبه میشود، به این صورت که از مالکان خودروهایی که قیمت روز آنها بین یک میلیارد تا یک و نیم میلیارد تومان باشد، مبلغی معادل یک درصد ارزش روز خودرو مالیات دریافت میشود و هر چه ارزش روز خودرو از این مبلغ بالاتر باشد، میزان مالیات اخذ شده هم به صورت تصاعدی افزایش پیدا می‌کند.»
مالیات انواع مختلفی دارد و هرکدام با هدف متفاوتی اجرا میشود
اخذ مالیات از خانه‌های خالی، لوکس نشینان و لوکس سواران از جمله مسائلی است که در سال‌های اخیر به آن اشاره شده است، اما باید پرسید اخذ مالیات تا چه حد می‌تواند برای اقتصاد کارآمد باشد؟ علی مزیکی، کارشناس مسائل اقتصادی در پاسخ به این پرسش به «ابتکار» گفت: مالیات انواع مختلفی دارد و هر نوع از مالیات با یک هدف خاصی طراحی میشود. برخی از مالیات‌ها با انتقاداتی همراه است اما به گفته عدهای از کارشناسان، مالیاتی همانند مالیات ارزش افزوده نیز می‌تواند پیامدهای مثبتی را برای اقتصاد به همراه داشته باشد. بنابراین برای اینکه ببینیم اخذ مالیات تا چه حد می‌تواند برای اقتصاد مفید باشد باید ابتدا نوع و کارکرد مالیات را بررسی کنیم.
این استاد دانشگاه با بیان مثالی در خصوص تاثیر انواع مالیات‌ها بر اقتصاد ادامه داد: یک نوع مالیاتی که مدت‌ها بر روی آن بحث بود، اخذ مالیات از خانه‌های خالی بود. این نوع مالیات از خانه‌هایی گرفته میشود که عملا در سطح شهر استفاده‌ای از آنها نمی‌شود و این مالیات سبب میشود صاحب خانه به اجبار خانه خود را در بازار عرضه کند در این شرایط قیمت اجاره پایین خواهد آمد و رفاه در جامعه ایجاد میشود، پس این نوع مالیات می‌تواند برای اقتصاد مفید باشد. اما اخذ مالیات از خودروهای لوکس به نظر نمی‌رسد چنین کارکردی داشته باشد.
مالیات بر نوع رفتار جامعه تاثیر می‌گذارد
مزیکی در پاسخ به این پرسش که اخذ مالیات تا چه اندازه در توزیع عادلانه ثروت و درآمد موثر خواهد بود؟ گفت: این مسئله بسیار پیچیده بوده و مطالعات گسترده‌ای در این زمینه انجام شده است. عدهای معتقدند اخذ مالیات با هدف بهبود توزیع درآمد می‌تواند برای اقتصاد مخرب انگیزه باشد. از سوی دیگر برخی‌ها نیز بر این باورند که اخذ مالیات بدون شک برای اقتصاد و جامعه مفید خواهد بود. این در حالی است که مطالعات جدید درخصوص مالیات‌ستانی نشان می‌دهد که اگر در مالیات‌ستانی، مکانیزم‌های پله‌ای و چند قسمتی طراحی کنیم به گونه‌ای که مالیات‌ستانی فرمول ساده‌ای نداشته باشد می‌تواند در جهت بهبود توزیع درآمد مفید باشد.
این کارشناس مسائل اقتصادی اظهار کرد: همانطور که گفتم در مطالعات قدیم، کارشناسان معتقد بودن مالیات به هدف خود که بهبود توزیع درآمدها است نمی‌رسد اما امروزه تصمیم‌گیران بر این باورند که اگر مالیات را به درستی طراحی کنیم، هدف توزیع عادلانه ثروت و درآمد تا حدودی محقق میشود.
این کارشناس اقتصادی در پایان گفت: در طراحی مالیات باید تمام جزئیات شفاف و مشخص باشد چراکه هدف از مالیات‌ستانی تاثیر بر رفتار شهروندان است.
